Metamarfizim va uning turlari Reja: Kirish Regional metamorfizm

Togʻ jinslarining metamorfizmi
Togʻ jinslarining metamorfizmi (yun. metamorphoomai — oʻzgaraman) — Yer poʻstidagi togʻ

jinslarining mineral va kimyoviy tarkibi, struktura va teksturalarining hamda chuqur flyuidlar

(uchuvchi komponentlar), bosim, tra taʼsiri ostida mantiyaning jiddiy oʻzgarishi. "Togʻ jinslarining

metamorfizmim." termini ingliz geologi Ch. Layel tomonidan 1883 yilda kiritilgan. Togʻ jinslarining

metamorfizmim. har doim tektonik dislokatsiyalar (burmalanish, chuqur yoriqlar), baʼzan

magmatik massalarning koʻtarilishi bilan bogʻliq boʻlib, jinslar erimagan kristall (qattiq yoki

plastik) holatida (ularga nurash, choʻkindilarning diagenezi va sementlanishi, yer yuzasiga yaqin

joylardagi jipelashish jarayonlari tegishli emas) sodir buladi. Dislokatsiyalar Yerning chuqur

zonalarigacha yetib borib, flyuidlarning yuqoriga yoʻnalgan oqimining hosil boʻlishi va

magmatizmning rivojlanishiga olib keladigan traning koʻtarilishini, Togʻ jinslarining

metamorfizmim.ni, endogen konlarning hosil boʻlishini tezlashtiradi. Bu jarayonlar genetik

jihatdan oʻzaro bogʻliq boʻlib, Yer poʻsti evolyutsiyasi surʼati davomida jismlarning yuqoriga

yoʻnalgan migratsiyasini aks ettiradi. Togʻ jinslarining metamorfizmim. metamorfik togʻ

jinslarining mineral tarkibini aniqgovchi omillar boʻlib, tra (T), metamorfizm rivojlanishining

chuqurligi bilan aniqlanadigan litostatik bosim (Ps) va baʼzan NO2, N2, SO2, SN4, H2S, S12, Gʻ2

va boshqa flyuidlarning tarkibiga kiruvchi kimyoviy gazlarning potensiallari xizmat qiladi. Bu

omillarning munosabatida (asosan, T, Ps, PH20), metamorfik jinslarda (metamorfizm fatsiyalari)

eng asosiy minerallarning turgʻunlik oblastlari ajralib turadi, uning asosida metamorfizm

darajasini oʻrganish va barcha metamorfik jinslarning boʻlinishi yotadi. Bir yoklamali bosim

(stress) Togʻ jinslarining metamorfizmim.ning omili boʻlib xizmat qilmaydi, chunki unda yangi

minerallar hosil boʻlmaydi. TTTu bilan bir vaqtda metamorfik togʻ jinslarining teksturasiga taʼsir

qilib, flyuidlar uchun jinslarning oʻtkazuvchanligini koʻpaytiradi. Togʻ jinslarining metamorfizmim.

uchuvchi komponentlarning (N2O, SO2, O2) faqatgina tarkibi oʻzgarganida, shartli ravishda

izokimyoviy, boshka komponentlarning (K2O, Na2O, CaO va boshqalar) oʻzgarishi bilan bogʻliq

boʻlganda allokimyoviy; togʻ jinslari kimyoviy tarkibining intensiv (jadal) lokal oʻzgarishlarida,

komponentlarning bir qismi butkul harakatdagi tarkibga oʻtganda Togʻ jinslarining

metamorfizmim. metasomatizm deyiladi. Dastlabki minerallarning kimyoviy tarkibi oʻzgarishi

darajasi, izokimyoviy metamorfizm — allakimyoviy metamorfizm — metasomatizm jarayonlari

bilan bir qatorda oʻsib boradi. Togʻ jinslarining metamorfizmim. juda katta hajmdagi togʻ jinslarini

qurshab olishi mumkin (togʻ jinslarining regional metamorfizmi) yoki mahalliy boʻlib, otqindi jinslar

bilan kontaktda (kontaktli metamorfizm) yoki yorikdarda (yorikdi metamorfizm) boʻladi.

Geosinklinal rivojlanishi tarixida erta (granitgacha) boʻlgan natriy tavsifidagi (splitlar, albitxloritli

va glaukofanli slanetslar, evkogitlarning hosil boʻlishi), plagiogranitlarning shakllanishi bilan

bogʻliq (plagimigmatitlar, plagigneyslar, albitli slyudali slanetslar va boshqalar) yoki normadagi

kaliy granitli (migmatitlar, gneyslar, slyudali slanetslar, fillitlar va boshqalar) Togʻ jinslarining

metamorfizmim. farq qilinadi. Geosinklinallarning erta rivojlanishida, metamorfik mintaqalar

evolyutsiyasida metamorfizmning natriyli tavsifi, metamorflashgan eritmalarda kaliyning roli

kuchayishi yoʻnalishida oʻzgaradi. Tra koʻtarilganda sodir boʻladigan Togʻ jinslarining

metamorfizmim. progressivli deb ataladi. U tub jinslarda uchuvchi komponentlarning yoʻqolishi

mobaynida kuzatiladi. Tra pasaygan vaziyatdagi teskari jarayon togʻ jinslarining regressivli

metamorfizmi deyiladi. Takroriy regressivli metamorfizm diaftorez deb ataladi (yana Q.

Petrografiya).