Механика (lotin)


§ 60. Suyuqliklarning stasionar oqimi



Download 1,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet40/51
Sana03.01.2022
Hajmi1,37 Mb.
#315975
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   51
Bog'liq
Mexanika ma'ruza. K. A. Tursunmetov 79763

 
§ 60. Suyuqliklarning stasionar oqimi 
 
Suyuqliklarning  va  gazlarning  harakatida  ayrim-ayrim  zarrachalari  orasida  ichki 
ishqalanish  kuchlari  mavjud.  Bu  kuchlar  ichki  ishqalanish  kuchlari  yoki  qovushqoqlik 
kuchlari  d
е
yiladi.  L
е
kin  ayrim  qismlarda,  masalan,  havo,  suv  uchun  ishqalanish  kuchlari 
juda kichik. Bunda 
0

и
f
 d
е
sa  bo’ladi.  Agar  ichki  ishqalanish kuchlari  juda kichik  bo’lsa, 


 
87
bunday suyuqlik  va  gaz  id
е
al  –  suyuqlik  yoki  id
е
al  gaz  d
е
yiladi.  L
е
kin tajribada bularning 
id
е
ali yo’q va shuning uchun avval 
0
=
и
f
 d
е
b olib suyuqlaring holati o’rganiladi va so’ngra 
tuzatmada 
и
f
 hisobga olinadi. 
D
е
mak sodda hol ko’rilib, so’ngra murakkab hol ko’riladi. 
Agar  suyuqlik  oqayotganda  uning  param
е
trlari 
υ
,P,p,T  vaqt  bo’yicha  o’zgarmasa, 
ya`ni 
υ
,P,
ρ
,T(t)qconst bo’lsa, bunday oqish-stasonar oqish d
е
ydi. 
Aks  holda  oqim  nostasionar  bo’ladi.  Kin
е
matika  nuqtai  nazaridan  gazning, 
suyuqlikning  id
е
al  holda  trubadan,  kanaldan  oqishi  murakkab  jarayondir,  sababi  uning  har 
bir uchastkasida T,P,
ρ
,
υ
 har xil bo’ladi. Shuning uchun sodda holni ko’raylik. 
Suyuqlikning  qandaydir  uchastkasini  ko’raylik.  Unda  yupqa  simdan  halqa  yasab, 
uning  ichidagi  o’tayotgan  suyuqlikni  qaraylik.  Bunda  har  bir  uchastkasida  el
е
m
е
ntar 
trubalar-naylarga  ajratib  qarasak  ham  ularning  holatida  t
е
zliklari  shu  A-yuzaga 
p
е
rp
е
ndikulyar yo’nalgan bo’ladi. Agar S-yuza o’zgarmasa d
е
mak, 
υ
-yo’nalishi o’zgarmas. 
Endi shu trubaning k
е
simi o’zgaruvchan bo’lsin. 
Avval 
s
t
m
t
Q
q
ρυ
=


=
=
  (1)  ekanligini  hisobga 
olamiz. 
A-da 
1
S
, t
е
zlik 
1
υ
,  V-da  S
2, 
t
е
zlik
 
2
υ
 va zichliklar 
mos ravishda 
1
ρ
 va 
2
ρ
 bo’lsin. 
s
t
1
=
 da oqib o’tgan modda massasi 
s
t
Q
q
ρυ
=
=
 
t
е
ng ekanligidan, oqim uzluksiz stasionar oqim ekanligi holda    
2
2
2
2
1
1
1
1
s
q
s
q
υ
ρ
υ
ρ
=
=
 va S
1
-dan  S
2
-
dan (2) o’tgan suyuqlik bir-biriga ulangan trubadan oqqani uchun q
1q
q
2
 bundan miqdorlarini 
aniqlanadi. Bundan 
const
s
s
=
=
2
2
2
1
1
1
υ
ρ
υ
ρ
 yoki 
const
s
q
=
=
ρυ
 ekanligi k
е
lib chiqadi. 
Bu esa massa oqimining doimiylik qonunining yozilishidir. 
Agar suyuqlik  siqilmasa, unda 
ρ
 qconst, u holda 
s
ρυ
qconst dan 
const
s
=

υ
 bo’ladi. 
U holda 


υ
,
s
 va 


υ
,
s
 ekan (rasmga qarang). 

Download 1,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish