|
Название публикации: «SHAHARSOZLIKDAGI SALOMATLIK YO’LAKLARINING LANDSHAFT TASHKIL ETILISHI»
UDK 711
Annotatsiya. Zamonaviy shaharlarda sog'lom muhit yaratish ekotizim yo'nalishlari tizimida shaharsozlik va landshaft arxitekturasi sifatida shahar landshaft urbanizmining konsepsiyalaridan biridir, shuning uchun ham shaharlarning yashil infratuzilmasini shakllantirishda, tabiatning
murakkab yaxlit tizimini yaratishni yodga olish kerak bo’ladi. Bundan esa, barqaror shahar ekotizimini tashkil etuvchi urbanizatsiyalangan salomatlik yo’laklarining tarkib qoidalari kelib chiqish mumkin.
Аннотация. Создание здоровой среды в современных городах является одной из
концепций городского ландшафтного урбанизма как системы градостроительной и ландшафтной архитектуры в системе экосистемных направлений, поэтому при формировании зеленой инфраструктуры городов необходимо помнить о создании комплекса целостная система природы. Это предполагает правила композиции урбанизированных коридоров здоровья, которые составляют устойчивую городскую экосистему.
Abstract. Creating a healthy environment in modern cities is one of the concepts of urban landscape urbanism as a system of urban planning and landscape architecture in the system of ecosystem directions, so in shaping the green infrastructure of cities, it is necessary to remember to create a complex integrated system of nature. This suggests the compositional rules of urbanized health corridors that make up a sustainable urban ecosystem.
Kalit so’zlar. Shaharsozlik va landshaft arxitekturasi, salomatlik yo'laklari, terapevtik bog'lar, floristika va geobotanika, tabiiy muhit va ekologik salomatlik, ranglar terapiyasi, psixo- emotsional, shaharlarning iqtisodiy va ekologik yaxshilanishi.
Ключевые слова. Городская и ландшафтная архитектура, коридоры здоровья, лечебные сады, флористика и геоботаника, природная среда и экологическое здоровье, цветотерапия, психоэмоциональное, экономическое и экологическое благоустройство городов.
Keywords. Urban and landscape architecture, health corridors, therapeutic gardens, floristics and geobotany, natural environment and environmental health, color therapy, psycho- emotional, economic and environmental improvement of cities.
Kirish. Shaharsozlik va landshaft arxitekturasi sohasida tabiiy landshaftlarning yaxlit tizimi shaharlar va metropoliyalarda yashil infratuzilmani shakllantirish uchun asos bo’lib xizmat qiladi.
Jamlash, yagona ekologik tarmoq qayig’ish zarurati har xil bo’lib, ularning funksional maqsadiga ko'ra hududlarni ko’kalamzorlashtirish muhim ahamiyatga egadir. Bu esa hozirgi va kelajakdagi barqaror va sog'lom shaharlarni shakllantirishning bir qismini tashkil qiladi.
Shahar infratuzilmasida yashil hududlarni yaratishda yaxshi natija bergan amaliyotlarning ko'plab misollari mavjud [1–3].
Hozir chet el tajribasi asosida salomatlik yo'laklari landshaftlari sog'liqni saqlash muassasalarining terapevtik bog'lari (Amerika, Fransiya tajribasi, Ispaniya, Singapur [4], Yaponiya) kabi mamalakatlarda mavjud. Salomatlik yo'laklarida tashkil etilgan landshaft rejalashtirishdan kelib chiqqan holda, terapevtik bog'lar va landshaftlarning tarkibiy elementi loyihalanadi.
Terapevtik bog'lar – insonlarning jismoniy, psixologik va ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish uchun maxsus mo'ljallangan daraxt va butalar iborat bolgan bog'lar, shuningdek, tibbiyotda davolanish va reabilitatsiyadagi bemorlar uchun foydali makon bo’lib hamhisoblanadi.
Daraxt va butazorlarning to'g'ri tanlangan assortimenti va ularning kompozitsion tashkil etilishi, jismoniy mashqlar uchun qulay hududni tanlash o’z o’rnida jismoniy faollikni ham oshiradi. Asosiy qism. Terapevtik bog'lardagi salomatlik yo’laklarning joylashishi tibbiy muassasalar hududida va maqsad uchun mahsus mo'ljallangan bemorlar guruhlari salomatlik, ruhiy holatni yaxshilash, surunkali og'riqni kamaytirish, e'tiborni yaxshilash, stressni kamaytirish (otistik, psixiatrik, sil, onkologik va boshqa bemorlar) shifokorlar tomonidan davom etayotgan parvarishning
muhim jihati sifatida tan olingan shifo va kasallikni davolashda ham keng foydalaniladi (1-rasm).
Do'stlaringiz bilan baham: |
