Mehnat muhofazasi va ekologiya

1-AMALIY MASHG‘ULOT 
XAVFLARNING XUSUSIYATLARINI VA GURUHLANISHINI 
O‟RGANISH. 
Reja: 
 
1. Umumiy ma‟lumotlar 
2. Xavflarning guruhlanishi 
3. Xavflarni guruhlashga topshiriq
 
Faylasuflarning fikricha, insonga berilishi kerak bo‘lgan eng to‘g‘ri ta‘rif bu ―Nomo 
agens‖dir, ya‘ni harakat qiluvchi, yoki faoliyat ko‘rsatuvchi odamdir. 
Ongli ravishda ma‘lum bir maqsadga, natijaga erishish uchun qilingan har qanday 
hatti-harakatni faoliyat deb qarash mumkin. Bu tasdiqdan kelib chiqadiki, faoliyatni faqat 
insongina o‘z ongi va tafakkuri mahsuli sifatida ko‘rsatishi mumkin. Buning oqibati 
o‘laroq faoliyat insonlar jamiyati mavjud bo‘lishligining eng zarur shartlardan bittasi 
bo‘lib yuzaga chiqadi. 
Mehnat esa faoliyatning oliy shaklidir, chunki faqat mehnat tufayligina 
insoniyatning barcha moddiy, ma‘naviy va boshqa turdagi boyliklari yaratiladi. 
Faoliyat va mehnatning shakllari xilma - xildir. Ular turmushda, jamiyatda, 
madaniyatda, ishlab chikarishda, ilmda va boshqa hayot sohalarida kechadigan amaliy, 
aqliy va ma‘naviy jarayonlarni o‘z ichiga oladi. 
Faoliyat jarayonining modelini umumiy xolda ikkita elementdan tashkil topgan deb 
qarash mumkin. Bular bir - biri bilan to‘g‘ri va qaytma (teskari) aloqada bo‘ladigan inson 
va muhit elementlaridir (1.1 – rasm). 
Inson 
muhit 
1.1 - rasm. Faoliyat jarayoni modeli (”inson – muhit” tizimi). 
 
Qaytma aloqalar moddiy dunyoning reaktivlik xususiyatiga, ya‘ni tashqi ta‘sirga 
nisbatan qarshi ta‘sir ko‘rsata olish umumiy qonuniyatlariga asoslangan. «Inson - muxit» 
tizimi ikki maqsadlidir. Birinchi maqsad ma‘lum natijaga, samaradorlikga erishishdan 
iborat bo‘lsa, ikkinchisi - yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ko‘ngilsiz oqibatlarni (inson 
tomonidan muhitga nisbatan va muhit tomonidan insonga nisbatan) bartaraf qilishdan 
iboratdir. 

---

8