Mehnat muxofazasi

6- Mavzu: ISH JOYLARI VA ISHLAB CHIQARISH BINOLARIDAGI XIMOYa VOSITALARI. ATROF MUXITNI, TUPROQ VA SUV XAVZALARINI ISHLAB CHIQARISH CHIQINDILARIDAN SAQLASH.

Reja.

1. 
   Xavfsizlikning texnik asoslari.
   
2. 
   Rangli signallar va xavfsizlik belgilari.
   
3. 
   Ergonomika elementlari.
   
4. 
   Sanoat changi va uning insonga ta’siri.
   

6.1. Xavfsizlikning texnik asoslari

Sanoat korxonalarida texnologik jarayonlar ishlovchilarning sog’ligi hamda xayoti uchun yashirin xavf tugdiradi. Uskunalarddan foydalanish xavfsizligini oshirish va ishlab chiqarishda shikastlanishlarni oldini olish uchun xavfsizlikning maxsus texnik vositalari qo’llaniladi. Ular havfsizlik ximoyalovchisi va to’suvchi to’zilmalar, xavfsizlik masofalari va o’lchamlari, yorug’lik signalizatsiya va xavfsizlik belgilari, havfli mintaqalar ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish.

Elektr qurilmallarining tok o’takzuvchi hamma qismlari (magnitli tushirgichlar, taqsimlash shitlari, boshqarish tugmalari, kalitlari) ham doimiy to’siqlar bilan ximoyalangan bo’lishi zarur.

Tuzilshiga ko’ra, doimiy to’siqlar uskunaning ajralmas qismi kabi tayyorlanadi. Ularning tashqi sirti uskunaning rangida, ichki sirti esa to’siqni olib yoki ochib qo’yib ishlash havfli ekanligidan ogohlantiruvchi qizil rangda bo’ladi.

Texnologik va umumfabrika uskunalari ishini blokirovkalashdan maqsad ulardan havfsiz foydalanish imkonini yanada oshirishdan iborat.

Blokirovkalash tizimlari qo’yidagi maqsadlarga hizmat qiladi:

- texnologik jarayon va umumfabrika uskunalarini noto’g’ri boshqarishga barham berish;

- havf paydo bo’lganda ishlayotgan uskunani darhol to’xtatish;

- ayrim mexanizm va detallarning xavfli mintaqadan tashqari harakatlanishga imkoniyat yaratish uchun.

Meoyordagi ish sharoitining buzilishi, ayrim mexanizmlarning ishlamay qolishi obiqibatida mazkur qurilmaga xizmat ko’rsatadigan kishi salomatligiga putur yetishi mumkin.

Blokirovkalash uchun ko’pincha har hil relelardan foydalaniladi.

Texnologik uskunalarga hizmat ko’rsatishda mehnat xavfsizligini ta’minlash, falokatlar oldini olish, bino hamda inshoatlarning yong’in havfsizligini ta’minlash uchun mashinalar bilan tuzilmalar, havfsizlik masofalari va o’lchamlari deganda, uskunalar yoki oboektlar o’rtasidagi ruxsat etilgan eng kichik masofalar tushuniladi. Bu masofalar qisqartirilganda shikastlanish havfi paydo bo’ladi.