Metallurgiya asoslari


Suvda moddalarning erishining standart termodinamik xarakteristikasi (T=298K, r=101,3kPa)



Download 6,26 Mb.
bet34/130
Sana30.06.2022
Hajmi6,26 Mb.
#720174
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   130
Bog'liq
Metallurgiya asoslari 2021

Suvda moddalarning erishining standart termodinamik xarakteristikasi (T=298K, r=101,3kPa)

Eriydigan
Moddalar

0er, kJ/mol



S0er, J/Kmol



ΔG0er, kJ/mol



1

NH4NO3

+27,1

+110,2

-6,3

2

NaCl

+3,77

+43,5

-9,2

3

KCl

+17,2

+74,9

-5,0

4

KNO3

+34,9

+115,2

+0,5

5

KOH

-55,6

+31,5

-65,0

6

CO2

-19,4

-98,2

+8,4

7

CO(NH2)2

+15,1

+71,1

-5,9

8

CH3COOH

-1,3

+20,1

-7,1

Ideal eritma hosil bo’lishida Gibbs energiyasining o’zgarishi quyidagi formula bilan hisoblanadi (ifodalanadi):
ΔG = nRT (NAlnNA+NBlnNB)
NA, NB erituvchi va erigan modda molyar hissalari
NA, NB<1 bo’lgani uchun lnNA, lnNB<0 yani, manfiy qiymatga ega va
ΔG<0 bo’ladi.
Entropiya o’zgarishi esa
ΔS = - nR (NAlnNA+NBlnNB) bo’yicha hisoblanadi.
NA, NB<1 bo’lgani uchun ΔS >0 bo’ladi.
SHunday qilib, eritmalar hosil bo’lishi o’z-o’zidan sodir bo’ladigan jarayon bo’lib, bunda sistemaning Gibbs energiyasi kamayadi va entropiyasi ortadi.


Eritmalar hosil bo’lishining molekulyar-kinetik sharti diffuziya bilan belgilanadi. Eritmada erigan modda molekulalarining bir tekisda tarqalishi diffuziya deyiladi. Diffuziya erigan modda eritmaning hamma qismlarida bir tekisda tarqalguncha davom etadi.
Erish vaqtida erigan moddaning zarrachalarining (molekula, ion) bir qismi eritmaga otsa, bir qismi qaytatdan eriyotgan moddaga otadi. Kontsentratsiya ortishi bilan keyingi jarayon kuchayadi. Natijada ayni haroratda erigan modda kontsentratsiyasi doimiy bo’lib qoladi, yani eritmaga otayotgan va eritmadan vaqt birligida qayta kristallanayotgan zarrachalar soni tenglashadi. Toyingan eritma hosil bo’ladi va dinamik, muvozanat yuzaga keladi – ΔG=0

bo’ladi. Bunda entalpiya va entropiya omillari tenglashadi:
H = TS
Bunda erishilgan toyingan kontsentratsiya - ushbu moddaning eruvchanligidir. Moddaning u yoki bu erituvchida erish qobiliyati eruvchanlik deyiladi.
Eruvchanlik erituvchi va erigan modda tabiatiga, haroratga, bosimga, eritmada boshqa moddalar borligiga bog’liq.
Agar eritma kontsentratsiyasi toyingan eritma kontsentratsiyasidan yuqori bo’lsa, hosil bo’lgan eritma ota toyingan eritma bo’ladi. Bunday eritma beqaror muvozanatda bo’ladi - ΔG>0
. Bunday eritma o’z-o’zidan yoki ozgina tashqi tasir (silkitish, kristallar tashlash va b.) natijasida toyingan eritmaga xos chin muvozanat ho’latiga otadi ΔG=0
.

SHuni takidlash lozimki, harorat ortsa, entropiya omilining hissasi ortib, erish yaxshilanadi.
Gazlar suyuqliklarda eriganda sistemaning entropiyasi pasayadi S<0
.
CHunki eriydigan modda tartibsiz ho’latdan (xajm katta) tartibli ho’latga otadi. Buni yuqoridagi jadvaldagi CO2 ning S0er misolida korish mumkin. SHu sababli haroratning pasayishi gazlarning erishini yaxshilaydi.
SHunday qilib, termodinamik malumotlar erish o’z-o’zidan sodir bo’ladimi yoki yoqligini oldindan aytish imkonini beradi.

11-Ma’ruza
Standart holat. Faollik.



Download 6,26 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   130




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish