"menejment va iqtisodiyot"

Strategik rejalashtirish – bu tashkilot rahbariyati tomonidan ishlab chiqilgan 
qarorlar  va  hatti-harakatlar  majmuidir,  buning  natijasida  tashkilot  maqsadlariga 
erishishni  ta`minlashga  qaratilgan  maxsus  strategiyalar  ishlab  chiqiladi.  Strategik 
rejalashtirish  jarayoni  boshqarish  qarorlarini  qabul  qilishda  asosiy  instrument 
hisoblanadi.  Uning  asosiy  vazifasi  –  bu  tashkilotda  kerakli  darajada,  muhlatda 
o`zgartirishlar  va yangiliklarni  joriy  etishdan iborat. 
Strategik  rejalashtirish  jarayonini  olib  borishda  asosiy  4  ta  boshqarish 
faoliyati  ajratiladi: 
1.  Resurslarni  taqsimlash. 
2.  Tashqi muhitga  moslashish. 

---

200 
 
3.  Ichki muvofiqlashtirish. 
4.  Tashkiliy  strategiyalarni  anglash. 
Yuqori  darajadagi  rahbarning  asosiy  vazifasi  faqatgina  strategik  rejalashtirish 
jarayonini  ishlab  chiqish emas, balki  uni  joriy etish va baholash bilan  ham bog’liq. 
Strategik  rejalashtirish  jarayoni  quyidagi  bosqichlarni  o`z  ichiga  oladi  (11.2-
chizma).  
 
 
 
 
 
Korxonaning 
maqsadi  va  vazifalarini  tanlash  strategik  rejalashtirish 
jarayonining  eng  dastlabki  va  mas`uliyatli  boqichlaridan  hisoblanadi.  Bu  jarayon 
rejalashtirishning  keyingi  barcha bosqichlari uchun mo`ljal  vazifasini  o`taydi.  
Strategik  rejalashtirishda  asosiy  e`tibor  berilishi  lozim  bo`lgan  jihatlardan  biri 
bu  tashkilot  missiyasini  tanlash.  Missiya  –  bu  hozirgi  vaqtda  va  kelajakdagi 
iste`molchilarning  manfaatini  birinchi  o`ringa  qo`yadigan  tashkilotning  asosiy  va 
umumiy  maqsadidir.  Bu  ushbu  firmaning  nima  uchun  bunyod  etilganini  va 
iste`molchilar  manfaatlari  nuqtai-nazaridan  qaraganda  nima  uchun  zarurligini 
bildiradi. 
Missiya  firma  tuzilmasini  aniqlaydi  va quyidagilarni  o`z ichiga  oladi: 
1.  Firma qanday tadbirkorlik  faoliyati  bilan  shug’ullanmoqda. 
2.  Firmaning  tashqi muhitdagi  o`rni. 
3.  Tashkilot madaniyati. 
4.  Ayrim  dunyoga mashhur kompaniyalarning  missiyalari. 
  IBM  korporatsiyasi  o`z  missiyasini  jamiyatning  axborotga  bo`lgan  talabini 
qondirish deb biladi. 
  «Ford» kompaniyasi uchun unga asos solgan Genri Fordning ko`pchilikka e`lon 
qilib  aytgan:  «Odamlarga  arzon  transport  taqdim  etish»  gapi  missiya  bo`lib 
hisoblanadi. 
  «Rev’en»(kosmetika) kompaniyasining  missiyasi  «Biz orzu-niyat  sotamiz». 
  Deyarli  barcha  o`ta  yirik  yapon  firmalari  uchun  missiya:  «Xaridorlarni    juda 
yuqori sifatli  tovarlar bilan  ta`minlash». 
Rahbariyat  korxona  missiyasini  atrof-muhitdan  axtarib,  quyidagi  ikki  savolga 
javob topadi:  
1)  «Bizning  mijozlarimiz  kim»? 
2)  «Mijozlarimizning  qanday ehtiyojlarini  biz qondirishimiz  mumkin»? 
Notijorat  tashkilotlarning  mijozlari  bu  uning  xizmatidan  foydalanuvchi  va  uni 
resurslar bilan  ta`minlovchilar  bo`lib hisoblanadi. 
Firma  uchun  umumiy  bo`lgan  maqsadlar  korxona  umumiy  missiyasidan  kelib 
chiqqan holda tanlanadi.