“Mеnеjmеnt nаzаriyasi” fаni bo’yichа

Strategik 

rejalashtirish jarayoni

 

Strategiyani 

shakllantirish 

A

 

Strategiyaga aniq 

shakl berish 

B

 

Baholash va 

nazorat 

C

 

---

iqtisodiy holat, konyunktura, jahon savdosi) va texnologiya sohasidagi yaratmalar 

muhim o‘rin egallaydi. Ko‘p hollarda bu oxirgi omil hamkorlikni yo‘lga qo‘yishga 

katta  ta‘sir  ko‘rsatadi.  Ikkinchi  qadam  tashqi  muhitda  korxona  kutishi  mumkin 

bo‘lgan imkoniyatlar va xavflar to‘g‘risida tushuncha beradi. 

 

3-qadam. O’z-o’zini tahlil qilish (ikkinchi tahlil). 

 

Ikkinchi  qadamda  aniqlangan  xavflardan  saqlanish  hamda  mavjud 

imkoniyatlardan  foydalanish  uchun  korxona  imkoniyatlarini  bilish  zarur,  uning 

kuchli  va  kuchsiz  tomonlarini  tahlil  qilish  kerak.  Bu  yerda  so‘z  ikkinchi  tahlil, 

korxonadagi  holatning  tahlili  to‘g‘risida  bormoqda.  Korxona  ichidagi  holat  ham 

tashqi omillar singari o‘zgarishlarga o‘xshashdir. Ba‘zi bir holatlar ta‘sirida ijobiy 

omillar  salbiyga,  salbiylari  esa  ijobiyga  aylanishi  mumkin.  Korxona  kuchi  va 

quvvatini  aniqlovchi  ishlab  chiqarish  faoliyatining  ko‘plab  ko‘rinishlari  mavjud. 

Ichki tahlilda quyidagi asosiy funksiyalar hisobga olinadi: 

  Moliya (moliyaviy holat, xarajatlar tarkibi); 

  Mehnat  resurslari  (malakali  bilim  va  qobiliyat,  ishga  munosabat, 

qo‘nimsizlik); 

  Mahsulotni sotish va marketing (bozorni ko‘rib chiqish, sotish apparati); 

  Mahsulot ishlab chiqarish (samara, texnologiya); 

1.  Tadqiqotlar  va  yaratmalar  (yangi  mahsulot  turlarini  yaratish, yangiliklar 

kiritish). 

4-qadam. Strategiyani shakllantirish. 

 

Barcha  ishlar  to‘g‘ri  boshqarilsa,  1-qadamda  aniq  maqsad  qo‘yiladi,  2-

qadamdan so‘ng tashkilotga tashqaridan qanday xavf va imkoniyatlar borligi aniq 

bo‘ladi. Navbatdagi 3-qadamdan so‘ng tashkilotning kuchli va kuchsiz tomonlarini 

bilamiz. Imkoniyatlar va xavf-xatarni kuchli yoki kuchsiz tomonlar bilan bog‘lash 

kerak.  Bunday  munosabat  asosida  qo‘yilgan  maqsadga  erishishga  yordam 

beradigan strategiya yaratiladi. 

Albatta, bu ishlarni aytish oson, ammo bajarish birmuncha murakkabdir.  

---

B bosqich. Strategiyaga aniq shakl berish. 

 

Strategiyaga  aniq  shakl  berish,  bu  –  korxona  faoliyatiga  mos  keluvchi 

dasturlar, rejalar va budjetlar ta‘sirida shakllantirilgan strategiyani nazarda tutamiz. 

Bularga operativ menejment (bo‘lim menejerlari, biznes menejerlari va funksional 

darajadagi menejerlari) javob beradi.  

 

C bosqich. Baholash va nazorat. 

 

Baholash va nazorat – faoliyat va uning natijalari avval rejalashtirilgani bilan 

solishtiriladigan  jarayondir.  Baholash  strategik  rejalshtirishning  so‘nggi  bosqichi 

bo‘lgani  bois  u  avvalgi  jarayon  bilan  qator  aloqaga  ega  bo‘ladi.  Barcha  farq 

qiluvchi ko‘rsatkichlar qayd qilinadi, ularning sabab va oqibatlari aniqlanadi. Zarur 

hollarda strategiyaga o‘zgartirishlar kiritiladi.