Mehnat muxofazasi

7.4. Inson organizmiga elektr tokining ta’siri.

Elektr uskunalarning nosozligi yoki ularni ishlatish qoida-talablariga amal qilmaslik odamning shakaslanishiga olib keladi. Elektr toki odam tanasiga termik, elektrolitik va biologik xilda ta’sir etish mumkin. Natijada odamning nafas olishida, yurak faoliyatida, moddalar almashinuvida, qon tarkibida va boshqa aozolarida o’zgarish bo’lishi mumkin.

Elektrdan shikastlanish elektrik quyishga, terining metallanishiga, elektr belgilariga, elektrooftalpmiyaga, mexanik ta’sirga farqlanadi. Elektrdan kuyish to’rt darajada ifodalanadi, yaoni termik qizarish pufakchalar hosil bo’lishi, teri yuzasining mo’rtlanishi, teri to’qimasining to’liq qo’yib ketish namayon bo’ladi.

O’zgaruvchan tok (50 Gts.da) o’zgarmas toka nisbatan havfli hisoblanadi. Havfsiz o’zgaruvchan tok kuchi miqdori 10 mA, o’zgarmas tok uchun 50 mA qabul qilingan. Ta’sir etadigan vaqt esa 0,01-0,03 sekundni tashkil etadi, vaqt ortib borishi bilan (0,2-1 s) yurak faoliyati o’zgaradi.

Odamning tanasi teri qatlami quruq va toza, shikastlanmagan holatda solishtirma qarshiligi 10⁵-10⁶ Om.sm ni tashkil etadi, deelektrik hisoblanadi.

Tana qarshiligini o’rtacha 1000 Om deb qabul qilingan.