|
1.Yo’l harakatlanish Qoidalari O’zbekiston Respublikasi hududidagi yo’llarda harakatlanishning yagona tartibini belgilovchi me’yoriy hujjatdir.Yullardagi harakatlanishga ta’sir etishi mumkun bulgan barcha me’yoriy hujjatlar ushbu Qoidalarning talablariga asoslanishi shart.
2.O’zbekistonda transport vositalarining o’ng tomonlama harakatlanish tartibimalda buladi.
3.Yullardagi harakatlanish ishtirokchilari ushbu qoidalarni bilishi YPX yo’l communal xo’jaliklari ,temir yo’l kesishuvida xizmat vazifasini bajarayotgan xodimlar,svetofor ishtirokchilari ,yul bilgilari qatnov qismidagi chiziqlar talablarini bajarishlari shart.Harakatlanishni tartibga solishga vakil shaxslar birilgan vakolat doirasda harakat qilishlari,ularda tegishli guvohnoma va taniqli belgilari ,bulishi lozim.
4.Ushbu qoidalarga amal qilayotgan har bir harakat ishtirokchisi,boshqa shahslar ham qoida talablarini bajaradi,deb hisoblashga haqli.
5.Yo’llarda harakatlanish ishtirokchilari va boshqa shahslar harakatga xaf yoki to’sqinlik tug’dirmasligi,yo’l va inshotlari,davlat ,jamoat tashkilotlari hamda fuqorolarga zarar yetkazmasliklari kerak.
6.Fuqorolar,tashkilotlar va shirkatlar tomonidan o’zboshimchalik bilan yo’l bilgilarini o’rnatish taqiqlanadi.
7.Respublika hududidagi joriy standart talablariga javob bermaydigan transport vositalaridan foydalanish man etiladi.
8.Yo’llarda harakatlanish qoidalari barcha o’rta maktablarda,kasb –hunar kollejlarida, maktabgacha bulgan bolalar muassasalarida o’qitilishi lozim.
9.Yo’llarda harakatlanish ishtirokchilari o’zoro xushmomila bulishlari lozim.
10.Mazkur qoidalarni buzgan shahslar javobgarlikka tortiladi
2.Asosiy tushunchalar va atamalar
Yo’llarda harakatlanish ishtirokchisi haydovchi,piyoda,yo’lovchi,chorva mollarini boshqaruvchi,yo’lni ta’mirlovchilar,harakatini tartibga soluvchi shaxslar.
Xaydovchi-transport vositasini boshqarayotgan shahs.
Piyoda-transport vositasidan tashqarida bo’lgan,yo’lda ish bilan band bo’lmagan holda harakatlanayotgan shaxs.
Yo’lovchi-transport vositasida ketayotgan shaxs.
Imtiyoz-harakatning barcha ishtirokchilaridan oldin harakatlanish huquqi.
Yo’l berish-yo’llarda harakatlanish ishtirokchisining boshqa ishtirokchisiga xafsiz harakatlanish uchun imkon yaratib berishi.
To’xtash-transport vositasining 10 daqiqadan ortiq muddadga tuhtashi.
To’xtab turish-transport vositasining 10 daqiqadan ortiq muddadga to’xtab turishi.
Majburiy to’xtash-yo’l patrul xizmati xodimining talabiga ko’ra,tehnik nuqson,tashilayotgan yuk xavf tug’dirganda, temir yo’l kisishmalarida noroziliklar paydo bo’lganda haydovchi va yo’lovchining holatiga ,ob-havo sharoitiga bog’liq holda transport vositasi harakatining to’xtatilishi.
Quvib o’tish –yo’lning qarama –qarshi qatnov qismiga chiqib,bir yoki bir necha transport vositasidan o’zib ketishi va yana qatnov qaytib o’tish.
Yetarli ko’rinmaslik –qattiq shamol,dovul,chang –to’zon, tuman,yomg’ir va qor yog’ishi tufayli va qorong’ulikda kurish masofasining 300 metrdan kam bulgan holati.
