Метод проектов

3. Don massasini birlamchi qayta ishlash jihozlari va mashinalari.

Don tozalashni amalga oshiruvchi texnik vositalar.

(

davomi)

Ushbu talablarga kо‘ra daladan yig‘ishtirib kelingan don tarkibida begona aralashmalar

mikdori kо‘pi bilan 5,0 foizgacha bо‘lishiga ruxsat etiladi, ammo yig‘ishtirilgan donlar don

kabul qilish punktlari yoki xо‘jaliklarda tozalanib, saqlash yoki qayta ishlashdan oldin

tozaligi 99,0 foizga yetkaziladi.

Respublikamiz sharoitida g‘alla zamonaviy kombaynlar yordamida uni yig‘ishtirish

agrotexnik talablariga tо‘liq rioya etib yig‘ishtirilganda qabul qilingan don tarkibida begona

aralashmalar miqdori 2-5 foiz oralig‘ida, ya’ni belgilangan talablar darajasida bо‘lishi,

ularning tarkibidagi chala yanchilgan boshok qismlari va qobiqli donlar esa 1,1 foizdan 2,8

foizgacha bо‘lishi aniklangan.

Ammo tajribaviy kuzatishlar davomida, ayrim xollarda, ya’ni dalalarda donlarning

notekis pishishi, ularning haddan ziyod qurib ketishi, begona о‘tlar kо‘p bо‘lishi, kombayn

g‘alla yanchgichida baraban va deka orasidagi tirqishning notо‘g‘ri rostlanishi hamda

yanchish apparati ish organlarining yeyilishi natijasida yig‘ishtirilgan don tarkibidagi

dondan boshqa aralashmalar mikdori 7-9 foizgacha, chala yanchilgan boshoq qismlari esa

4-5 foizgacha borib yetishi ham aniqlandi.

Shu sababli ham boshoqli don ekinlarini yig‘ishtirishga oid, belgilangan chora-

tadbirlarda fermer xо‘jaliklari va don qabul qilish punklarida donni saqlash yoki iste’molga

ishlatishdan oldin ularni albatta tozalash zarurligi kо‘rsatilgan.

---