Mehnat vazirligi respublika aholi bandligi va mehnatni muhofaza qilish ilmiy markazi

Yig‘ma  -  yaxlit  temir-betonlar  yig‘ma  elementlar  va  qurilish  joyida 
yotqiziladigan  monolit  betonning  qo‘shilmasidan  iborat.  Odatda  yig‘ma 
elementlar  bir  butun  beton  uchun  qolip  hosil  qiladi,  bu  esa  yog‘ochni  tejashga 
imkon  beradi.  Yig‘ma-monolit  konstrkutsiyalar  yig‘ma  konstrkutsiyalarga 
qaraganda  yaxlitligi  yuqoriligi  va  uloq  joylarining  sodda  berkitilishi  bilan  farq 
qiladi.  Yig‘ma-yaxlit  temir-beton  konstruksiyalar  yopmalarining  va  bino 
orayopmalarining  konstrkutsiyalarida,  gidrotexnika  va  transport  qurilishida 
qo‘llanadi. 
Temir-betonning  yana  o‘ziga  hos  turi  armotsementdir.  Armotsement 
konstruksiyalar  mayda  donali  to‘ldirgich  betondan  tayyorlangan  yupqa  devorli 
konstruksiya  bo‘lib,  butun  qalinligi  bo‘yicha  ingichka  po‘lat  sim  bilan 
armaturalangan bo‘ladi. Armotsement konstruksiya chuzilish va egilishga yaxshi 
qarshilik ko‘rsatishi, darzbardoshligi, elastikligi yuqoriligi bilan farq  qiladi. 
Temir-beton  konstruksiyasidan  foydalanishda  bir  necha  tur  yondoshishlar 
mavjud  bo‘lib,  ular  temir-beton  xususiyatini  kengaytiradi  va  keng  foydalanish 
sharoitini yaratadi. Masalan, armaturasi oldindan kuchaytirilgan konstruksiyalar 
yuqori  ko‘tarish  va  bikrlik  xususiyatiga  egadirlar.  Bunday  konstruksiyalar  o‘ta 
javobgarli  konetrukiiyalarda  qo‘llaniladi,  ayniqsa  mas’uliyati  yuqori  bo‘lgan 

---

 120 
 
 
rezervuarlarda  estakadalarda,  katta  maydonli  yuzani  yopishda  ishlatiladigan 
ustyopmalar va x.k da qo‘llaniladi.