Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
211 
Ҳисоблаб чиқиладиган кўрсаткичнинг – 1 кг тана массасига энергия сарфи 
коэффициентининг (К) миқдорига даврий равишда аниқлик киритилади. Ҳозирги 
пайтда унинг миқдори 50 ккалга тенг.
Ўртача қабул қилинган стандарт суткасига 40 грамм оқсил ва парҳезнинг 
бошқа озуқа моддалари зарур миқдорларини назарда тутади. Аксарият давлатлар 
ФАОнинг мазкур стандарти етарли эмас, деб ҳисоблайдилар ва уни қабул 
қилмаяптилар.
Мазкур стандартдан четланишлар иқлимга, меҳнатнинг характерига, жинсга, 
ёшга, озуқланиш анъаналарига боғлиқ. Озиқ-овқат билан таъминланганликни 
аниқлашнинг энг объектив методикалари антропометрияга асосланади. Улар 
клиник, биохимик, социологик ва бошқа маълумотлар билан тўлдирилади.
Ўртача инсоннинг организми нормал ҳаёт фаолиятини таъминлаш учун 
озиқланишнинг калорияси суткасига 2500-3500 ккал бўлиши мақсадга мувофиқ. 
Озиқланиш калориясининг 100-1500 ккалдан кам бўлиши умрнинг қисқаришига ва 
ўлимга олиб келади. ФАОнинг баҳолашича, ер юзида 500 млн. киши сурункали оч 
яшамоқда ва тахминан 1 млрд. киши озиқ-овқат етишмаслигидан жабр кўрмоқда.
Энергия истеъмол қилиш даражасига боғлиқ равишда ҳаёт фаолиятининг 3 
турини фарқлайдилар: 
1. Оптимал – суткасига 2500-3500 ккал; 
2. Етарли эмас – суткасига 1500 ккалдан кўп, лекин 2500 ккалдан кам; 
3. Тиғиз (критик) – суткасига 1500 ккалдан кам.
Суткасига 1000 ккалдан кам энергия истеъмол қилинганда умр давомийлиги 
тахминан 50 фоизга қисқаради.
Энергия истеъмолига мувофиқ равишда тасосий озуқа моддалари билан 
таъминланганликнинг 3 даражасини ажратиб кўрсатадилар: 
1. Етарли – 100 фоиз; 
2. Етарли эмас – 50-99 фоиз; 
3. Тиғиз (критик) – 50 фоиздан кам.
Озиқланиш сифатини баҳолашда унинг таркиби ва баланслашганлиги билан 
бирга хавфли маҳсулот истеъмол қилиниши даражасини ҳам назорат қилиш лозим. 
Токсикантларга қуйидагилар мансуб бўлиши мумкин: 
- тупроқ айниқса, радионуклидлар билан ифлосланган жойларда, саноат 
корхоналари яқинида, автомагистраллар атрофида ва бошқалар; 
- гўнг таркибида оғир металлар ва органик токсикантлар бўлганда; 
- атмосфера аэрозоллари ва сув таркиби.
Шундай қилиб, озиқ-овқат муаммоси мураккаб йиғма ҳодиса бўлиб, ўзи 
вужудга келишининг чегаралари билан чекланиб қолмайди ва чуқур ўрганишни 
талаб қилади.
Шунга боғлиқ ҳолда қатор халқаро ташкилотлар жаҳонда озиқ-овқат 
ресурслари мавжудлигини мунтазам кузатиб боради, уларни истиқболини 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг