|
Ishga olishdan oldin
sinchovlik bilan tekshirish
kerak.
Ogʻrilik va firibgarlikni, va
intizom bosqichlarini
aniqlash uchun maxsus
dastur ishlab chiqish kerak.
Xodimlarni kompaniya
siyotini yozishga jalb qilish.
Bir vaqtning oʻzida
Xodimlar orasida xurmat va qadr-
qimmatni tadbiq qilish.
Ogʻirlanish harajatini ochiq
muhokama qilish.
Hodimlarni kundalik yutugʻi
haqida habardor qilish, oʻgirlik va
firibgarlini oldini olish.
Fikr-mulohaza
Xodimlarni qachon va
qayerda oʻgrilik va firibgarlik
sodir etganligi haqida habar
berish, bu narsani ismlarni
tilga olmastan tashkil qilish.
Proffesional
tergovchi ximatidan
foydalanish.
57
Ogʻrilik va firibgarlikni, va
intizom bosqichlarini
aniqlash uchun maxsus
dastur ishlab chiqish kerak.
Hodimlarni siyosat haqida
oqitish va orgatish
Ichki qoʻriqlash tizimini
professional koʻrib chiqish
Agar sharoit taqazo qilsa video
nazorat foydalaning.
Telefon, Kompyuter, va e-
maillarni quliflash sistemasini
joriy qilish.
Voqealar hisoboti uchun
korporatsiya ishonch
telefonlaridan foydalaning
.
Yahshi oʻrnak boʻling.
Nazorat qilish chora-
tadbirlarini qayta loyihalash.
Organizatisya madaniyatini va
boshqaruvchilar bn xodimlar
bogʻliqligini baholang.
200, 26 Yanvar, Ohio, Toledodagi Avtomobil ishlab chiqaradigan zavod
ishchisi bir kun oldin oʻz ishi muamoolari haqida boshqaruvchisi bilan suhbatdan
keyin, boshqaruvchini oʻldirdi va ikki kishina yarador qildi va oʻz joniga ham qast
qildi. 2003 yil aprel Mobaynida, Boston Market restoran boshqaruvchisi ozining
ishchisi tomonidan oʻlirildi, bunga sabab boshqaruvchi xodimlarnin jinsiy
aloqalariga qarshi chiqip restorani yopib qoygani sabab boʻldi. 2003, iyul
oyida,Missippi, Meridian samalyot yigʻuvchi zavodda etika va hurmat bolimi
boshligʻi oz lavozimidan ozod etilda va u ish joyiga qurol va yarogʻlar bilan qaytip
ozining 14 hamkasblariga oʻq ochti, natijada besh kishi va oʻzi halok boldi. Ish
joyidagi zoʻravonlik rostan ham boshqaruvchilar uchun muammomi? Ha. Shunga
qaramay hudoga shukurki ish joyidagi otishmalar soni kamaydi. Biroq, A.Q.SH
kasbiy xavsizlik va sogʻliqni saqlash insituti aytadiki har yili 2 millinonga yaqin
amerikaliklar ish joyidagi zoʻravonlik qurboni boʻladilar. Ortacha bir haftada, bitta
xodim oldiriladi va kamida 2 tasi jiddiy jaroxat oladi sobiq yoki ishlab turuvchi
xodimlar tomonidan. Mehant debartapenti soʻrovnomasiga koʻra, 8 foiz
boshqaruchilarga ishchilar tomonidan ogʻzaki tahdid qilinadi. Ish joyidagi gʻazab,
jahl va zoʻravonlik hodimlar uchun qoʻrqinchli va ularning samaradorligiga salbiy
ta'sir koʻrsatadi. A.Q.SH biznes uchun yillik harajati 20 va 3 mlrd orasida dep
boholanmaqta. Hamda ofislardagi gʻazab ham Amerikada noyob muammo emas.
Britaniyaning ish joylaridagi tajavuzkorlik xatti-harakati tadqiqotiga koʻra
menejerlarninning 18 foizi shaxsan ogʻzaki taqibni boshtan otqazishgan va 9 foizi
esa jismoniy humlarga duchor boʻlgan. Qanday omillar sh joyidagi zoʻrovonlika
sabab boʻlishi mumkin? Shubhasiz, xodim noaniq iqtisodiy muhitdan azob
chekishi mumkin, nonaiq ish joylariga qoʻyilishi, pensita hisobini kamayishi, uzoq
soatlar ish berish, haddan tashqari axborot, boshqa kundalik uzilishlar, noreal ishni
tugatish muddati, va boshqaruvchining befarqligi shular katta roʻl oynaydi. Hatto
ofisning dizayni ham muammo hisoblanadi agar kichik va shovqin honada xodim
kun boʻyi ishlasa bu muammo keltirib chiquvchi omil hisoblanadi. Boshqa
mutaxassislar esa ish joyidagi muammolarni keltirib chiqaruvchi omillar
quyidagilar deb aytgan.
