735
ФИО автора:
Jurayeva Nargiza Izzat qizi
Samarqand viloyati yuridik
texnikumi devonxona mudiri
Название
публикации:
«ARXIV
ISHI
VA
ISH
YURITISHNI
TAKOMILLASHTIRISH»
Moziyga nazar. Odamzod ilk amalga oshirgan ishlari bugun bitiklarda, tosh-
qoyalarda madaniy boylik sifatida saqlanib kelmoqda, bu tabiatning “tirik arxivlari”
deb e’tirof etilgan. Mamlakatimiz xududida ilk davlatlar paydo bo‘lishining o‘zi
arxivlar faoliyatiga asos solib bergan. Eramizdan avvalgi VII-VIII asrlarda Xorazm,
So‘g‘diyona va Baqtriya davlatlari tashkil etilgan bo‘lsa, Xorazm xududidan yog‘och
va teri qoplamalariga yozilgan va eramizning III asrlariga oid ilk xujjatlar saqlovi
topilganligi o‘sha davrda hujjatxonalarning tashkil etilganligidan dalolat beradi.
Bunga bizning aloqamiz yo‘qday ko‘rinishi mumkin, ammo o‘sha noyob marosimiz
bugun tarix va arxiv xujjatlarida saqlanib kelinayotganligi arxivlarimizning moziyga
aloqadorligiga ishonchimiz ortadi.
Tarix. O‘zbekistonning XX asr boshlaridagi tarixiga nazar tashlasak, unda 1919-
1920 yillardan O‘zbekiston hududida arxivlarga asos solinganligini ko‘rish mumkin.
Balki bu to‘g‘ridir, aynan shu davrdan yaratilgan hujjatlar davlat hisobida turishi
belgilangan. Hujjatlarda shunday “dekret”lar saqlanib qolgan. Aslida, Markaziy
Osiyo hududidagi davlatlarda uzoq ming yillardan buyon ish yuritish va xujjat bilan
ishlash san’ati rivojlangan. Tarixdan ma’lumki, ko‘pgina g‘arb mamlakatlarida
yozuv, harf terish san’ati rivojlanmagan davrlarda, taniqli tarixchi olim V. Iofening
ilmiy izlanishlarida belgilangani kabi mo‘g‘illar bosqini davriga qadar ham VII-XIII
mamlakat hududida hujjatchilik va ish yuritish san’ati yuqori darajada rivojlangan.
Buni bugungi kundagi arxivlarimizda saqlanayotgan noyob hujjatlardan ham bilsa
bo‘ladi. Bunga shubha yuk. Bu boshqa mavzu. O‘zbekiston arxivlarining rivojlanish
bosqichlari ayni 2019 yildan boshlangan desak, unda xujjatchilik masalasida biz
ancha ortda qolamiz, nima bo‘lganda ham tarix o‘z so‘zini aytdi, hujjatchilik, hujjat
736
saqlash bizda ming yilliklar oldin ham bo‘lgan. O‘zbekiston arxivlarini rivojlanish
bosqichlarini bir nazar ko‘rsak, 30 yillik rivojlanishga e’tibor qaratmoqchimiz.
O‘tgan davrda nima, qanday rivojlangan, barchasi arxivda ayon.
Mustaqillikka erishgach, birinchi navbatda mamlakatni rivojlantirish strtegiyalari
ishlab chiqila boshlandi. Unda qonunchilikka katta ahamiyat berildi. Birinchi
qonunlarimizdan “Davlat tili haqida”gi qonunning qabul qilinishi, ulug‘vorlik ramzi
bo‘lib, odamlarga ruh bag‘ishladi. Mamlakat ramzlari to‘g‘risidagi qonunchilikning
qabul qilinishi ham davlat mustaqilligining mustahkam poydevori bo‘ldi. Islohotlar
davrida go‘yo arxiv tizimi eski qolibda qolgandek bo‘ldi. Ko‘p tuzilmalar boshqaruvi
izdan chiqib, yangi normativ-huquqiy hujjatlarga muhtojligi sezilib qoldi. Arxiv
sohasida ham shunday bo‘lgandek ko‘rindi, aslida esa O‘zbekiston arxivlari tizimi
faoliyati to‘xtamadi. 1990 yillarda arxivlarni rivojlantirishning muhim qadamlari
birinchi bosqich, tiklanish bosqichi desak mubolag‘a bo‘lmaydi.
