Metallarni payvandlash. Payvandlanuvchanlik

Payvand birikmalarining va choklarining asosiy turlari
Payvand chok bilan biriktirilgan bir qancha elementlar tuplami payvand birikma deyiladi. Eng ko’p tarqalgani quyidagilar:
1. Uchma-uch birikmalar (rasm., a).
Asosiy va qo’shiladigan metall kam sarflanadi. Payvandlash vaqti kam, chok asosiy metalldek mustahkam. Sanoatda ko’p tarqalgan. Lekin listlarni yaxshilab tayyorlamoq va bir-biriga onik to’g’rilamoq zarur.
2. Ustma-ust birikman (rasm., b).
Payvandlash joyi qo’shimcha ravishda kertib ishlanmaydi.
3. Burchak hosil qilgan birikmalar 5<(10-12mm) (rasm., v).
Zagotovkaning chetlari faqat muhim birikmalar olishdagina kertiladi.

.1 - rasm. Payvand birikmalarning asosiy xillari: a-uchma-uch birikmalar; b-ustma-ust birikmalar; v-burchak hosil qilgan birikmalar; g-tavraviy birikmalar
4. Tavraviy birikmalar (rasm., g).
Elementlar bir-biriga nisbatan 90° dagi burchak ostida payvandlanadi. Payvandlanuvchi element qirrasining shakliga ko’ra qirrasi kertilmay, bir yeni kertilib yoki ikki yeni kertilgan Oulishi mumkin.
Choklarning turlari.
A. Fazodagi holatig’a qarab (rasm.):
-Pastki -Gorizontal
-Vertikal. -Shil choklar.
[B. Botirilish harakteriga qarab: (elektrod yoki simli).
Uzluksiz (sidirga) va Uzlukli
Chok turlari:
1-pastki chok;
2-gorizontal chok;
3-vertikal chok;
4-ship chok



2-rasm.

V. Ta’sir etuvchi zo’riqish kuchlari yo’nalishiga qarab:

1-Enlanma (flang) chok 2-Rupara (tores) chok
3-Aralash chok 4-Qiya chok

3-rasm.


Tayanch so’zlar va iboralar.
Termik, termomexanik, mexanik payvandlash. Elektrod. Elektron nur. Anod, katod vannasi. Ionlar. Elektr yoyi. Elektoshlak usuli. Yaxshi, konikarli, konikarsiz payvandlanuvchanlik. Uchma-uch. Ustma-ust. Gorizantal, vertikal, ship choklar. Uzlukli uzluksiz choklar.