Metodologiyasi o z b e k I s t o n r e s p u b L ik a s 1


  Виппер Р.Ю. С остояния и собы тия, массы и личности, интересы и


bet38/269
Sana14.07.2022
Hajmi
#798689
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   269
Bog'liq
Tarix fani metodologiyasi


Виппер Р.Ю. С остояния и собы тия, массы и личности, интересы и
идеи / / Рубеж. 1995. № 5. С . 69.
Devid (D avid) Yum (ing. David Hum e; 1711-yil 7-m ay (eski hisobda
26-aprel), Edinburg — 1776-yil, 25 - avgust ) - shotland faylasufi, iqtisodchi
va tarixchi, publitsist, shotland maorifi arboblaridan biri, em pirizm nazariyasi
vakili
Edvard Gibbon (ing. Edward Gibbon; 1737-yil 27-aprel, Patni, Surrey
grafligi — 1794-yil 16-yanvar, London) - ingliz tarixchisi. «Rim im pcriyasining
inqirozi va yemirilishi» asari muallifi (1 7 7 6 -1 7 8 8 ).
^ anlu:) Leopold fon (1 7 9 5 -1 8 8 6 ) - nem is tarixchisi. Asosan
arbiy Yevropaning X V I-X V I1 asrlardagi siyosiy tarixi bilan shug'ullangan.
• ankening ta ’kidlashicha, «tarixni qanday sodir boMgan bo'lsa, shundayligicha
yozish kerak».
51


h o latd a m iz (yoki qayerdam iz)?* tarz id a , ya’n i, b o sh qacha so 'zlar 
bilan ay tg an d a, tarix b ilim la rin in g m aqsadi — b izn in g b uguni- 
m iz n i (aslim izn i) an iqiash dir. S h u n d a n kelib ch iq q a n d a tarix — 
bu zam onaviy m u a m m o la rn i hal etishga va anglashga y o 'n altiril- 
gan q a to r h o d isa la r va ja ra y o n la rd ir1.
Y uqoridagi ta rix c h ila rn in g fik rida b ir u m u m iy lik borki, bu 
h am b o'lsa u la rn in g barchasi ta rix p red m etin i siyosiy tarix va 
u n in g tad q iq id an kelib c h iq q an holda ko‘rsatib bergan edilar.
X IX asrda sta tistik ta d q iq o tla rn in g yuzaga kelishi natijasi- 
da iqtisodiy tarix g a qiziqish paydo bo'ldi. S huningdek, bu vaqt­
da m ad an iy at tarix ig a h am e ’tib o r q aratila bo sh lan d i. Q adim gi 
s a n ’at va m ad a n iy hayot tarix i va ijtim oiy hayot sohasida b ir qa­
to r ilm iy tad q iq o tla r am alga o sh irilib , adabiyotlar n a sh r qilindi.
Ik k in c h i ja h o n u ru sh id a n so‘ng « A n n allar m aktabi* ta ’siri- 
d a «yangi tarix fani*, ya’n i ta rix n i o ‘rganishda an trop olo gik yon- 
dashu v paydo b o 'ld i. E ndi tarix iy ta d q iq o tla rn in g diqqat m arkazi- 
da inson va u n in g faoliyati h am d a ijtim oiy va m ad an iy m ansubligi 
m asalalari k o 'rila b o sh lan d i. Tarixiy antropologiya, tarix iy psi- 
xologiya, tarix iy sotsiologiya, dem ografiya, urbanizatsiya sohalari 
sh a k lla n d i, ayollar ta rix in i o 'rg an ish , m ah alliy yoki alohida ta ­
rixiy ja ra y o n la rn i o 'rg an ish b o sh land i. Shu vaqtlarda u yoki bu 
v o q ealarn in g bevosita ish tiro k ch ilari b o'lgan in so n la r xotirasiga 
asoslang an «og'zaki tarix* sohasi ham taraqqiy eta boshladi.
A yrim ta rix c h ila r h a tto ehtiyoj yo'qolishi natijasida tarix pred- 
m e tin in g h am y o 'qolib borishi haqida fik r bild ira boshlagan 
bo 'lsalar, ayrim ta rix c h ila r (E. X obsboum ) ak sin ch a, ijtim oiy ta ­
rix asosida va ijtim oiy psixologiyaga, ya’ni fikrlash tiz im i, xulqlar 
stereotiplari va o d a m la rn in g hayot tarziga alo h id a e ’tib o r qarat- 
gan holda yaxlit ta rix fani p red m etin i sh a k lla n tirish zarur, deb 
hisobladi.
N . Jo 'ray ev n in g ta ’kidlash ich a, tarix fan in in g p red m eti, tarix 
fani va tarix tu sh u n ch asi va tad qiq o t u su lla rin in g yondashuvlari

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish