ana shu tovar bozoridagi
umumiy ahvol;
mavjud tovarlarning tijoriy
samaradorligi;
xaridorlarga hissiy ta’sir o’tkazish
ehtimoli;
xaridorlarning korxonaga va uning
mahsulotiga munosobati;
mavsumiy va boshqa davriy
omillarning ta’siri;
499
tijoriy jihatdan tugal tovarni
yaratish vaqti ehtimoli;
ishlab chiқarishda qiyinchiliklarning
bo’lishi mumkinligi;
moddiy va meҳnat resurslarining
mavjudligi;
raқobatbardosh narxlar bo’yicha
ishlab chiqarishning mumkinligi;
tovarga talabgor bo’lgan tashқi va
ichki bozorning segmentlari;
yangi tovar mazkur loyihasining
o’zini oqlashi darajasi va muddati.
500
Bozorni o’rganish
Raqiblarni
o’rganish
Tovarga bo’lgan talablarni shakllantirish
Baholash uchun ko’rsatmalar
Ko’rsatikichlar bo’yicha asosiysini
aniqlash
Iste’mol qiymati
tahlili
Raqobatbardoshligini integral
ko’rsatkichini hisoblash
Tovarni ishalb
chiqarishga qaror
qilish
Raqobatbardoshligi
ni oshirish
tadbirlarini ishlab
chiqish
Iqtisodiy
Texnik
Normativ
Iqtisodiy
Texnik
Normativ
Raqobatbardoshligini baholash
Qoniqarli
Qoniqarsiz
Bo’lajak xaridorlar
ehtiyojini o’rganish
501
Tovar raqobatbardoshligini
aniqlash bosqichlari
Tovar raqobatbardoshligini aniqlash bosqichlari
Sotish miqdori
1 2 3 4 vaqti
foyda
502
Bozorga tovarni kiritish
davridir. Tovarga talab
sekin o’sadi, shuning uchun
bu davrda faol reklamadan,
ya’ni qiziqtiruvchi
marketing taktikasi talab
qilinadi.
Tovarning etuklik bosqichi.
Bu davrda sotish darajasi
ikkinchi bosqichga nisbatan
ancha past bo’ladi.
Tovarning hayotiylik
davrining sotish miqdorining
tez o’sib borishi kuzatiladigan
yuksalish davridir.
Talab sekin, keyin esa keskin
pasayadi. Shunday qilib,
tovarning hayotiylik davri
bosqichlari o’zgaruvchan
bo’lib, maqsadli bozorda turli
marketing harakatlarini talab
qiladi.
1 - bosqich
2 - bosqich
3 - bosqich
4 - bosqich
503
Marketingning tan olingan peshqadamlari
bo’lmish yaponlar tajribasidan kelib
chiqadigan bo’lsak asosiy maqsadlar
(afzalligiga, tartibiga qarab) quydagilardan
iborat:
sotish hajmi
kengaytirish
o’sish
suratlari
oshirish
rejalangan
foydaga
erishish
bozordagi
hissasi
ko’paytirish
504
Marketingni boshqarish - uni tashkil qilishda
firma oldiga qo’yilgan maqsadlarga erishish,
tahlil, rejalashtirish, hayotga tadbiq etish va
nazorat qilish bosqichlarini o’z ichiga oladi.
Marketingni boshqarish jarayoni bir biridan
ajralmas uch qismdan iborat:
Tashkiliy jarayon - firma
bo’limlarini kerakli bozor
axborotlari bilan
ta’minlash;
Izlanishlar olib boruvchi
jarayon - firma marketing
faoliyatidagi - bozor,
assortiment, baho,
reklama doiralarida
uslubiy va tadqiqot
ishlarini bajarish;
Dasturiy-nazorat jarayon -
maqsadli dasturlar,
strategiya va taktikani
shakllantirish va bozor
faoliyatini joriy nazoratini
olib borish.
505
Marketing xizmat vazifalari -
uning o’ziga xos tamoyillari
asosidan kelib chiqadi. Bunga
quyidagilar kiradi:
Korxonalarda ishlab chiqarilgan mahsulotlar va bozor
haqidagi axborotlarni to’plash va tahlil qilish;
Korxonaning mahsulot ishlab chiqarish, savdo va xo’jalik
faoliyatini reklama qilish;
Moliyaviy va boshqa jihatlar bo’yicha manfaatlariga mos
qaror qabul qilish uchun zarur hisob - kitob
ko’rsatkichlarini tayyorlash;
Talab shakllanishini faollashtirish va sotishni
tezlashtirish.
506
Do'stlaringiz bilan baham: |