Trotuar-qatnov qismiga tutashgan yoki undan maysazor,ariq va mahsus qurulmalar bilan ajratilib piyodalarning harakati uchun mo’ljallangan yo’lning bir qismi .
Yo’l –harakatlanishda foydalaniladigan ko’cha ,shox ko’cha ,tor kuchaning butun eni qatnov qismi bilan bir satihdagi tramvay yo’li yoqasi,ajratuvchi bo’laklar va troutar.
Asosiy yo’l-tuproqli yo’lga nisbatan qoplamasi bulgan,kesishayotgan yo’lga nisbatan qoplamasi bulgan ,kesishayotgan yo’lga nisbatan imtiyozli yo’l bilgilari bilan bilgilangan yo’l bilgilari bilan belgilangan yo’l ikkinchi darajali yo’lning qoplami bulishi uchun asosiy yo’l bilan teng huquqli bo’lmaydi.
Sun’iy inshootlar –yo’llarning qatnov qismidagi ko’priklar ,yer osti yo’llari.
Qatnov qismi yo’lning yo’lning transport vositalar harakatlanishi uchun mo’jallangan qismi.Qatnov qismi bir nechta bulishi mumkun.Ajratuvchi bo’lak uning chegarasi buladi.Tramvay yo’li relsiz transport vositalarining harakatlanishi uchun mo’jallangan qatnov qismining chegarasi hisoblanadi.
Ajratuvchi bo’lak-yo’lning yonma –yon qatnov qisimlarini mahsus baland qurulma va uning ikki yonidagi yotiq chiziq hamda ko’klamzorlashtirish uchun mujjallangan joy bilan ajratuvchi ,transport vositalarining to’xtashi uchun mo’ljallangan qismi.
Harakatlanish bo’lagi-transport vositalaring bir qatorda harakatlanishi uchun yetarli kenglikda ega bulgan ,chiziqlar va yo’l bilgilari qatnov qismining bo’ylami bo’lagi .
Chorraha-yo’llarining o’zaro bir sathidagi kesishidan hosil bulgan maydon .
Piyodalar yo’lkasi-yo’lning piyodalar harakatlanishi uchun mo’jallangan ,maxsus chiziqlari,belgilari bilan ajratilgan qismi.
Piyodalar o’tish joyi –yo’lning piyodalar harakati uchun mo’jallangan maxsus qisimlar bilgilar bilan ajratilgan qismi.
Temir yo’l kesishmasi –yo’lning temir yo’l bilan bir sathda kesishgan joyi.
Aholi yasgaydigan joy –aholi doimiy istiqomat qilayotgan kirish chiqish yo’llari.
Transport vositasi-odamlar yoki yuklarni tashishga mo’jallangan moslama.
Mehanik transport vositasi-dvegetl bilan jihozlangan transport vositasi.
Mototsikl ,Motorillar –kajavali yoki kajavasiz ikki yoki uch g’ildirakli mehanik transport vositasi.
Moped-dvigitilining ish hajmi 50 sm/kub ,tezligi soatiga 50 km dan oshmaydigon transport vositasi.
Velosopid –odamning kuchi bilan harakatlantiriladigan transport vositasi.
Umum foydalanadigan transport vositasi-belgilangan yunalishda yo’lovchi tashish uchun harakatlanadigan avtobus ,tramvay va marshut taksillar.
Tirkama-mehanik transport vositasi tarkibida harakatlanuvchi moslama.Yarim tirkama va uzaytirilgan tirkamlarini ham o’z ichiga oladi.
To’la vazn-ishlab chiqaruvchi korxona tomonidan belgilangan ,aslahalangan transport vositasining haydovchi,yo’lovchi ,yuk bilan birga ruhsat etilgan eng yuqori vazni.
Do'stlaringiz bilan baham: |
