Менга берилган материални ўзбек тилига таржимон қилганимда рус сўзларининг айримларини қуйидаги таржима қилиб ишлатганман

3.5. Ovoz signallarini siqishning xususiyatlari

Korrelyatsiya usullari orqali yaxshi siqiladigan, ko‘plab bir xil pikselli yorug‘lik uchastkalari mavjud bo‘lgan tasvir signallaridan farqli, ovoz signallari sanoqlari orasidagi korrelyatsion bog‘lanish kuchsiz bo‘lgani sabab, siqish koeffitsienti kichik, odatda 2-4 marta bo‘ladi. Ovoz signallari ko‘pincha har xil manbalardan tarqaluvchi, bir biriga bog‘liq bo‘lmagan signallar yig‘indisidir (inson ovozi, orkestr musiqasi, ko‘cha yoki shamol shovqinlari va h.k.). Bundan tashqari ovoz signalining dinamik diapazoni kengligi videotasvirdan ancha katta va shu sabab ovoz signallari sanoqlarining bir xil qiymatligi deyarli uchramaydi. Shu sabab eshittirishda ovoz signallarini siqish jarayoni, insonning eshitish qobiliyati xususiyatlarini hisobga olgan holda, psixoakustik almashtirishlar asosida amalga oshiriladi.

Hozirgi vaqtda ovoz signallarini siqish kodeklari mavjud bo‘lib, ular signallarni tiklash orqali hosil qilingan fonogrammalar sifati, audio oqimlarni siqish koeffitsienti hamda qo‘llanilgan algorimlarning murakkabligi va tezkorliklariga bog‘liq.
Amaliyotda ushbu kodeklarlarning ko‘p qismi bir xil shakllangan va ular spektrial o‘zgartirishlariga asoslangan, Furyening tezkor almashtirishlariga yoki takomillashtirilgan DKO‘lariga (bir massivli ma’lumotlarga ishlov berish) mos ravishda qo‘llanadilar. Ba’zida spektrial koeffitsientlarni siqishda statistik kompressorlardan (RLE va Xaffman) foydalaniladi.
Bu kodeklarning farqi ovoz signallariga ishlov berishda psixoakustik o‘zgartirishlardan foydalanishdir, ammo ularni yaratishga katta mablag‘ sarflashga to‘g‘ri keladi.
Qanchalik psixoakustik modellar inson eshitish qobiliyatiga yaqin bo‘lsa, ovoz signalidan, sifatni yo‘qotmagan holda, shuncha ko‘p axborotni tashlab yuborish mumkin bo‘ladi.
Hozirgi davrda ovoz signallariga ishlov berish uchun qator psixaokustik modellar yaratilgan, ular MASCAM, MUSICAM, ATRAC, ASPEK va boshqalar. Ovozga psixaokustik ishlov berish turlarini qarab chiqamiz.