Metrologiyaning asoslari

1-rasm. Shponkali birikma va uning turlari

1-val; 2-Shponka; 3-vtulka.

2-rasm. Prizmatik shponkali birikma joizlik maydonlarining joylashish sxemasi

1-val; 2-shponka; 3-vtulka.

To‘g‘ri yonli va evolvent shlitsali birikmalar
To‘g‘ri yonli profilli shlitsali birikmalar ko‘proq tarqalgan va harakatlanadigan va harakatsiz birikmalar uchun qo‘llaniladi, biroq evolventli profilli shlitsali birikmalar katta aylanish momentlarini beradi va tishlarning negizidagi kuchlanishning konsentratsiyasi 10-40% ga kamroq, ko‘proq siklik uzoq muddatli bo‘ladi, yaxshiroq markazlashtirishni ta’minlaydi, tayyorlash osonroq kechadi. Uch burchakli profilli birikmalar standartlashtirilmagan va ular taranglikli o‘tqazishlarning o‘rnida va kichik aylanish momentlarini etkazish uchun yupqa devorli vtulkalarda ishlatiladi.