Menejment nazariyasi

9.2. Menejment texnikasi tushunchasi va tasnifi
Menejment texnikasi 
- bu aqliy mehnat texnikasi, menej­
ment tizimida axborotni qayta ishlash texnikasidir. Texnika vosita- 
lari qanchalik takom illashgan bo'lsa, m enejm ent texnologiyasi, 
menejment m ehnatini tashkil etish va butun menejment jarayoni 
shunchalik samarali bo'ladi.
Hisoblarga asosan m amlakat iqtisodiyotini maqbul boshqarish 
uchun yil davomida 10 ta elementar arifmetik operatsiya bajarish 
zarur bo'lsa, boshqaruv apparati xodimlari 10 ta, ya’ni 10 m ing 
marta kam operatsiya bajarish qobiliyatiga ega ekanlar. Bu muam- 
moni muvaffaqiyatli hal etish uchun m enejm ent mehnatini takomil- 
lashtirish, axborot to'plash hamda qayta ishlashni mexanizatsiya- 
lash va avtomatlashtirish zarur.
M enejm ent texnikasini faqat hisoblash mashinalari bilangina 
bog'lash noto'g'ridir. Dastlabki texnika vositalari 100 yil burun 
paydo bo'lgan ruchka, chizg'ichdan tortib E H M va kompyuter- 
gacha bo'lgan texnika vositalarini quyidagi ikki guruhga ajratish 
m um kin: orgtexnika va hisoblash mashinalari.
Orgtexnika vositalariga juda turli-tuman uskuna va qurollar 
(oddiy qurol va vosita, axborot olish va qayta ishlash, ko'chirish, 
ko'paytirish, aloqa vositalari va axborot uzatish, xizm at ko'rsatish, 
xizmat xonalari uskunalari) kiradi. M enejm ent mehnati turli oddiy 
qurol va uskunalardan (qalam, ruchka, idora daftarlari, jadval, grafik

---

va boshqalar) foydalanishga asoslanadi. E ng so'nggi avloddagi E H M
va kompyuterlar oddiy texnika vositalari (qalam va chizg‘ich) o'rnini 
to ‘liq bosa olmaydi. Q ulay, oddiy, chidam li bu vositalar texnika 
vositalari singari juda m uhim dir.
O ddiy qurol va uskunalarni axborotni qayta ishlash bosqich- 
lari bo‘yicha guruhlarga ajratish m um kin. Bu, avvalo, yozuv vosi­
talari (qalam, ruchka, mo'yqalam, trafaret), tasvir vositalari (grafik, 
diagramma, nazorat va nozirlik oynalari, marshrut sxemalari), huj- 
jatlar saqlash vositalari (tokcha, konvert, kartoteka va h.k.), axborot 
qabul qilish va m ustahkam lash vositalari (tarozi, soat, hisob mashi- 
nasi, o'lchov vositalari, ko'chiruvchi mashinalar), aloqa vositalari 
(telefon, A S, rahbar va dispetcher kom m utatori, radio aloqa, radio- 
fon, signal uskunalari, ovoz berish uskunalari), axborot uzatuvchi- 
lar (ovoz, nur, kartochka, oyna, metall), menejment mashinalarida 
qo'llaniladigan axborot uzatuvchilar (disklar, qog'oz).