Меҳнат дарсларини бадиий меҳнат технологияси билан уйғунлаштириш методикаси

Пардозлашда ёғоч материалларнинг хоссаларини эътиборга
олиш
Ёғочларнинг ўзига хос хусусиятлари бўлиб, пардозлашда улар
эътиборга олинади.. Ёғочни пардозлаш усулини танлашда
унинг
тузилиши, хоссалари, турига шунингдек, ғоваклиги, қаттиқ ва
юмшоқлиги, текстураси, ранги, намлиги, толаларининг йўналиши
бўйича структурасининг бир хил эмаслиги ҳамда унинг таркибида
смола ёки ошловчи моддаларнинг
мавжудлиги эътиборга олинади.
Ёғоч бўялганда (локланганда) лок-бўёқ материаллар унинг
ғ
овакларига шимилади. Ғоваклар қанча кўп бўлса, лок-бўёқ
материаллар шунча кўп шимилади. Бу ҳолатнинг олдини олиш учун
лок-бўёқ материаллар суркалишидан аввал йирик ғовакли ёғоч
турларида улар
ғ
овак тўлдиргичлар
билан тўлдирилади, майда
ғ
овакли турлари эса
грунтовка қилинади
.
Ёғоч тури бўйича турлича қаттиқликка эга бўлади. Юмшоқ
турдаги
ёғочларни
пардозлашдан
аввал
уларнинг
юзаси
грунтовкаланади ёки шпатлёвкалаш орқали қаттиқ қатлам ҳосил
қ
илинади
. Бу ёғочнинг мустаҳкамлигини оширади.
Қ
аттиқ турдаги
ёғочлар бундай ишлов беришни талаб қилмайди.

---

Пардозлашда ёғоч материалларнинг хоссаларини эътиборга
олиш
Ёғочнинг ҳар бир тури учун маълум бир текстура характерлидир.
Текстура ёғоч толаларининг йиллик ҳалқалари
ва ўзак нурларининг
қирқимларида
қирқилиши
натижасида
ҳосил
бўлган
нақшдир.
Ёғоч
текстураси
йиллик
қатлам
қалинлигига,
ўзак
нур­ларининг,
йирикнайчаларнинг бор-йўқлигига, толаларнинг тўғри жойлашишига қараб
белгиланади.
Ёғочнинг
химиявий
таркиби
мураккаб
бўлиб,
уни
асосан
цел­люлоза, табиий смолалар, бўёвчи, ошловчи моддалар ташкил этади.
Айрим моддалар ёғоч сиртига суркалган лок-бўёқ материалларни
(масалан, полиэфир) парда ҳосил қилиш жараёнига тўсқинлик қилади.
Масалан,
таркибида
фенол
характерига
эга
бўлган
ёғоч
турларини
пардозлашда ёғоч юзасига олдиндан ҳимоя грунти суркаш лозим.
Нина баргли дарахт турлари таркибига кирувчи смолалар лок-бўёқ
материалларни ёғоч билан мустаҳкам бирикишга салбий таъсир кўрсатади.
Натижада шаффоф парда қатлам устида кўримсиз доғлар пайдо бўлади.
Бунинг олдини олиш учун ёғочлардаги смо­ла кетказилади. Ёғоч таркибидаги
ошловчи моддаларга махсус моддалар таъсир эттириб буюм юзасида турғун
жигарранг тусли ранг ҳосил қилинади.