Menejment kafedrasi

3. Tadbirkor amal qilishi lozim bo’lgan ahloqiy me’yorlar
(“Folksvagen” kontserni rahbari Daniel Redver tavsiyalari.)

• 
  “Eng yuqori unumdorlik va daromad atrof-muhitga zarar yetkazish hisobiga amalga oshirilmasligi kerak;
  
• 
  raqobat halol yo’llar bilan amalga oshirilishi kerak;
  
• 
  mehnat evaziga orttirilgan boylikni shunday taqsimlash kerakki, u tabaqalashgan aholini paydo bo’lishiga imkoniyat yaratmasin;
  
• 
  inson texnikaga emas, texnika insonga xizmat qilsin;
  
• 
  xodimlarning korxona ishlariga ongli ravishda yondoshishlari nafaqat yaxshi mehnat qilish istagini, shu bilan birga javobgarlik maosuliyatini oshiradi;
  
• 
  iqtisodiyot dindan farqi shuki, u ahloqiy me’yorlarga yo’naltirilmay, balki moddiy boyliklarni taqsimlashda amaldagi ahloq me’yorlariga bo’ysunishi kerak...”³⁹
  

Amerikada Niirod Makxayer tomonidan bibliyada buyurilgan unta qatoiy qoida asosida ish yuritish printsiplari va biznesning ahloqiy qoidalari tuzildi.
Xadisi shariflarimizda, uluь allomalarimiz - Muhammad Al Xorazmiy, Abu Rayxon Beruniy, Amir Temur, Mirzo Uluьbek, Zaxiriddin Muhammad Boburlarning asarlarida sharыona savdo-sotiы ishlari, uning tartib ыoidalari xakida batafsil sщz yuritiladi. Xadislarning birida «Kasbning eng yaxshisi, kishining щz ыщli, aql-idroki, ыobiliyati bilan bajaradigan ishi va halol savdodir» - deyilgan.
SHarqda savdo-sotiq juda qadimdan maolum va mashxur bo’lgan.
O’zbek xalqi juda qadimiy maonaviy va iqtisodiy merosga ega. Bu iqtisodiy meros xalqimizning iqtisodiy mustakillikni qo’lga kiritishi, zamonaviy iqtisodiy tafakkurga ega bo’lishi, iqtisodiy iqtidorli millatga aylanishida xizmat qildi va qilmoqda.
SHu tufayli tijoratda, savdo-sotiqda milliy-ahloqiy me’yorlar qonun darajasiga ko’tarilgan. Tijoratchi, biznesmenlarning ish yuritishning ahloqiy qoidalari asosini quyidagilar tashkil qiladi:

• 
  xokimiyatga hurmat bilan munosabatda bo’l;
  
• 
  maqsadga erishishga intiluvchan bo’l;
  
• 
  so’zing bilan ishining bir bo’lsin;
  
• 
  o’z xayotingni mulohaza qilishga va dam olishga vaqt ajrat (eotibor ber);
  
• 
  keksalarga izzat, hurmatda bo’l;
  
• 
  inson hayotini, qadr-qimmatini va xuquqini hurmat qil;
  
• 
  nikohni doimiy saqla;
  
• 
  o’z vositalarining, imkoniyatlarining, mablaьlaringni to’g’ri hisob-kitob qil;
  
• 
  halol va rostguy bo’l;
  
• 
  shaxsiy mulk xuquqlariga to’g’ri munosabatta bo’l va ularni hurmat qil.