Birinchi bosqich. 1990-1999 yillarni qamrab oldi va mazkur davr arxiv ishini
yuritishning o‘ziga xosligi bilan tarixda qoldi. Jumladan, eski sovet hukumati qonuni
hali amalda bo‘lgani bilan, uning mazmun-mohiyati va huquqiy kuchi tobora pasayib
bordi. Hukumatning ilk normativ-huquqiy hujjatlarda O‘zbekistonda arxiv
hujjatlarini saqlash ishi, ilmiy-texnik, kino va foto xronika arxiv hujjatlari, madaniy
boyliklar va madaniy meros ob’ektlari barchasi O‘zbekiston davlat muhofazasiga
olingani, davlat mulkiga aylangani arxiv ishini yangi bosqichda olib borishga asos
bo‘lgan. Deyarli bir yil eskt tuzum hujjatlari bilan ishlashga to‘g‘ri keldi. 1992 yilda
“Bosh arxiv boshqarmasi («O‘zbosharxiv») to‘g‘risidagi Nizom va respublika
markaziy davlat arxivlari tarmog‘ini tasdiqlash haqida”gi Hukumat qarorlari qabul
qilinganidan so‘ng tarmoq yangi tizim sifatida faoliyati yo‘lga qo‘yildi. Birinchi
bosqich rivojlanishda hududlardagi deyarli barcha arxivlar mahalliy davlat
hokimiyati huzuridagi xo‘jalik xisobidagi arxivlar hisoblanib, yillar kesimida 15-20
ta davlat arxivlari, ularning 60 ga yaqin filialllari mavjud edi.
Ikkinchi bosqich. (1999-2004 yy.) 1999 yilga kelib arxivlar to‘g‘risidagi qonun,
arxivlar rivojlanishini ikkinchi bosqichni belgilab berdi. Bu bosqichda arxivlarni
737
rivojlanishi asosan arxiv ilmiy xodimlari, tarixchi olimlarning katta tajribasiga
bog‘liqligi muhim ahamiyat kasb etdi. Arxivlar faoliyatini tartibga solishning
huquqiy asosi yuyelgilab berildi. Bu davrda arxiv ishi tarixini o‘rganishning bazaviy
uslublari ishlab chiqildi, bu bosqich 1999-2004 yillarni qamrab oldi. Bu davrda
mustaqil O‘zbekiston arxivlar tizimi faoliyati belgilab berildi. Qonun bilan asosiy
yo‘nalishlari, strukturasi, faoliyat turi, kadrlarni tayyorlash, arxivshunoslik kabi
muhim strategiyalar belgilandi. O‘zbekiston arxivlarini boshqarish tizimi Hukumat
huzuridagi Bosh arxiv boshqarmasi davlat arxivlarining boshqaruv organi sifatidagi
faoliyati, arxivchilarning ijtimoiy himoyasi, arxivlarning moddiy-texnik bazasi,
arxivlar faoliyatiga deyarli ta’siri sezilmay qoldi. Arxiv sohasini takomillashtirishga
qaratilgan hukumat qarorlari qabul qilinib, ish yuritishning muhim bosqichlari
belgilangan, davlat boshqaruvi organlari faoliyati arxivlarga biriktirilgan, ish
yuritishning yangi uslublari, nazorat shakllarining yangi uslublari ishlab
chiqilshanidan so‘ng bu tashkilotni tubdan o‘zgartirishga to‘g‘ri keldi. Shu davrga
kelib, 1992 yilda qabul qilingan “Bosh arxiv boshqarmasi («O‘zbosharxiv»)
to‘g‘risidagi Nizom va respublika markaziy davlat arxivlari tarmog‘ini tasdiqlash
haqida”gi qarorlar mazmunan va ma’nan eskirganligi, bundan buyon mazkur hujjat
bilan ishlash rivojlanishga olib kelmasligi, o‘sha davr talabiga javob bermay qoldi.
