Менга берилган материални ўзбек тилига таржимон қилганимда рус сўзларининг айримларини қуйидаги таржима қилиб ишлатганман

3.2.2. Тасвирни вейвлет ўзгартириши асосида сиқиш
Бугунги кунда тасвир ва овозни сиқишда кўп тарқалган 
усулдан - вейвлет ўзгартиришидан фойдаланилади ва у Гроссман 
ва Морле томонидан ўтган асрнинг 80 йилларида киритилган. 
Фурье ва ДКЎ ларнинг асосий камчилиги уларнинг базавий 
гармоник ташкил этувчилари функция даврий бўлмаган 
холатларда яхши ишламайди ва натижада фойдали маълумотнинг 
маълум қисмини тиклаш имконияти йўқотилади. Вейвлет 
ўзгартириш маълум функцияни вейвлет функцияли ташкил 
этувчилар кўринишида берилишидир ва вейвлет –бу кичик 
тўлқин ёки тўсатдан сакраш тўлқини.
3.7-расм. Баъзи бир кўп тарқалган вейвлетлар 
Ҳозирги пайтда жуда кўп вейвелт функциялар мавжуд ва 
улар турли хоссаларга ва қўлланилиш жойларига эга. Баъзи бир 
кўп тарқалган ва тасвир сигналларида фойдали ишлатиладиган 
вейвлетлар 3.7- расмда кўрсатилган. 
Амалиётдан эса вейвлет – ҳолатдан ҳолатга ўтказишда 
тасвирни паст ва юқори частотали фильтрлаш ҳамда олинган 
коэффициентларни сийраклаштириш (децимация) жараёнини 
қўллашдир ва улар 3.8-расмда келтирилган. 
Сигнални ўзгартириш яъни паст ва юқори частотали 
фильтрлашдан сўнг дастлабки сигнал ташкил этувчилар частота 
диапазони камида икки марта қисқаради. Бунга сабаб тасвир икки 

---

88 
массивли маълумотлар ва шунинг учун вейвлет ўзгартиришлари 
алоҳида 2 этапда амалга оширилади, яъни горизонтал ва вертикал 
йўналишларда. Ўзгартириш йўналишини танлаш аҳамиятга эга 
эмас.
3.8-расм. Вейвлет – кетма – кетлигининг умумлаштирилган 
структура схемаси 
Вейвлет – фильтрларга яна бир элемент – сийраклаштириш 
элементи киритилади ва у киришга келган соннинг биттасини 
ташлаб, кейингисини ўтказади, чунки ҳар иккинчи ахборот 
ортиқча бўлиши мумкин. Агар сигналнинг белгиланган вақтдаги 
қиймати маълум бўлса, кейинги қийматини ҳисоблаб топиш 
мумкин. 
Тасвир икки ўлчамли бўлганли сабабли, вейвлет 
ўзгартиришдаги бўлаклаш жараёнининг (декомпозиция) ҳар бир 
қадами икки этапда бажарилади, дастлаб матрицанинг қаторлари 
тахлил қилинади сўнгра устунчалари (столблар) ёки тескарисига 
аввал устунчалар сўнгра қаторлар. 
Фақат икки коэффициентга эга оддий Хаар вейвлети учун 
паст частотали фильтр фаолиятини икки қўшни нуқта ўрта 
қиймати сифатида, юқори частотали фильтрни сонларни 
дифференциялаш сифатида қабул қилиш мумкин. 
Ўзгартириш натижасида иккита массив пайдо бўлади. А
[N/2] 
ва D
[N/2]
, уларнинг элементлари қуйидагича аниқланади: 
2
S
A
1
2к
2
к



к
S
;
2
S
D
1
2к
2
к



к
S
, 
бу ерда