Metallarning fizikaviy va kimyoviy xossalari. Metall bog’lanish. Metallarning elektrokimyoviy kuchlanishlar qatori

Darsning borishi:
Tashkiliy qism: Salomlashish, davomatni aniqlash, dars mavzusi bilan tanishtirish, texnik vositalarni darsga tayyorlash. O’quvchilar faoliyatini o’quv topshiriqlarini bajarishga yo’naltirish.
VI. Uyga berilgan mavzuni so’rash. Uchrashuv darsi

O’qituvchining kirish so’zi Aziz o’quvchilar bugun darsimizga Olmaliq Tog’-kon metallurgiya kombinati ishchilaridan bir guruhi tashrif buyurishgan, ular sizlarni qiziqtirgan savollarga hamda uyga berilgan vazifada javob topishga qiynalgan savollaringiz bo’lsa javob berishadi. Mana qarshingizda Olmaliq Tog’-kon metallurgiya kombinati ishchilari.kimda savol bor ?

(O’quvchilarning hohishiga qarab ularga oldindan topshiriqlar beriladi o’qituvchi ularni bugungi darsga tayyorlaydi)

1- savol Kundalik turmushimizni metallarsiz tasavvur qilish qiyin, О’zbekistonning metallurgiya sohasidagi salohiyati qanday?

Javob ; O‘zbekistonda hozirgi kunda 40 ta qimmatbaho metall konlari qidirib topilganOltinning zahiralari bo‘yicha O‘zbekiston dunyoda 4-o‘rinda turadi Oltin konlari Qizilqumdagi Muruntov, Ajibugut, Bulutkon, Balkantov, Aristontov, Тo‘rboy va boshqa yerlarda joylashgan. Kumush konlari Navoiy viloyatidagi Visokovoltnoye, O‘qjetpes, Kosmonachi; Namangan viloyatidagi Oqtepada joylashgan. Shuningdek O‘zbekistonda Au, Ag, Cu, Re, Mo, Pb, Zn, W, Cd, Ni, Os, V, Sc, Te, Se kabi ko‘plab metallar konlari mavjud

2- savol O’zbekistonda metallurgiyaning qaysi sohalari yaxshi rivojlangan?

Javob ; O’zbekistonda metallurgiyaning rangli, o’tga chidamli va radioaktiv metallar ishlab chiqarish sohalari yaxshi rivojlangan.

3- savol O’zbekistonda qaerda metallurgiya kombinatlari bor? Ularning faoliyatiga to’xtalib o’tsangiz.

Javob ; Chirchiq shahrida ‘O’tga chidamli va qiyin eruvchan metallar’ korxonasi Mo, W,Co,Ni metallarini olish va ular asosida turli qotishmalar ishlab chiqarishga ixtisoslashgan Navoiy Tog’ – kon metallurgiya kombinati noyob (Au ,Ag ) va radioaktiv metallar ( uran va uning birikmalari) tushgan rudalarni boyitish, qayta ishlash va tarkibiy qismlarga ajratishga ixtisoslashtirilgan. Bekobod metallurgiya zavodi, Camarqand Choyan zavodida metallar va qotishmalarni qayta ishlash jarayonlari olib boriladi.

4- savol Siz faoliyat ko’rsatadigan korxona nimaga ixtisoslashgan ?

Javob ; Bizning Olmaliq Tog’- kon metallurgiya kombinati turli rangli va noyob metallar – Cu, Zn, Au, Ag olishga ixtisoslashgan.

5 – savol Metallar asosan tabiatda qanday tarqalgan?

Javob ularning tabiatda tarqalishi quyidagi pakatda aks etgan (plakat asosida tushuntirib beradi)

6- savol Metallurgiya nima? Uning qanday tarmoqlari bor?

Javob Metallurgiya – kimyo sanoatining tabiiy manbalar va rudalardan metallarni olish va qayta ishlash bilan shug’ullanadigan sohasi.qora va rangli metallurgiyaga bo’linadi. Hozirgi vaqtda metallurgiya sanoati yordamida 75 xil metall va ular asosida turli qotishmalar ishlab chiqarilayapti

7- savol metallar qanday usullarda olinadi?

Javob ; Metallurgiya metallarni olish usuliga ko’ra pirometallurgiya, gidrometallurgiya, elektrometallurgiya turlariga bo’linadi.
VIII. Yangi mavzu bayoni Ma’ruza

Yangi mavzuni quyidagi modulga bolib bayon etamiz.

1. 
   Fizikaviy xossalari.
   

1. 
   Metall bog‘lanish.
   

2. 
   Kimyoviy xossalari.
   
3. 
   Elektrokimyoviy kuchlanish qatori.
   

Fizik xossalari. Barcha metallar:

1. 
   Metall yaltiroqlikka ega.
   

1. 
   Elektr tokini va issiqlikni yaxshi o‘tkazadi.
   

®Hg, Pb, Te, Jn, Mg, Al, Au, Cu, Ag®

2. 
   Elastik va bolg‘alanuvchan.
   
3. 
   Yorug’likni qaytaradi
   
4. 
   Metallarning zichligi, qattiqligi, suyuqlanish temperaturasi har xil.
   

•