Respublikada arxiv ishini yuritish va rivojlantirishning yagona siyosatini o‘tkazish,
yangi xo‘jalik mexanizmi ishlab turgan sharoitlarda arxivlarning iqtisodiy mustaqillik
va o‘zini o‘zi boshqarish prinsiplari asosida o‘zlariga yuklatilgan vazifalarni bajarish
bo‘yicha davlat arxivlarining yuqori samarali va unum bilan ishlashini ta’minlash
masalalari, arxivshunoslik, hujjatlarni yuritish, arxeografiya sohasidagi ilmiy va
metodik ishlarni tashkil etish va muvofiqlashtirib borish, ilmiy tadqiqotlar va fan-
texnika yutuqlari natijalarini respublika arxiv muassasalari ishiga joriy etish
masalalariga e’tiborni kuchaytirish uchun yangi boshqaruv organi, yangi tizim joriy
etilishi ham davr talabi bo‘ldi ham shunga zarurat bor edi.
O‘zbekiston arxivlarini rivojlanishining ikkinchi bosqichida milliy arxiv fondini
shakllantirishning ilk bosqichiga asos solindi. Arxiv ishida yagona siyosatni olib
738
borish belgilandi. Ammo, bu siyosatga O‘zbekiston SSR Ministrlar Sovetining 1988
yil 31 oktyabrdagi “Respublikada arxiv ishini boshqarish sxemasi to‘g‘risida”gi 389-
son qarori huquqiy to‘sqinligi bor edi. Hukumatning 1999 yildagi “Arxiv ishi
bo‘yicha me’yoriy hujjatlarni tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarori esa Respublikada arxiv
ishini yuritishning yangi tizimini shakllantirdi va yuqoridagi huquqiy barerni olib
tashladi. Bu bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va
Toshkent shahar hokimliklari, vazirliklar va idoralar, davlat qo‘mitalari,
korporatsiyalar, konsernlar, uyushmalar, kompaniyalar o‘z me’yoriy hujjatlarini
«Arxiv to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga va mazkur qaror bilan
tasdiqlangan arxiv ishi bo‘yicha me’yoriy hujjatlarga muvofiqlashtirildi.
Uchinchi bosqich. (2004-2010 yy.)
O‘zbekiston arxivlarining uchinchi rivojlanish bosqichi huquqiy jihatidan ayrim
muammolarni hal qilgan bo‘lsada, mahalliy davlat hokimiyatlari xo‘jalik xisobidagi
arxivlarning haqiqiy faoliyatiga deyarli ta’sir qilmadi.
2004 yilda qonunga amaliyotdagi tajribadan kelib chiqib, 17 ta holatda yangi
normalar kiritilib, qonun huquqiy mustahkamlandi. Arxiv fondlarining chet
davlatlarga olib chiqilishi, olib kirilishi bilan bog‘liq bu o‘zgartirishlar quyi
pog‘onadagi arxivlar faoliyatiga unchalik ta’sir ko‘rsatmadi. To‘g‘ri, ilk mustaqillik
yillaridagi 64 ta davlat arxivlari va markaziy davlat arxivlari faoliyatida milliy arxiv
fondi tushunchasi kiritildi, ammo ularning o‘sha davrlarda “filial” sifatida yuritilgan
arxivlarini tubdan isloh qilish muammoligicha qoldi. Muammolarni hal etish uchun
huquqiy va iqtisodiy mexanizmning bo‘shligi ko‘p jihatdan qonunning amaliyotda
ishlashiga bog‘liq, shu jihatdan yildan yilga huquqiy asoslarni takomillashtirishga
intilishlar kuchaydi. Arxivlar faoliyatida kadrlar tayyorlashga bu davrda e’tibor
kuchaydi. 2003 yilda Щzbekiston milliy universitetida bakalavriyat yo‘nalishida
“Arxivshunoslik” yo‘nalishi ochilgan bo‘lsa, 2005 yildan shu yo‘nalishda
magistraturaga qabul boshlandi. Respublika markaziy arxivlari, viloyatlar arxivlari
qoshida malaka oshirish kurslari tashkil etila boshladi.
739
To‘rtinchi bosqich. (2010-2019 yy.)
