Mehnat muhofazasi va ekologiya

AMALIY MASHG„ULOTLAR №4 
BAXTSIZ HODISANI TAHLIL QILISH UCHUN “SABABLAR VA 
XAVFLAR DARAXTI”NI QURISHNI O‟RGANISH 
1. UMUMIY MA‟LUMOTLAR 
Hozirgi zamon fan va texnika taraqqiyoti ishlab chiqarishning barcha 
tarmoqlarida katta o‘zgarishlarga sabab bo‘lmoqda. Bu o‘zgarishlar bir 
tomondan jamiyat a‘zolarining yashash va mexnat sharoitining yaxshilanishiga 
sabab bo‘lsa ikkinchi tomondan inson hayot - faoliyatiga xavf tug‘diruvchi, 
sog‘lig‘iga zarar yetkazuvchi, salbiy oqibatlarga olib keluvchi voqea-hodisalarga 
sabab bo‘lmoqda. 
Respublikamizda sug‘orma dexqonchilik hududlarida paxta va boshqa 
qishloq xo‘jalik ekinlarining xosildorligini oshirishda sug‘orish tizimlaridan 
unumli foydalanish, mahalliy va mineral o‘g‘itlardan, qishloq xo‘jalik 
mexanizmlari, vositalaridan samarali foydalanish muhim ahamiyatga egadir. 
Hozirda Respublikamizning qishloq xo‘jalik yerlarida 61 ta suv ombori, 27 
ming kilometr suv tarmoqlari, 15 ming suv o‘lchagich, ko‘plab suv inshootlari, 
qishloq xo‘jalik mashinalari, uskunalari xizmat ko‘rsatadi. 
Yuqoridagi tizimlar, mashina va mexanizmlar beto‘htov, qoniqarli ishlashi 
ko‘p jihatdan ana shu joylarda ishovchilarning o‘z ishlarini puxta bilishlari, turli 
xil noxush oqibatlarning oldini olib bilishliklari, sog‘-salomat mehnat 
qilishlariga bog‘liq. 
Har qanday xavf bir yoki bir nechta sabablar tufayli yuzaga keladi va 
ma‘lum miqdorda zarar yetkazadi. Sababsiz real xavflar yuzaga kelmaydi. 
Xavflarni o‘rganish quyidagicha ketma-ketlikda olib boriladi: 
Birinchi bosqich
- xavfni oldindan tahlil qilish. Bu bosqich 3 ta qadamdan 
iborat bo‘ladi. 
1-qadam. Xavfning manbaini aniqlash. 
2-qadam. Xavflarni keltirib chiqarishi mumkin bo‘lgan tizim qismlarini 
aniqlash. 

---

3-qadam. Tahlilga chegaralanishlar kiritish, ya‘ni o‘rganish talab 
qilinmagan xavflarni chiqarib tashlash.