Mehmonxonalarda axborot kommunikatsion tizimlar

xavfsizlikni ta’minlash
 imkoniyatidan kelib chiqadi. Tarmoqni boshqarish asosan 
kompyuter  hisoblash  tarmog‘ining  elementi  sifatida  ishlatiladi  va  u  ma’lum  bir 
protokollarni  qo‘llab  quvvatlashga  bog‘liqdir.  Xavfsizlikni  ta’minlash  deyilganda 
tarmoqda  modemning  “dial-back”,  ya’ni  teskari  chaqiruv  orqali  abonentning 
vakolatlarini  tekshirish  imkonini  berishi  yoki  ma’lumotlarni  kodlash  nazarda 
tutiladi.  
Ma’lumotlarni uzatish muhitlari. 
Ma’lumotlarni  uzatish  muhitlari  –  kompyuterlar  o‘zaro  axborot  almashi-
nuvini ta’minlovchi aloqa kanalidir. 
Agar  tarmoq  to‘liq  bog‘lanmagan  bo‘lsa,  demak  unda  bir  nechta  tarmoq 
qurilmalari bitta aloqa kanalidan foydalanishi kerak bo‘ladi.  
Masalan, 
 
 
 
 
 
 
A 
B 
C 

---

 
99 
 
Bunday  aloqa  kanali 
bo‘lingan
  deb  yuritiladi.  Ma’lumotlarni  uzatish  muhiti 
qo‘llaniladigan aloqa kanali quyidagicha bo‘lishi mumkin: 
- simli 
- kabelli 
- simsiz 
Simli  kanallarida  telefon  yoki  telegraf  aloqalarida  qo‘llaniladigan  simlar 
yordamida  amalga  oshiriladi.  Ushbu  aloqa  kanalining  tezligi  past  bo‘lganligi 
sababli  keng  ishlatilmaydi.  Bu  yo‘nalishda  hozirgi  kunda  elektr  tarmoqlaridan 
foydalanish haqida ham so‘z olib  borilmoqda.  
Kabelli aloqa bevosita maxsus kabellar orqali amalga oshiriladi. Kabellar bir 
necha qavat izolyatsiyadan iborat bo‘ladi. 
Kompyuter tarmoqlarini yaratishda asosan 3 xil kabellar qo‘llaniladi: 
- yuqori chastotali misli koaksil kabel;  
- o‘rama juft misli kabel; 
- optiktolali kabel. 
Kabellar uchun quyidagi ko‘rsatkichlar muhim hisoblanadi: 
- o‘tkazish kengligi – o‘tkaziladigan signallar chastotatisining diapazoni; 
- signallarning tarqalishidagi ushlanish-to‘xtovlar; 
-  kabelning  himoyalanligi  ya’ni,  kabelni  tashqi  muhitdan  keladigan  va  ichki 
muhitda paydo bo‘ladigan to‘lqinlardan himoyalanligi; 
-  so‘nishlik  –  aloqa  kanalidagi  boshlang‘ich  va  oxirgi  signallar  quvvatining 
pasayishi; 
-  to‘lqin  qarshiligi  –  bu  elektr  tarmoqlariga  ta’luqli  bo‘lib,  aniq  chastotali 
elektromagnit to‘lqinining tarqalishidagi to‘liq qarshilik.