Rivojlanishning to‘rtinchi bosqichi 2010 yilda “Arxiv ishi to‘g‘risida”gi qonunning
qabul qilinishi bilan bog‘liq bo‘ldi. O‘sha davrda amaldagi “Arxivlar to‘g‘risida”gi
qonunning o‘rniga yangi tahrirda qabul qilingan qonun aksariyat huquqiy, iqtisodiy
muammolarni hal qilishga erishdi. Jahon hamjamiyatida arxiv ishini rivojlantirishga
e’tibor kuchaydi. O‘zbekiston ilk marotaba arxiv ishi va ish yuritish sohasida halqaro
tajribadan kelib chiqib, mustaqil shartnomalar, bitimlar tuza boshladi. Siyosiy,
iqtisodiy rivojlanishga davlat tomonidan arxiv ishiga e’tibor kuchaydi. Yangi
qonunning qabul qilinishi ko‘p jihatdan arxivlar, ayniqsa quyi tizimdagi arxivlar
faoliyatiga ijobiy ta’sir qildi. Ilgarigi qonun 21 ta moddadan iborat bo‘lgan bo‘lsa,
amaldagi yangi qonun 36 ta modda qilib belgilandi. O‘zbekiston milliy arxiv fondi
bilan bog‘liq 10 ga yaqin yangi normalar kiritilib, milliy arxiv fondi tushunchasi
kengaytirildi. Mazkur qonun davlat boshqaruvi va ho‘jalik yurituvchi sub’ektlarni
ham qamrab olib, arxiv ishi va ish yuritish sohasida vakolatlarni belgilab berdi.
Hukumat va mahalliy davlat hokimiyati idoralarining vakolatlari, “O‘zarxiv”
agentligining vakolatlari aniq belgilab olindi.
Bu davr rivojlanishning yuqori bosqichini tashkil etdi desak ayni haqiqatdir. Chunki,
eski o‘z umrini o‘tab bo‘lgan, amaliyoda qo‘llash usullari eskirgan va arxiv
faoliyatidagi muammolarni hal etmaydigan, mazmunan eskirgan normativ-huquqiy
hujjatlar o‘rniga tizimda birnechta faol va to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir kuchiga ega
normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilindi. Jumladan, qonunni amaliyotda to‘liq
qo‘llash yuzasidan 2012 yilda Hukumatning qarori qabul qilinib, Arxiv hujjatlarini
jamlash, davlat hisobiga olish, saqlash va ulardan foydalanish tartibi to‘g‘risidagi,
Milliy arxiv fondi Davlat katalogi to‘g‘risidagi, Arxivlarni tashkil etish, qayta tashkil
etish va tugatish tartibi to‘g‘risidagi, Arxivlar va idoraviy arxivlar tomonidan
xizmatlar ko‘rsatish tartibi to‘g‘risidagi, Arxivlar mutaxassislarini O‘zbekiston
Respublikasi korxonalari, muassasalari va tashkilotlari hujjatlarini tartibga keltirishga
kompetentligi yuzasidan attestatsiyadan o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi, Arxiv
hujjatlarini O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga olib chiqish va arxiv hujjatlarini
740
O‘zbekiston Respublikasiga olib kirish tartibi to‘g‘risidagi yangi Nizom va qoidalar
ishlab chiqilib, arxiv xodimlari mehnatini yengillashtirdi. Ilk bora, vazirliklar va
idoralar, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent
shahar hokimliklari, shuningdek korxonalar, muassasalar va tashkilotlar arxiv
hujjatlari O‘zbekiston Respublikasi Milliy arxiv fondi tarkibiga kiritilgan o‘z arxiv
fondlarining hajmi va tarkibi haqidagi ma’lumotlarni belgilangan muddatlarda va
shakllarda tegishli arxivlarga muntazam ravishda taqdim etilishi belgilanib, davlat
arxivlarining huquqiy maqomi mustahkamlandi. Bu davr ichida 30 ga yaqin arxiv
binolari yangi qurildi. Tizimning moddiy texnik bazasi mustahkamlandi. Markaziy
davlat arxivlarida milliy arxiv fondini saqlash bo‘yicha tashkiiy, iqtisodiy choralar
ko‘rildi. Arxiv hujjatlarini xizmat, ishlab chiqarish, ilmiy, madaniy, ma’rifiy, ta’lim
maqsadida va qonun hujjatlarida taqiqlanmagan boshqa maqsadlarda arxivlar
tomonidan foydalanuvchilarga taqdim etish borasida bir qator yangi yo‘nalishlar
tashkil etildi. Arxiv hujjatlarining tarkibi va mazmuni to‘g‘risidagi yagona ilmiy-
uslubiy yondashuvga asos solindi. Bir-biri bilan bog‘liq, o‘zaro to‘ldiruvchi arxiv
ma’lumotnomalari majmui, ya’ni arxivning ilmiy-ma’lumotnoma tizimi to‘liq
shakllandirildi. Hullas, bu davrda rivojlanish iqtisodiy islohotlar bilan hamnafas
ravishda ijtimoiy yo‘nalishda olib borildi. Endilikda esa, arxivlarni yagona axborot-
kommunikatsiya tizimlariga ulash, arxiv hujjatlarini raqamlashtirish kabi yangi
loyihalar turardi.
