Metrologiya. Xalqaro birliklar sistemasi

SI Xalqaro birliklar tizimining afzalliklari

Ushbu tizim barcha o'lchov sohalarini qamrab oladi va shuning uchun
boshqa o'lchov tizimlaridan farqli o'laroq universaldir, masalan, CGSE
(faqat elektrostatik bo'limni qamrab oladi) yoki ICGSS (faqat mexanika
sohasini qamrab oladi).

Ko'p sonli tizim bo'lmagan o'lchov birliklaridan voz kechishga imkon
beradi.

SI tizimi bir-biriga mos keladi - bunda barcha koeffitsientlarning hosil
bo'lgan birliklarini son koeffitsientlari biriga teng bo'lgan konstitutsiyaviy
tenglamalar yordamida olish mumkin. Masalan, nazariy fizika bo'yicha SR
bilan raqobatlashgan CGS tizimi bu afzalliklarga ega emas.

SI tizimining ham asosiy, ham olingan birliklari amaliy foydalanish
uchun qulaydir.

SI tizimlarining katta qismi (metr, soniya, kilogramm, vatt, amper,
ohm, volt, lyuks va boshqalar) SI tizimini joriy etishdan ancha oldin
ishlatilgan va shuning uchun qiyinchiliklar va katta moliyaviy xarajatlarni
keltirib chiqarmagan.

O'lchov aniqligi darajasi sezilarli darajada oshdi, chunki asosiy
birliklar (standartlar) boshqa tizimlarning birliklariga qaraganda aniqroq
takrorlanishi mumkin.
GCMW birliklari Xalqaro tizimi qabul so'ng , deyarli barcha yirik xalqaro
tashkilotlar metrologiya bo'yicha o'z tavsiyalarini uni kiritilgan va uni qabul qilish,
ushbu tashkilotlarning barcha a'zo mamlakatlar chaqirdi. Mamlakatimizda SI
tizimi rasmiy ravishda 1963 yilda tegishli davlat standartining kiritilishi bilan
qabul qilingan.
Document shared on www.docsity.com
Downloaded by: ahror-ahmadjonov ([e-mail])

---

Xulosa:
Xalqaro birliklar tizimining umumiy tuzilishi o'rganilib, uning quyi tizimlari 
va elementlari aniqlandi. SI vositalari tizimining umumlashtirilgan elementi - 
o'lchovlar, asboblar va transduserlar ko'rinishidagi metrologik o'lchov asboblari 
vakili asosida elementlar orasidagi bog'lanishning mumkin bo'lgan turlari (birlik 
o'lchamlarini o'tkazish usullari) olinadi. To'g'ridan-to'g'ri taqqoslash usuli va 
bilvosita o'lchov usuli birliklarning o'lchamlarini o'tkazish usullari bo'lib xizmat 
qila olmasligi ko'rsatilgan. Birlik ko'payish tizimining asosiy xususiyatlari ko'rib 
chiqiladi. Tizimning kirish parametrlari, birlikni ko'paytirish tenglamasi va 
markazlashmagan birlikni ko'paytirish uchun taqqoslash holati tahlil qilinadi.
Nazariya asoslari ishlab chiqilgan bo'lib, unda fizik kattaliklar birliklarini 
ko'paytirish va ularning o'lchamlarini o'tkazish va tegishli SI tizimini qurish 
muammosi bilan bog'liq barcha masalalar kompleksi hisobga olingan.