Метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш

Additiv kattalik-turli qiymatlarinijamlash, sonlikoeffitsiyentgakupayti-rish,bir-birigabulish mumkin bulgan kattalik.

Misol-uzunlik,massa,kuchbosim,vaqtvab.additiv kat taliklarga kiradi

Noadditivkattalik-qiymatlarinijamlash,sonli koeffitsiyentga kupaytirishyokibir-birigabulish

maʼnosizbulgankattalik.

• 
  Misol-Termodinamiktemperatura.
  

www.arxiv.uz

• 
  Kattalikbirligi-shartliravishda1gateng
  

qiymatberilganvauzibilanbirturli
kattaliklarnimiq-dorjihatdanifodalashuchun
qullaniladigan,belgilanganulchamlikattalik.

• 
  "Qonunhujjatlari"buyichamamlakatdaqullanish uchuntayinlan-gan, birliklartizimini va (yoki) alohida birliklarni ifodalovchi "qonunlashtirilgan birliklar" tu-shunchasi
  

amaldakengkulamdaqulla-niladi.


www.arxiv.uz

• 
  Kattaliklar birliklari tizimining asosiy birligi(asosiybirlik)-asosiykattalikningberil- gan birliklar tizimidagi birligi.
  
• 
  Misol - Xalqarobirliklartiziminingasosiy birliklarimetr(m),kilogramm(kg),sekund(s),amper (A),kelvin (K), mol(mol) vakandela (kd).
  
• 
  Kattaliklarbirliklaritizimininghosilaviy birligi(hosilaviybirlik)-asosiybarliklaryoki asosiy vaaniqlangan hosilaviy birliklarbilan
  

bog‘lovchitengla-magamuvofiqtashkiltopgan,
kattaliklartizimininghosi-laviykattalikbirligi.

• 
  Misollar: 1m/s- SI ningasosiybirliklarimetrva sekunddantashkiltopgantezlikbirligi;1N-SIning asosiy bir-liklari - kilogramm, metrvasekunddan
  

tashkiltopgankuchbirligi.
www.arxiv.uz

• 
  Kattalikningtizimdagibirligi- qabul qilinganbirliklartizimigakiradigankattalik birligi.
  
• 
  SI ningasosiy, hosila-viy, karrali, vaulushli birliklari tizimdagi birliklardir, masalan: 1m; 1 m/s; 1 km; 1 nm.
  
•