Mehnat ishlab chiqarish tadbirkorlik qobiliyati kapital halim hamroyev tadbirkorlik asoslari

239

---

y o ‘nalishi, falsafasi asosini (amerikacha ko‘rinishda) tashkil etadi.
Boshqaruvga bunday yangicha yondashuv ilk bor Amerika yirik fir-
malarida qo‘llanilgan va dunyo biznes olamida yangicha boshqaruvga
cftish jarayoni hozir ham davom etmoqda. Amerikaning “Biznes uik"
gazetasi boshqaruvga eskicha va yangicha yondashuvni boshqaruvning
ayrim jabhalari bo‘yicha quyidagicha taqqoslab bergan:
a) boshqaruvga eskicha yondashuv;
b) boshqaruvga yangicha yondashuv.
1. Boshqaruvchilaming ishchilar to‘g ‘risidagi fikri:
a) ishchining mehnatdan kutadigan narsasi-pul bo‘lib, u har qanday
mas’uliyatdan o ‘zini olib qochadi va shuning uchun har doim qattiq
nazorat ostida bo‘lishi kerak;
b) ishchi o ‘ziga e ’tibor talab qiladi, mas’uliyatdan o ‘zini olib qoch-
maydi va menejer y o ‘l qo'ysa, avtonom ishlashga ham tayyor.
2. Boshqaruvning tashkil qilinishi va uslubi:
a) boshqaruvning ish uslubi - buyruqbozlik, ishchining asosiy va
yagona vazifasi - buyruqni bajarish;
b) ishchi yangiliklar taklif qilishi mumkin va ulami amalga oshirish
uchun zarur bo‘lgan vakolatga ega bo‘ladi.
3. Mehnatni tashkil etish:
a) ishchilarning mehnati yaxlit bo‘lmay, kichik-kichik operatsiyalar-
ni bajarishdan iborat, mehnat saviyasi o ‘z ish joyi bilan cheklangan,
uning vazifasi beriladigan buyruqni bajarish, o ‘ylash esa boshqalarning
vazifasi;
b) mehnat guruhining a’zosi sifatida ishchi mukammal va malakali
ishlarni bajarishga qodir, u nafaqat qo‘li bilan mahsulot yaratadi, balki
yaxshi fikrlar taklif qilishi ham mumkin.
4. Ishchi-kadrlar tayyorlash, ularning xavfsizligi:
a) ishchi - tizimning almashtirilishi mumkin bo‘lgan bir detali, yan­