Международный научно-образовательный электронный журнал

Adabiyotlar. 
1.https://religions.uz/uz/news/detail?id=501&sa=X&ved=2ahUKEwjk0qWVi_
LmAhWiIDQIHVl8DJQ4ChAWMAh6BAgCEAE 
2. https://fayllar.org/hadis-ilmi-va-uning-tarbiyaviy-ahamiyati.html 
3. Hadisshunoslik. D. Rahimjanov, D. Muratov, R. Obidov, M.Alimova; 
O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Toshkent islom universiteti. 
Toshkent – 2013. – 268 b. (89, 92 - betlar) 
4. 
https://medinaschool.org/library/lichnosti/musulmanskie-
uchenye/muhammad-al-buhari 
5.http://ziyo.uz/en/umra2020?start=64 
6. https://maestro-ice.ru/uz/finish/skolko-hadisov-v-sahih-al-buhari-hadisy-pro-
tolkovanie-korana/ 
7. www.lex.uz 
8. Hadisshunoslik (o'quv-usluniy qo'llanma). D.Muratov; O'zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Toshkent islom universiteti. Toshkent – 
2015. – 392 b. (26- bet) 

---

574 
ФИО автора:
 Raxshona Muslihiddinova, 
Navoiy davlat pedagogika instituti
O‘zbek tili va adabiyoti fakulteti 3-kurs talabasi 
ФИО научного руководителя: 
N.J.Yarashova (f.f.f.d.)
 
Название публикации:
«OLIY TAʼLIM KONSEPSIYASI – BARKAMOL 
AVLOD TAYANCHI» 
Ta’lim va tarbiya uygʻunlikda namoyon boʻluvchi jarayondir. Istiqlol yillarida 
mamlakatimizda ta’lim tizimini tubdan isloh qilish vazifalari eng asosiy vazifalardan 
biriga aylandi. Yurtboshimiz Sh.M.Mirziyoyevning “Bizni hamisha oʻylantirib 
keladigan yana bir muhim masala bu yoshlarimizning axloqi, yurish-turishi, bir soʻz 
bilan aytganda dunyoqarashi bilan bogʻliq. Bugun zamon shiddat bilan oʻzgarayapti, 
bu oʻzgarishlarni hammadan ham koʻproq his qiladigan kim ‒ yoshlar. Mayli, yoshlar 
ayni paytda oʻzligini ham unutmasin. Biz kimmiz, qanday ulugʻ zotlarning avlodimiz, 
degan da’vat ularning qalbida doimo aks-sado berib oʻzligiga sodiq qolishga undab 
tursin. Bunga nimaning hisobidan erishamiz? Tarbiya, tarbiya va faqat tarbiya 
hisobidan”
48
degan fikrlarida katta hikmat bor. Chunki ta’lim-tarbiya mustahkam 
boʻlgan joydagina rivojlanish va taraqqiyot boʻladi. 
Keyingi yillarda mamlakatimizda ijtimoiy-iqtisodiy yoʻnalishlarga hamda 
xalqaro standart talablariga mos keladigan oliy taʼlim tizimini yaratish boʻyicha keng 
koʻlamli ishlar amalga oshirilmoqda. Jumladan, hududlarda yangi ilmiy ta’lim 
muassasalarining tashkil etilishi, zamonaviy ta’lim yoʻnalishlari va mutaxassisliklari 
hamda sirtqi va kechki boʻlimlar ochilishi, qabul kvotalarining oshirilishi, ilmiy hamda 
innovatsion faoliyatning rivojlanishi mazkur yoʻnalishdagi islohotlardan hisoblanadi. 
Albatta, yutuqlarimizni yanada rivojlantirish, ularning kelajak istiqboli uchun 
xizmat qilishini ta’minlash, xalqaro standartlarga mos keladigan zamonaviy taʼlimni 
yoʻlga qoʻyish maqsadida 2019-yil 8-oktabr kuni Prezidentimizning farmoni bilan 
Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʼlim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish 
48
Mirziyoyev Sh. M. O‘zbekiston Respublikasi Oliy taʼlim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi. Toshkent, 
2019-yil 8-oktabr. 

