Metall oksid nanostrukturalarni sintezlash va ularning fotokatalitik xususiyatlarini o‘rganish Magistr akademik darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya

Sirt modifikatsiyasi
TiO₂ sirti modifikatsiyasi usulini ikki guruhga ajratiladi:
1. Aadsorbtsiyalangan modda (sensibilizator) adsorbent yutilish diapazonini samarali tarzda “kengaytiradi” gan spektral sensibilizatsiya.
2. Yarimo‘tkazgich elektron strukturasini o‘zgartiruvchi, biroq yorug‘likni yutmaydigan birikma adsorbtsiyasi. TiO₂ sensibilizatsiyasiga uyg‘otilgan xolat energiyasi past bo‘lgan yoki organik bo‘yoqlar Metallariga ega bo‘lmagan (ayrim ishlarda-noorganik NZ) o‘tuvchi Metallar kompleksi qo‘llanilganda erishiladi [29]. Ko‘zga ko‘rinuvchi yorug‘lik ta'sirida sensibilizator uyg‘onadi buning natijasida bo‘sh o‘rin yuqorigi egallangan molekulyar orbitalga (YUEMO) va fotouyg‘otilgan elektron esa pastki bo‘sh molekulyar orbitallga (PBMO) generatsiyalanadi. Bu agar PBMO sathi uning quyi chegarasidan bir oz yuqori joylashgan bo‘lsa elektron TiO₂ ning o‘tkazuvchanlik zonasiga to‘g‘ridan to‘g‘ri injektirlanishi mumkin. Sensibilizatorning reaktivatsiyasi kavakning YUEMO sathdan elektrolitdagi donor birikmaga ko‘chirilishida yuz beradi. Adsorbentlarning ikkinchi turi sifatida (fotokimyoviy faolliksiz) yoki ionlar, yoki neytral birikmalar (dipollar) ishtirok etishi mumkin. Adsorbtsiyadan keyin kompensirlanmagan zaryad yoki dipol momentining yuzaga kelishi evaziga TiO₂ sirtida bu birikmalar o‘tkazuvchanlik zonasi tubi bilan ta'qiqlangan zona potologining siljishiga olib keladi. Agar adsorbent anion bo‘lsa yoki sirtdan orientirlangan dipol bo‘lsa zonalar manfiy potentsial (yuqoriga) tomon siljiydi. Aks xolda mos xolda zonalar musbat qiymatga (pastga) siljiydi. Zonalarning ushbu siljishi eritmada TiO₂ va oksidlovchi-tiklovchi birikmalar orasidagizaryadlar ko‘chishi jarayonini osonlashtiradi. Bundan tashqari bunday turdagi adsorbentlar TiO₂ sirtiy rekombinatsiyasi markazlarini passivlashtirishi mumkin. Adabiyotlarda fotokimyoviy-nofaol adsorbentlar ichida ftor [30], Al^III [31], Zn^II [32] va fosfatlar [33] keltirilgan.