Yangi bosqich. 2019 yilga kelib, arxiv ishi va ish yuritish tizimini tubdan
takomillashtirish talab etildi. Bu davr O‘zbekiston arxivlarining yangi davri deb
tarixga kiritildi. Yagona interaktiv portallarning ishga tushirilishi, endi yangi tizim
asosida shakllanishi lozimligi talab etildi.
2019 yil arxiv ishi tizimini yangi bosqichini, sohani tubdan isloh qilish davrini
boshlab berdi. Islohotlar davrida soha uchun ayrim yangi, hali tizimda ishlatilmagan
yo‘nalishlar kiritilishi zamon talabi bo‘lib qoldi. Bunda davlat boshqaruvi organi
sifatida faoliyat yuritib kelayotgan Vazirlar Mahkamasi huzuridagi “O‘zarxiv”
agentligini tubdan isloh qilish islohotlarning boshi bo‘ldi. Hususan, Davlat
741
Rahbarining tashabbusi bilan agentlikning tashkiliy tuzilmasi o‘zgartirilib, alohida
agentlik tashkil etildi. Bu esa arxiv sohasida yagona davlat siyosatini olib borishga
yangi bosqich bo‘ldi. Agentlikning asosiy vazifalari belgilab berildi. Jumladan, arxiv
ishi va ish yuritish sohasida yagona davlat siyosatini yuritish va nazoratni amalga
oshirish, Milliy arxiv fondining hujjatlarini jamlash, ularning saqlanishini, davlat
hisobiga olinishini ta’minlash va ulardan keng foydalanish, davlat arxivlarini
boshqarish va ularning samarali faoliyat ko‘rsatishini ta’minlash asosiy vazifalardan
biri bo‘ldi. Yangi bosqichda arxiv xizmatlarini ko‘rsatishda nodavlat sektorini yanada
rivojlantirish, arxiv ishi sohasida davlat-xususiy sheriklik uchun qulay shart-sharoitlar
yaratish imkoniyatlari kengaytirildi.
Arxivshunoslik, arxeografiya, ish yuritish, elektron hujjat aylanishi sohasida ilmiy,
metodik ishlarni tashkil etish va muvofiqlashtirish, ilmiy tadqiqotlar natijalarini va
ilmiy-texnika yutuqlarini respublika arxivlari amaliyotiga joriy etish ishlari 2019
yilning o‘zidanoq boshlab yuborildi.
Kadrlar tayyorlashga alohida e’tibor qaratildi. Toshkent, markazda va hududlardagi
oliy ta’lim muassasalarida zamonaviy arxivchi kadrlarni tayyorlashga, magistratura
yo‘nalishlariga e’tibor kuchaytirildi. Zamonaviy texnologiyalardan foydalangan
holda muntazam ravishda arxiv ishi va ish yuritish sohasida faoliyat ko‘rsatayotgan
xodimlarni malakasini oshirish masalalarida alohida markaz tashkil etildi.
Arxiv ishi va ish yuritish sohasidagi mamlakatimiz va xorijiy davlatlarning ilg‘or ish
tajribasi o‘rganish va ommalashtirish, xorijiy arxivlarda saqlanayotgan O‘zbekiston
tarixiga oid arxiv hujjatlari nusxalarini olib kelish masalalarida yangi yo‘nalishlarga
asos solindi.