---

575 
konsepsiyasi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 11-iyuldagi PQ–
4391-son “Oliy va oʻrta maxsus ta’lim tizimiga boshqaruvning yangi 
tamoyillarini joriy etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarori ijrosi sifatida 
tasdiqlandi. Konsepsiya Oʻzbekiston Respublikasi hududidagi barcha oliy ta’lim 
muassasalari 
faoliyatini 
rivojlantirishning 
strategik 
maqsadlari, 
ustuvor 
yoʻnalishlari, vazifalari, istiqboldagi rejalarini belgilab, shu sohaga oid dasturlar 
va kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqish uchun asos boʻlmoqda. Shu jihatdan
konsepsiyada bir qator strategik vazifalarni bajarish koʻzda tutilgan boʻlib, bu vazifalar 
albatta, zamonaviy ta’limda konsepsiyaning oʻrnini belgilashda muhim sanaladi. 
Jumladan: 
- oliy ta’lim sohasida davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirish, hududlarda davlat 
va nodavlat oliy ta’lim muassasalari faoliyatini tashkil etish asosida oliy ta’lim bilan 
qamrov darajasini 50 foizdan oshirish, sohada sogʻlom raqobat muhitini yaratish; 
- Oʻzbekiston Milliy universiteti va Samarqand davlat universitetini 
mamlakatimiz oliy ta’lim muassasalarining flagmaniga aylantirish; 
- respublikadagi kamida 10 ta oliy ta’lim muassasasini xalqaro e’tirof etilgan 
tashkilotlar (Quacquarelli Symonds World University Rankings, Times Higher 
Education yoki Academic Ranking of World Universities) reytingining birinchi
1 000 ta oʻrindagi oliy ta’lim muassasalari roʻyxatiga, shu jumladan, Oʻzbekiston 
Milliy universiteti va Samarqand davlat universitetini birinchi 500 ta oʻrindagi oliy 
ta’lim muassasalari roʻyxatiga kiritish; 
- oliy ta’lim muassasalarida oʻquv jarayonini bosqichma-bosqich kredit-modul 
tizimiga oʻtkazish; 
- xalqaro tajribalardan kelib chiqib, oliy ta’limning ilgʻor standartlarini joriy 
etish, jumladan, oʻquv dasturlarida nazariy bilim olishga yoʻnaltirilgan ta’limdan 
amaliy koʻnikmalarni shakllantirishga yoʻnaltirilgan ta’lim tizimiga bosqichma-
bosqich oʻtish; 
- oliy ta’lim mazmunini sifat jihatidan yangi bosqichga koʻtarish, ijtimoiy soha 
va iqtisodiyot tarmoqlarining barqaror rivojlanishiga munosib hissa qoʻshadigan, 

---

576 
mehnat bozorida oʻz oʻrnini topa oladigan yuqori malakali kadrlar tayyorlash tizimini 
yoʻlga qoʻyish; 
- oliy ta’lim muassasalarining akademik mustaqilligini ta’minlash; 
- oliy ta’lim muassasalarida ta’lim, fan, innovatsiya va ilmiy-tadqiqotlar 
natijalarini tijoratlashtirish faoliyatining uzviy bogʻliqligini nazarda tutuvchi 
“Universitet 3.0” konsepsiyasini bosqichma-bosqich joriy etish; 
- xorijiy investitsiyalarni keng jalb qilish, pullik xizmatlar koʻlamini 
kengaytirish va boshqa budjetdan tashqari mablagʻlar hisobiga oliy ta’lim 
muassasalarida texnopark, forsayt, texnologiyalar transferi, startap, akselerator 
markazlarini tashkil etish hamda ularni tegishli tarmoq, soha va hududlarning ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanishini tadqiq qiluvchi va prognozlashtiruvchi ilmiy-amaliy 
muassasalar darajasiga olib chiqish; 
- oliy ta’lim muassasalari professor-oʻqituvchilari, ilmiy izlanuvchilari, 
doktorantlari, bakalavriat va magistratura talabalarining yuqori impakt-faktorga ega 
nufuzli xalqaro ilmiy jurnallarda maqolalar chop etishi, maqolalarga iqtiboslik 
koʻrsatkichlari oshishi, shuningdek, respublika ilmiy jurnallarini xalqaro ilmiy-texnik 
ma’lumotlar bazasiga bosqichma-bosqich kiritilishini ta’minlash; 
- Oʻzbekiston oliy ta’lim tizimini Markaziy Osiyoda xalqaro ta’lim dasturlarini 
amalga oshiruvchi “xab”ga aylantirish; 
- oliy ta’limning investitsiyaviy jozibadorligini oshirish, xorijiy ta’lim va ilm-
fan texnologiyalarini jalb etish; 
- talaba-yoshlar ta’lim-tarbiyasi uchun qoʻshimcha sharoitlar yaratishga 
qaratilgan kompleks chora-tadbirlarni oʻz ichiga olgan beshta tashabbusni amaliyotga 
tatbiq etish; 
- oliy ta’lim muassasalarining infratuzilmasi va moddiy-texnik bazasini, shu 
jumladan, xalqaro moliya institutlarining imtiyozli mablagʻlarini keng jalb qilish 
hisobiga yaxshilash, ularni bosqichma-bosqich oʻzini oʻzi moliyalashtirish tizimiga 
oʻtkazish va moliyaviy barqarorligini ta’minlash; 
- ta’limning ishlab chiqarish korxonalari va ilmiy-tadqiqot institutlari bilan 
oʻzaro manfaatli hamkorligini yoʻlga qoʻyish; 

---

577 
- aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlari, shu jumladan, imkoniyati 
cheklangan shaxslarning oliy ta’lim bilan qamrov darajasini oshirish, ular uchun 
infratuzilmaga oid sharoitlarni yaxshilash 
Xususan, hududlarda davlat va nodavlat oliy taʼlim muassasalarini faoliyatini 
tashkil etish asosida oliy ta’lim darajasini 50%dan oshirish, sogʻlom raqobat muhitini 
yaratish kabi masalalar kelajakning istiqbolini ta’minlab bermoqda. Buning natijasi 
oʻlaroq, mamlakatimizning barcha viloyatlarida bir qancha yangidan yangi oliy ta’lim 
muassasalari tashkil etildi hamda tashkil etilmoqda. Ushbu oliy ta’lim muassasalarida 
oʻqitish sifatini tubdan yaxshilash maqsadida bir qancha chora-tadbirlar ishlab chiqildi. 
Shuningdek, konsepsiyada alohida tasdiqlanadigan bosqichma-bosqich amalga 
oshiriladigan ishlar belgilanib, Oliy taʼlim tizimini investitsiyaviy jozibadorligini 
oshirish, xorijiy ta’lim dasturlarini amalga oshiruvchi “xab”ga aylantirish masalalari 
koʻzda tutilgan. Oliy ta’lim tizimida shaffof va xolislik, 5 ta tashabbusni amaliyotga 
keng tatbiq etish, ilmiy-tadqiqot va innovatsion faoliyat sohasini yanada 
rivojlantirish masalalari xususida ham atroflicha fikr yuritilgan. 
Xulosa qilib aytganda, oliy taʼlim tizimini rivojlantirish konsepsiyasida 
belgilangan ustuvor vazifalarni amalga oshirishda xolisona va fidoiy xizmat qilish har 
bir oʻqituvchi va talaba oldida turgan muhim vazifalardandir. Shuni anglagan holda, 
konsepsiyada koʻzda tutilgan vazifalarni amalga oshirish oliy taʼlim tizimini yanada 
rivojlantirish, yuqori malakali mutaxassislar yetishib chiqishida hamda oliy taʼlim 
muassasalarimizni xalqaro oliy taʼlim muassasalari qatoridan joy olishida bor kuch-
qudrat va bilimimizni namoyon etmogʻimiz zarur. 

---

578