Xodimlar VRI( vaqt, raqamlar va inqizlor) tomonidan gijgijlanadi.
58
Xodimlarning noaniq va beqaror boʻlgan ish joyida tez va kutilmagan
oʻzgarishlar sodir etish
Boshqaruchilarning xodimlar bilan haddan tashqari tajavuzkor va
notoʻgʻri muomila qilishi, haddan tashqari ish joyini notoʻgʻri tashkil qilish.
Avtoritar qattiqoʻllik bilan boshqarish, boshqaruvchilarning xodimlarga
qaraqanda harbiylarcha fikrlashi, xodimlar boshqaruvchi bilan fikrar haqida
bahslasha olmaydi, va ularning qabul qilinishida qatnasha olmaydi, va jamolarni
yaratishda ishtirok etolmaydi
Judayam himoyaviy uslub ya'ni judayam kam malumot beriladi va fikr-
mulohozo berilmaydi, faqat raqamlar inobatga olinadi, va qichqiriqlar, qoʻrqitish
yoki qochish mojaroni oldini olishga olib keladi.
Siyosat koʻzi bilan qaraganda ikki marta standartlash, boshqaruvhilarni va
xodimlarni oʻqitish.
Hal qilinmagan mojarolar, chunki muassasa hech qanday mexaniz tashkil
qilmagan ularni hal qilishga; uyushma shartnoma shartlariga koʻra, bir xil insonlar
oldingi qoidalarga koʻra ximoyalangan boʻlishi mumkin, yoki muamollar haqida
qaygʻurmaslik sabab boʻlishi mumkin.
Hissiy muammolarga ega bolgan xodimlar va ularga yordam berishni
hohlamagan menegerlar.
Takrorlanuvchi va zerikarli ish, boshqa ish qilishga imkon yoʻqligi yoki
yangi xodimlarn kelmasligi.
Yoʻlgʻon va xavfli jixozlar yoki organitilishning yetishmasligi bu
xodimlarning samarasiz va foydasiz ishiga olib keladi.
Hissiy muammolarga ega bolgan xodimlar va ularga yordam berishni
hohlamagan menegerlar.
Takrorlanuvchi va zerikarli ish, boshqa ish qilishga imkon yoʻqligi yoki
yangi xodimlarn kelmasligi.
Yoʻlgʻon va xavfli jixozlar yoki organitilishning yetishmasligi bu
xodimlarning samarasiz va foydasiz ishiga olib keladi.
Harorat jixatdan xavfli sanalgan ish joylari, havo sifati, qaytariladgan
harakatlar, gavjum joylar, shovqin darajasi, haddan tashqari koʻp ishlash va
boshqalar. Ularning harajatini kamaytirish uchun qoʻshimcha ishchilarni ishga
olmaslik kerak bu narsa ish holatini va taxminlarini yanada hatarga olib keladi.
Zoʻravonlik madaniyati indiviual zoʻravonlik va suiste'mol tarixiga ega;
Zoʻravonlik va portlovchi moddalar muhim rollarda; yoki ish joyida giyohvand va
alkogol ichimliklarga ruxsat berish.
Ushbu roʻyxatni oʻqish orqali, sizning proffesional hayotingizni sarf
qlayotgan ish joyingizdan bunday holatlarga yoʻl qoʻymaysiz deb oʻylaymiz.
Biroq, yutuq uchun raqobat 24/7 global iqtisodiyot koʻp jihatdan tashkilot va
59
xodimlarga shunday sharoit yaratishga bosim oʻtqazip qoʻyadi. Boshqaruvchilar
ish joyidagi zoʻravonliklarni toʻxtatish yoli kamaytirish uchun nimalar qilishi
kerak? Yana bir bor proaktiv, bir vaqtning oʻzida va fikr-mulohaza tushunchasini
nazorat qilish kerak bu boshqaruvchilarning harajatlarini aniqlashga yoradam
beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
