Menejmentga kirish

Muhokama uchun savollar 
1. Siz Burkleyning menejerlar va yetakchilar farq qilishi haqidagi fikriga qanday 
qaraysiz? Siz bu fikrga qoʻshilasizmi? Nega yoʻq yoki ha? 
2. Siz bu keysda qanday rahbarlik modellari/nazariyalari/masalalarini 
uchratdingiz? Roʻyxatini tuzing va tasvirlang.
3. Kompaniya muhim deya hisoblagan olti rahbarlik belgilarining har birini 
oling. Ularning har biri nimalarni oʻz ichiga olishini izohlang. Soʻng bu belgilar 
qanday rivojlantirilishi va oʻlchanishi mumkinligini muhokama qiling.
4. Bu keys rahbarlik haqida nimalarni oʻrgatdi? 
 
 
 
 
MASTER VA KOMANDIR 
AQSH mudofaa kuchlari oʻzining yetakchilari va rahbarlik mashgʻulotlari bilan 
keng mashhur. Va haqiqatda shunday. Bu mudofaa birliklari, jamoalari va guruhlari 
duch kelayotgan holat turlarida muhim va ularda kuchli yetakchilari mavjud boʻlib, 
buyruqni oladigan va holatni tushunib nima qilishlari mumkinligini biladigan 
yetakchilari mavjud. Ammo qanday va qayerda rahbarlik uslubi ta’sir koʻrsatadi? 
Bunday turdagi holatlarning tabiatiga koʻra kutilgan va qabul qilinganki, harbiy 
rahbarlar qattiqoʻl, hissiyotsiz va qattiq boʻlishlari zarurmi? 
Otasi harbiy dengiz floti kapitani boʻlgan, Holli Graf, harbiy dengiz kzuizerida 
kommandir boʻlgan birinchi ayol boʻlib, Konnektikutda yuqori maktab oʻquvchilik 
paytidan buyon bu haqida orzu qilib kelar edi. 198-yilda AQSH Harbiy Dengiz Floti 
Akademiyasini bitirish paytida uning yuqori rahbarlik qobilyati borligini hamkasblari 
tushunib yetishdi. Uning topshiriqlari aniq belgilangan-sayohat kemasida vayron 
qilish talabi, fregat, va vayron qiluvchida Pentagonning qirgʻoqdagi vazifalarida va 
Villanova Universitetida harbiy instructor vazifalarini bajardi. Shunga qaramay 
Grafning “uning yomon tarafi unga USS Curtis Wilbur vayron qiluvchisida ijrochi 
ofitser yoki buyruq boʻlishda ikkinchi mansabini berilganida boshlandi.” Bir shaxs 
(Hozir nafaqaga chiqqan) aytadiki uning Curtis Wilburdagi safari “hayotidagi eng 
yomoni edi”. Grafning doimiy jamoani soʻkishi uni shikoyat qilishga undadi, ammo 
hech nima qilinmadi. Bir necha yillardan soʻng, Graf AQSHning dengiz floti tarixida 
birinchi vayronkor USS Winston Chuechillning ayol komandiri boʻldi. Dengiz floti 

---

321 
kapitani Churchill kemasidagi vaqtini “uning karyerasida eng gʻalati 200 dan koʻp 
kemalarga safarlar boʻldi. Ruhiy holatlari har qanday kemada duch keladigan eng 
past holatda edi.” U Grafga jamoadan va kichik ofitserlardan nimani 
eshitayotganligini aytishga harakat qildi, ammo Graf uni toʻxtatdi va bu haqida 
eshitishni xohlamasligini aytdi. Soʻng, bir kecha Grafning karyerasidagi gʻamgin 
holatni boshladi.
2003-yil 
Iroq 
urushining 
arafasida, 
Churchill 
Sitsiliyaning 
portidan 
ogohlantirmay, 9000 tonnalik kema larzaga kelib portning atrofini tozalab tashladi. 
11 fut uzunligidagi kema oqim boʻyicha suzib ketganiga uzoq boʻlmagan edi. 
Komandir Graf qoʻriqchi navigatorni turtdi va uni chetga surib yuborib baqirdi “Sen 
x___x mening kemani bunday holatda boshqardingmi?” Tartibsizlik va baqir 
chaqirning oʻrtasida dengiz floti ruhoniysi aytdi “keyingi eshitilayotgan ovoz 
yomonroq edi.” Churchill kemasining matroslari ularning kemalari tartibsiz suzib 
ketganidan Grafning karyerasi batamom tugadi deya gumon qildilar va mamnuniyat 
bilan qoʻshiq aytishni boshladlar “Ding Dong jodugar oʻldi!” U eshitayotganiga 
ishonmayotga edi. Hatto bugun ham ruhoniy bu yomon holatni tushunmayotgan edi, 
AQSH dengizchilari ochiqlik bilan kapitanlarini soʻkayotgan edi yoki oʻsha kapitan 
haqiqatda bunday haqoratlarga arzir edi. Ammo oʻsh hodisa uning karyerasiga yakun 
yasamadi. 
Grafning keyingi kapitan sifatida boshqaruvi boshqariluvchi reaktiv-kreyzer 
USS Cowpensda boʻlib bu uning uchun eng soʻnggisi edi. Deyarli ikki yildan soʻng 
jamoasiga “shafqatsizlik va zolimona” munosabat koʻrsatgani uchunu vazifasidan 
2010-yil yanvarda ozod etildi. Dengiz xarbiy floti inspektor generalining hisobotida 
“Vakolatda boʻlgan shaxslar qoʻl ostidagilarga zolimlik va injiqlik bilan ziyon 
yetkazishlari ta’qiqlangan.” Ammo Graf shunday qildi “xoʻrlash, haqorat qilish, 
ochiqdan ochiq yerga urish va ogʻzaki hujum orqali…Cowpensda buyruqni bajargan 
dengizchilar qoʻpol til va tahqirlashga uchradilar…uning vazifalarini esa arang 
bajardilar.”