Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

YAxlit  temir-beton  to‘shamalar.  Ba’zan  zamin  gruntlarining  ko‘p  yuk 
ko‘tara olmasligi va poydevorga juda katta kuch ta’sir etishi natijasida bir necha 
poydevorlar bir-biri bilan birlashib ketish hollari yuz beradi.    Bunday hollarda 
poydevorni  yaxlit  temir-beton  to‘shama  shaklida  loyihalash  maqsadga  muvofiq 
(5.4-rasm). 
Yaxlit  temir-beton  to‘shamalardan  tashkil  topgan  poydevorlarning  asosiy 
afzalliklari quyidagilardan iborat: 
a) bino va inshootlarning umumiy mustahkamligi ta’minlanadi; 
b) bino va inshootlarning bir xil cho‘kishi ta’minlanadi; 
v) qurilish ishlarini olib borish ancha engillashadi; 
g) er qazish ishlari engillashishi bilan birga sizot suvlarini inshoot zaminidan 
chetlashish ishlariga ehtiyoj qolmaydi; 
d)  agar  poydevor  qurilmasi  ichki  g‘ovak  to‘shamalardan  tashkil  topgan 
bo‘lsa, bu g‘ovaklar turli erosti inshootlarini o‘tkazish uchun hizmat qiladi.  
 
5.4-rasm. Yaxlit poydevor. 
 
Yig‘ma poydevorlar. Qurilishda yig‘ma buyumlarni ishlatish yildan- 
yilga  ko‘payib  bormoqda.  Hozirgi  vaqtda  temir-beton  korxonalari  turli  xil 
poydevor bloklarini ishlab chiqarib, ular esa qurilishda juda qo‘l kelmoqda. 

---

  81 
 
 
 
5.5-rasm. Yig‘ma poydevorlar: 
a) zich joylashgan;   b) siyrak joylashgan. 
 
Bunday  yig‘ma  poydevor  bloklarini  ishlatish  asosan  binokorlik  ishlarini 
tezlatishga  va  turli  moslamalardan  unumli  foydalanishga  olib  keladi.  Bunda 
poydevor  yig‘ish  tannarxi  15  -  20  %,  mehnat  harajati  esa  3  -  4  martadan  ortiq 
kamayishiga erishiladi.