Mehnat muxofazasi

8.4. Elektr qurilmasini yerga ulash.

Har qanday elektr qurilmasini, agar uning metall qobiqlarida elektr kuchlanish hosil bo’lishi xavfi bo’lsa, qaysi joyda va qanday binoda ishlatilishidan qatoi nazar, korpusi yerga ulanib qo’yiladi. Yerga ulab, muhofaza qilishning asosiy mohiyati ishlatilayotgan elektr asboblarining metall korpuslarida elekt kuchlanish paydo bo’lsa, uni yerga o’tkazib yuborishdadir.

Erga ulab muhofaza qilish qurilmasi kuchlanish 1000 Vdan oshmagan elektr qurilmalarida, yerga o’tib ketayotgan tok kuchi uncha katta bo’lmagan va odam uchun xavfli bo’lgan kuchlanishlar hosil qilmaydigan elektr qurilmalarini muhofaza qilishda qo’llaniladi.

Sun’iy yerga ulash qurilmalarining gorizontal va vertikal o’rnatilgan metall tayoqchalardan tashkil topgan turlari bo’ladi. Yerga ulash qurilmasining vertikal o’rnatilgan turi uchun diametri 3-5 sm bo’lgan bo’lgan po’lat quvurlar va 40x40 va 60x60 mm.li po’lat uchburchaklarning (ugolnik) 2,5-3 m uzunlikdagi tayoqchalari olinadi.

Tabiiy yerga ulash qurilmalari sifatida, suv uchun yoki boshqa narsalar uchun yerga o’rnatilgan temir quvurlar, artizian quduqlari quvurlari, yerga ulangan qismlarga ega bo’lgan binolarning temir-beton qismlari, kabellarni qo’rg’oshin qobiqlari va boshqalardan foydalanish mumkin.

Elektr qurilmalarining tok o’tmaydigan metall kismlarini oldindan nol sim bilan ulab kuyish nolga ulab muhofaza qilish deb yuritiladi.

Agar elektr qurilmasi korpusida inson xayoti uchun havfli kuchlanish xosil bo’lib qolsa, uni tezda o’chirish imkoniyatini beradigan muhofazalovchi o’chirish qurilmasi o’rnatilib, ular elektrni avtomatik ravishda uzadi.(unda asbobi 0,2 sek.dan oshmagan vaqt davomida o’chirish imkoniyatini berish kerak).

Agar elektr vositalaridan to’g’ri foydalanilsa, yong’in xavfi bulmaydi. Ammo elektr qurilmalari va simlarida kuchlanishning ko’payib ketishish va ularda katta qarshiliklar vujudga kelishi elektr tizimidagi qisqa to’tashuvni xosil qiladi.

Qisqa to’tashuv bo’lgan taqdirda ularni uchirib kuyishni ta’minlaydigan saqlovchi qurilmalar o’rnatiladi.