Pul va banklar fanidan taqdimot ishi. Mavzu: pulning nomiallik nazariyalari. Reja: - Pul tushunchasi.
- Nominalistik pul nazariyasi
- Nominal pul asoschilari .
Pul tushunchasi. - Pul - bu shunday maxsus tovarki, u hamma boshqa tovarlar uchun umumiy ekvivalent vazifasini bajaradi. Pul umumiy tovarlarni ayrboshlashda asosiy vazifasini bajaradi.
- Qadimda pul vazifasini turli xil tovarlar bajargan, masalan, chorva mollari, mol terilari, bolta va hokazo. Keyinchalik pul vazifasini qimmatbaho metallar bajargan, chunki ular oʻzini sifatini yoʻqotmaydi va pul oʻrnini bosishda juda qoʻl kelgan. Pul oddiy mahsulot boʻlib qolmay, u ijtimoiy qiymatga ega, ya'ni hamma tovarlarni harid etish vositasi boʻlib hizmat qiladi.
Nominalistik pul nazariyasi - Nominalistik pul nazariyasi XVII-X VIII asrlarda pul muomalasi to ‘la qiymatli bo‘lm agan tangalar bilan olib borilganda shakllandi. Nominalizm ning birinchi nam oyondalari ingliz J. Berkli, J. Lokk va J. Styuartlar bo'lishgan. Ularning nazariyasi uchun pullar — bu faqat tovarlar ayirboshlanishiga xizmat qiladigan idéal hisob birliklari, mahsulot, davlat hokimiyatining natijasi, pulning asosiy vazifasi to‘lov vositasi vazifasidir deb tushunish xarakterli edi, nominalistlar pullami texnik almashuv quroli sifatida o‘rganib, uning qiymat tabiatini to ‘liq inkor qilishgan.
Fikrimizcha, nominalistlarning pul tartib ornatishdan iboratligi haqidagi fikri mutlaqo noto‘g‘ri, chunki haqiqatda pul stixiyaviy ravishda kishilarning xohish-irodalariga bog‘liq bo‘lmagan holda davlat paydo bo‘lgunga qadar, ayirboshlashning rivojlanishi jarayonida paydo bo‘ldi. Pulning mohiyatini uning to'lov vositasi vazifasidan keltirib chiqarishga urinish ham asossizdir
1929—1933-yillardagi iqtisodiy tanazzul davrida nominalizm yanada rivojlandi va oltin standartidan voz kechishni oqlash uchun nazariy asos sifatida tanildi. J.M . Keyns («Pul haqida traktat», 1930-y.) oltin pullarni «yovuzlik qoldiqlari», «Aravaning beshinchi g‘ildiragi», deb e ’ion qildi1. Oltinga nisbatan elastikroq bo‘lgan qog‘oz pullarni u idéal, deb hisoblaydi va ular jam iyatning doimiy gullab-yashnashini ta’minlashlari kerak, deb ko'rsatadi. Qog‘oz pullarning oltinni muomaladan siqib chiqarishiga u pulning oltindan ustunligi va nom inalizmning g'alabasi sifatida qaraydi. - 1929—1933-yillardagi iqtisodiy tanazzul davrida nominalizm yanada rivojlandi va oltin standartidan voz kechishni oqlash uchun nazariy asos sifatida tanildi. J.M . Keyns («Pul haqida traktat», 1930-y.) oltin pullarni «yovuzlik qoldiqlari», «Aravaning beshinchi g‘ildiragi», deb e ’ion qildi1. Oltinga nisbatan elastikroq bo‘lgan qog‘oz pullarni u idéal, deb hisoblaydi va ular jam iyatning doimiy gullab-yashnashini ta’minlashlari kerak, deb ko'rsatadi. Qog‘oz pullarning oltinni muomaladan siqib chiqarishiga u pulning oltindan ustunligi va nom inalizmning g'alabasi sifatida qaraydi.
Shunday qilib, nominalizm ning barcha ko‘rinishlariga bir xil kamchiliklar xosdir: pulning tovar sifatidagi kelib chiqishini tan olmaslik uning muhim vazifalarini inkor qilish, pulni narx masshtabi bilan ideal hisob birligini ta’riflash. - Shunday qilib, nominalizm ning barcha ko‘rinishlariga bir xil kamchiliklar xosdir: pulning tovar sifatidagi kelib chiqishini tan olmaslik uning muhim vazifalarini inkor qilish, pulni narx masshtabi bilan ideal hisob birligini ta’riflash.
Nominal pul nazariyasi.Ushbu nazariyaning birinchi vakillari Ingliz J. Berkeli va J. styuartning birinchi vakillari edi. Ularning nazariyasi ikkita qoidaga asoslangan edi: Birinchidan, pul davlat tomonidan yaratilgan; Ikkinchidan, pul qiymati ularning nomi bilan belgilanadi. Nominalizm vakillarining asosiy xatosi - bu pul qiymati davlat tomonidan belgilanadigan qoida. Shunday qilib, pulning mehnat nazariyasi va tijorat tabiati rad etiladi. - Nominal pul nazariyasi.Ushbu nazariyaning birinchi vakillari Ingliz J. Berkeli va J. styuartning birinchi vakillari edi. Ularning nazariyasi ikkita qoidaga asoslangan edi: Birinchidan, pul davlat tomonidan yaratilgan; Ikkinchidan, pul qiymati ularning nomi bilan belgilanadi. Nominalizm vakillarining asosiy xatosi - bu pul qiymati davlat tomonidan belgilanadigan qoida. Shunday qilib, pulning mehnat nazariyasi va tijorat tabiati rad etiladi.
Ushbu nazariyani yanada rivojlantirish XIX asr oxirida - XX asr boshida edi. Ushbu nazariyaning eng mashhur vakili Germaniya iqtisodchisi Knapp edi. Uning fikricha, pullar davlat tomonidan taqdim etadigan xarid qobiliyatiga ega. Shunday qilib, pul ta'minotini tahlil qilganda, u faqat elektron xazina chiptalari va birjalarsiz tangalarni hisobga olgan holda, undan olingan kredit pullarini chiqarib tashlagan. - Ushbu nazariyani yanada rivojlantirish XIX asr oxirida - XX asr boshida edi. Ushbu nazariyaning eng mashhur vakili Germaniya iqtisodchisi Knapp edi. Uning fikricha, pullar davlat tomonidan taqdim etadigan xarid qobiliyatiga ega. Shunday qilib, pul ta'minotini tahlil qilganda, u faqat elektron xazina chiptalari va birjalarsiz tangalarni hisobga olgan holda, undan olingan kredit pullarini chiqarib tashlagan.
Nominalistlarning asosiy xatosi qog'oz pullarni oltin va tovarlarning narxini ajratish edi, ammo ular davlat qonunchiligini bajaruvchi "Xarid energiyasi", "sotib olish kuchini" buyurdilar. - Nominalistlarning asosiy xatosi qog'oz pullarni oltin va tovarlarning narxini ajratish edi, ammo ular davlat qonunchiligini bajaruvchi "Xarid energiyasi", "sotib olish kuchini" buyurdilar.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !!! - E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !!!
Do'stlaringiz bilan baham: |