Eng muhimi, yangi davr islohotlari davrida arxivlarning huquqiy maqomi yanada
mustahkamlanib, 3 ta markaziy davlat arxivlari negizida milliy arxivlar, yangi
markaziy arxivlar, yangi davlat arxivlari tashkil etildi. Arxiv ishi jarayonlarini to‘liq
qamrab oluvchi va interaktiv qidiruv imkoniyatlari mavjud bo‘lgan “Arxiv ishi”
yagona axborot tizimi yaratildi. 2020 yil 1 yanvardan arxiv ishi sohasidagi davlat
742
xizmatlarini ko‘rsatish muddatlari qisqartirildi. 5 ta turdagi ko‘rsatilayotgan arxiv
xizmatlari 2020 yil 1 iyundan Davlat xizmatlari markazlari va Yagona interaktiv
davlat xizmatlari portali orqali ko‘rsatilishilishi joriy etilganligi, arxiv ishi sohasida
vakolat va imkoniyatlarni yanada kengaytirdi. Islohotlarni tizimli olib borilishida
O‘zbekiston Respublikasida 2020 — 2025 yillarda arxiv ishi va ish yuritishni yanada
rivojlantirish dasturi qabul qilindi
Unga ko‘ra, nodavlat arxivlarning faoliyatini rivojlantirish, hujjatlarini Milliy arxiv
fondida doimiy saqlash huquqi berilgan vazirlik va idoralar arxivlarining maqomini
belgilash, arxiv binolarini tasarrufdan chiqarishga bo‘lgan talablarni belgilash,
tashkilotlar tomonidan arxiv hujjatlarini davlat arxivlariga elektron nusxalari bilan
topshirish majburiyatini belgilash, arxiv hujjatlarining elektron nusxalarini yaratish
tartibini belgilash kabi yangi qoidalar “Arxiv ishi to‘g‘risida”gi qonunga
qo‘shimchalar sifatida kiritildi. Bugungi kunda tarmoq davlat arxivlarini tashkil etish
va Milliy arxiv fondini o‘zida doimiy saqlash huquqiga ega mutaqil arxivlar tashkil
etish imkoniyatlari kengaytirildi.
Davlat arxivlari faoliyatini qo‘llab quvvatlash hamda yagona tizimda xizmatlarini
tashkil etish uchun, ko‘rsatiladigan pullik xizmatlarning Yagona narxnomasi ishlab
chiqildi.
Jamiyat hayotida arxiv sohasining o‘ziga xos hususiyatlaridan kelib chiqib, sulolalar
davomiyligini ta’minlash, arxiv xodimlarining ijtimoiy himoya qilish va moddiy
rag‘batlantirish kuchaytirildi.Sohada “Ustoz-shogird” an’analari asosida to‘plangan
tajribani tajribani yo‘qotmaslik maqsadida qarindosh-urug‘larning birga ishlashlarini
cheklash to‘g‘risidagi qoidalar olib tashlandi.
Davlat arxivlari xodimlarini ijtimoiy himoyasi va rag‘batlantirishga e’tibor
kuchaytirildi. Davlat arxivlarining moddiy texnik bazasi mustahkamlandi, so‘ngi 4
yilda 25 ta yangi davlat arxivlari faoliyati yo‘lga qo‘yildi. Ilgari xo‘jalik hisobidagi
arxivlar endilikda davlat arxivlariga aylantirilib, huquqiy maqom berildi. Islohotlar
davrida tizimda 227 ta davlat arxivlari birxillashtirilgan tizim ostida faoliyat
743
ko‘rsatmoqda. Ushbu arxivlarda 16 mln dan ziyolroq saqlov birligida arxiv hujjatlari
saqlanmoqda.
So‘ngiso‘z o‘rnida, bugungi kunda arxiv ishi va ish yuritish sohasida “O‘zarxiv”
agentligi yagona davlat siyosatini yuritib kelmoqda. Barcha davlat boshqaruvi
organlari uchun ham ish yuritish sohasida namuna bo‘lib kelmoqda. Agentlik
tomonidan O‘zbekiston mustaqilligining 30 yilligiga bag‘ishlangan “Yangi
O‘zbekiston arxivlari” nomli hujjatli film, “Mustaqillik 30” nomli arxiv hujjatlari
veb-kolleksiyasi sayti hamda “O‘zbekiston arxivlari” kitobi yaratildi. Kechagi tarix
va bugungi islohotlar hamda kelajak arxivlarini aks ettiruvchi faoliyatimiz avlodlarga
sohani rivojlantirishga muhim ahamiyat kasb etadi.
744
Do'stlaringiz bilan baham: |