Metrologiya va standartlashtirish

Bo’g’iq kameraning tovush maydonini tekshirish. Bo’g’iq kameralarda tovush maydonini tekshirish uchun tovush nurlantirgichlar 63, 80, 100, 125, 250, 500, 1000, 2000, 4000, 5000, 6300, 8000, 12500, 16000 Gs chastotalarda toza tonni tarqatishi yoki bir yoki uchdan bir oktava kengligidagi oq shovqin polosasini tarqatish uchun tovush nurlantirgichlari zarur.

Mikrofon shovqin manbaiga, ya`ni tovush nurlantirgichlarga nisbatan sakkizta yo’nalishda bir tekis ravishda siljitiladi. To’rtta yo’nalish tovush to’lqinlari tarqatish markazidan kamera burchaklari tomonga o’tishi lozim, qolganlari esa tasodifiy, biroq balandligi bo’yicha kameraning tovush qaytaruvchi poliga juda yaqin bo’lmagan holatda tanlanadi.

Mikrofonni siljitish paytida tovush to’lqinlarining darajasini o’zi yozib oladigan qurilmada har bir chastotada yo’nalishlarning har biri bo’yicha tovush manbaiga nisbatan bo’lgan oraliq masofaning ortishi bilan tovush bosimi darajasi o’zgarishini yozib olish lozim. Tovush bosimi darajasining olingan pasayishlarini teskari proporsional bog’liqlik qonuni (tovush manbaiga nisbatan oraliq masofa ikki marta oshganda – 6 dB) bo’yicha aniqlanadigan hisob–kitob pasayishi bilan solishtirish lozim.

1. 
   Akustik radiometr o’lchash diskining diametrini 3 marta kamaytirilsa, akustik bosim dastlabki bosimga nisbatan qanchaga o’zgaradi?
   
2. 
   Akustik o’lchash trubasining ochiq qismida tovush bosimi darajasi 80 dB ni tashkil etadi. Uning yopiq qismidagi bosim nimaga teng bo’ladi? Agar ochiq qismidagi bosim darajasi 4 marta qamaytirilsa yopiq qismidagi bosim qanday o’zgaradi?
   
3. 
   Akustik o’lchash trubasining yopiq qismdagi bosim darajasi ochiq qismidagi bosim darajasidan 1,5 marta ortiq bo’lsa, yopiq qismidagi bosim darajasi nimaga teng?
   

TAJRIBA:

435 Gs chastotali asosiy ton “Lya” ning to’lqin uzunligi topilsin. Tovushning tezligi 340 m/s deb qabul qilinsin.

Echilishi:




V = 340 m/s v = ; (1)

= 435 Gs;

(2)

Javob: