Menejment nazariyasi

14.4.  Inson  om ili  va  unum dorlik
Inson  omili,  kishilarning  yangilikka  munosabati  masalalari  bi­
lan  hisoblashmaslik  past  mehnat  unumdorligi  va  iqtisodiy  samara- 
dorlikka  olib  keluvchi  asosiy  sabablardan  biridir.
Menejment  ishi  yaxshi  yo‘lga  qo'yilgan  korxonalarda  inson 
omilini  hisobga  olish,  kishilar  manfaatiga  e’tibor  berish  (ishdan 
bo'shatish  bilan  qo‘rqitishni  bartaraf  etish,  xodimlarni  qaror  qabul 
qilishga  jalb  etish,  xizmatda  ko'tarilish  dasturi  bo'lishi,  har  bir 
ishlovchi  farovonligini  ta’minlashga  intilish)  xosdir.
Zamonaviy  ishchi  o'zidan  ilgarigilarga  nisbatan  ko'proq  bilim- 
ga  ega,  u  korxona  faoliyatida  faol  qatnashishga  intiladi.  Bunday 
ishchiga  avtoritar  rahbarlik  qilish  samara  bermaydi.
Mehnatga  jalb  etishning  an’anaviy  omillari  (ish  haqi,  yuqori- 
roq  lavozim  egallash)  hozir  ham  unumdorlikka  katta  ta ’sir  etadi. 
U num dorlik  barqaror  o'sishini  ta’minlash  uchun  rahbariyat  ish 
haqi  va  lavozim  o'sishini  mehnat  unumdorligi  ko‘rsatkichlari  bilan 
muvofiqlashtirishi  lozim.  Rag'batlantirish  borasida  qaror  qabul  qilish- 
da  unumdorlikka  obyektiv  baho  berish  asos  bo'lishi  lozim.  Xodim- 
larning ish haqi  ishlab chiqarish samaradorligi  uzoq istiqbolda o'sishi 
bilan  bog'langan  bo'lishi  kerak.  Pul  mukofoti  miqdori  faoliyatning 
moliyaviy  qiymati  va  unumdorlik  o'sish  darajasini  aks  ettirishi 
lozim.
Mehnat  unumdorligiga  ruxiy  zarba  salbiy  ta’sir  qiladi  (alohida 
shaxs  yoki  guruhlar  o'rtasida  kelishmovchilik,  nizo).
M enejm entning  barcha  darajasida  barqaror  yuqori  u n u m ­
dorlikka  ega  bo'lish  uchun  menejment  vazifalari  aniq  bajarilishi 
va  bunda  barcha  darajadagi  rahbarlar  qatnashishi  lozim.  Yuqori 
bo'g'in  rahbarlari  korxona  vazifasi  istiqboli  va  siyosatini  belgi- 
laydi,  asosiy  investitsiyalar  masalasini  hal  etadi,  hukumat,  bank, 
om m aviy  axborot  vositalari  va  boshqa  tashkilotlar  rahbarlari, 
jum ladan,  ta’minotchi  va  raqobatdoshlar  bilan  munozaralar  olib 
boradi.

---

Xulosa
Korxona  m enejmentining  samradorligini  uning  faoliyatining 
yakuniy  natijalari  hal  qiladi.  Ishlab  chiqarish  menejmentining  sa- 
maradorligi  deganda  —  boshqaruv  jarayonining  natijaviyligi  tushu- 
niladi.
Tezkorlik,  tashkilotchilik  iqtisodiyot  boshqaruvi  yuqori  sama- 
radorligining  muhim  shartidir.  Menejmentning  iqtisodiy  samara- 
dorligini  aniqlash  loyihalashtirish  va  boshqaruv  qarorlarini  amaliyot- 
da  qo'llash  jarayonida  aniqlanadi.
Ijtimoiy  menejment  samaradorligini  ta’minlash  umumiy  iqti­
sodiy  samaradorlik  qismi  sifatida  gavdalanadi.