Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №20 (том 5)



Download 20,94 Mb.
Pdf ko'rish
bet244/402
Sana03.03.2022
Hajmi20,94 Mb.
#481069
TuriСборник
1   ...   240   241   242   243   244   245   246   247   ...   402
Bog'liq
a62191 d9da4dd4d7a94a5fb747db07c9ca292b

Название публикации:
«CAPRIFOLIACEAE 
ОИЛАСИНИНГ КАМЁБ 
ВАКИЛИ LONICERA PARADOXA POJARK» 
Аннотация: 
Бу тур Lonicera туркумининг Alpigenae секциясига мансуб бўлиб, 
секциядаги барча турлардан ўзининг ксероморфик кўриниши, куртакларнинг 
кисқарганлиги, лобли барглари билан ажралиб туради. L. paradoxa
Шилвидошлар (Caprifoliaceae)
 
камёб вакили бўлиб, асосан Помиро-Олой: Олай, 
Туркистон, Зарафшон тизмаларида тарқалган. Мазкур тур ареали ажралган 
реалитк эндем ўсимлик ҳисобланади. 
Калит сўзлар:
 
Lonicera, Alpigenae, Caprifoliaceae, Олой,
Туркистон, Зарафшон, 
Фарғона, Шоҳимардон. 
Annotation:
 This species belongs to the Alpigenae section of the genus Lonicera and 
differs from all species in the section by its xeromorphic appearance, shortening of 
buds, lobed leaves. The L. paradoxа is a rare representative of the Caprifoliaceae, 
mainly distributed in the Pamir-Alay: Olay, Turkestan, Zarafshan ridges. This species 
is an isolated real endemic plant. 
Keywords:
 Lonicera, Alpigenae, Caprifoliaceae, Alay, Turkestan, Zerafshan, Fergana, 
Shohimardon. 
КИРИШ 
Фарғона водийси Ўрта Осиёдаги тоғлар орасида жойлашган йирик тоғ 
оралиғи ботиқларидан бири ҳисобланади. Водий шимолида Тиён-Шон, 
жанубида Помир-Олой тоғ тизмалари билан ўралган. Фарғона водийсининг 
Ўзбекистон Республикасига тегишли қисми Қурама, Чотқол ва Олой 
тизмаларига тўғри келади [9]. Олой (Ўзбекистон) тизмасининг Шоҳимардон 
дарёси ҳавзаси Фарғона вилоятининг анклав ҳудудида жойлашган. 


586 
Шоҳимардон флораси ўзининг хилма-хиллиги ва ўсимликлар дунёсининг ноёб 
вакилларига бойлиги билан республикада алоҳида ажралиб туради.
Lonicera
туркуми дунё флорасида 200 га яқин турларни қамраб олган [6, 
7]. Турлар Шимолий ярим шарнинг барча худудларида (Европа, Шимолий ва 
Марказий Америка, Шимолий Африка, Осиёнинг мўтадил, субтропик 
минтақаларида) тарқалган. Жануби-Шарқий Осиё бу жинс вакилларининг 
асосий келиб чиқиш маркази ҳисобланади [5, 10, 1,8]. 
Классик тахрирларга кўра бутун Ўрта Осиё ҳудудида 
Lonicera 
51 тури 
учраши қайд этилган [5]. Ўзбекистондан 20 тур маълум [10], аммо Сенников ва 
Тожибаев (2019) Ўзбекистоннинг янги флораси учун 
Lonicera
туркумининг 10 та 
турини санаб ўтдилар (
Lonicera micropylla
Willd. Ex Scult., 
Lonicera caerulae
L., 
Lonicera altmannii
Regel & Schmalh., 
Lonicera bracteolaris
Boiss. & Buhse., 
Lonicera olgae
Regel & Schmalh., 
Lonicera humilis
Kar. & Kir., 
Lonicera webbiana 
Wall. Ex DC., 
Lonicera korolkowii
Stapf., 
Lonicera nummulariifolia
Jaub. & Spach., 
Lonicera paradoxa
Pojark.) [23]. 
Ўрта Осиёда 
Lonicera 
турларининг систематик жойлашуви (Francet, 1887; 
Pojarkova, 1935) ҳаётий шакли (Pojarkova, 1935) томонидан ўрганилган [3, 22]. 
Lonicera paradoxa 
Pojark. илк марта А.И. Пояркова (1946) томонидан 1940 
йилда E.Varivzeva et G.Nepli томонидан “ТИП” терилган намунларга асосланган 
ҳолди янги тур сифатида фанга киритилган (Bot. Mater. Gerb. Bot. Inst. Komarova 
Akad. Nauk S.S.S.R. 9: 210 1946) (1-расм) [4].
L. paradoxa
туркумнинг турлари орасида жуда кам учрайдиган тур 
сифатида танилган ва мазкур тур СССР Қизил китоби (1978, 1984), Ўзбекистон 
Қизил китоби (1984, 1998, 2006, 2009, 2019), Қирғизстон Қизил китоби (1985, 
2006), Таджикистон Қизил китобига (1988, 2017) киритилган [12, 13, 14, 15, 16, 
17, 18, 19, 20, 21]. 


587 

Download 20,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   240   241   242   243   244   245   246   247   ...   402




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish