Меъёрий эджкатлардан етарли даражада фойдаланилган


фой- далилик - рентабеллик


bet111/265
Sana11.04.2022
Hajmi
#542022
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   265
Bog'liq
Iqtisodiyot nazariyasi (Yu.Yo\'ldosehv)

фой-
далилик - рентабеллик 
деган курсаткич кулланилади.
Рентабелликни аниклаш учун фирма олган фойдасини сар- 
фланган харажатлар билан таккосланади ва харажатлар бир- 
лигига канча фойда олганлиги билан аникланади.
Рентабеллик-ф ирм а, корхона икгисодий ф аолиятин инг 
самарадорлиги булиб, фирма эриш ган якуний молиявий на- 
тижаларини умумлашган тарзда, уларнинг килинган сарф- 
харажатларга киёсланган х,олда ба^оланиш и булиб, фирма 
ф ао л и яти н и н г м олиявий нати ж аси н и ан и кд аш д а асосий
-
119
-
www.ziyouz.com kutubxonasi


курсаткич ^исобланади ва унинг фойда олиб иш лаётганлиги- 
ни билдиради. Ф ойда урнига зарар курилганда рентабеллик 
булмайди. Ш унинг учун фирма рентабель ва норентабель була- 
ди. Рентабеллик фирма кай даражада харажатдан кандай на- 
тижа олинганлигини билдиради.
Сарф-харажатлар мазмунан турли хил булган идан улар кан­
дай натижа берганлигини билиш учун рентабеллик асосан икки 
й^л билан цисобланади.
1. Ишлаб чицариш рентабеллиги. 
Бунда корхона ихтиёри- 
даги капиталнинг бир кисми булган асосий (Kas) ва айланма 
(Кау) капитал киймати фирма-корхонага теккан фойда (F&) 
билан солиштириб курилади. Бундай х^соблаш формуласи:
&
Rk = --------- -------
х
100
Kas + Kay
2. Махсулот рентабеллиги. 
Бу корхона ёки фирмада у ёки бу 
ма^сулот турини ишлаб чикариш корхона, фирма учун канча- 
лик фойдали эканлигини билдиради. Уни (Rm) аниклаш учун 
муайян махсулот сотишдан теккан соф фойда (F&) шу ма\су- 
лотни сотишдан келган тушум (Д т ) билан киёсланади яъни:
F &
. R m = ----- хЮО
Dm
Бу курсаткич корхонанинг окилона танлови учун хизмат 
килади. Шунга караб корхона фойдани куп олиш учун кандай 
турдаги махсулот ишлаб чикариш зарурлигини х,ал килади1.
Рентабеллик даражасини ош ириш учун ишлаб чикариш
унумдорлигини ош ириш , м атериал, ёк и л ги -эн ер ги я , хом 
ашёдан тежаб фойдаланиш , хизмат курсатиш ва бошкарув 
харажатларини кискартириш чоралари курилиши керак.
Бозор шароитида ракобат курашига бардош беролмаслик 
туфайли фирмалар товарларининг бозорбоп булмаслиги, ма^- 
сулотларнинг сифати талабга жавоб бермаслиги ва ишлаб чи­
кариш харажатларининг ортиб бориши туфайли улар Уз то- 
варларини сотолмай колишлари ва харажатларни \а м коплай 
олмасдан, фойда ололмай зарар куришлари х,ам табиий х,олга 
айланади. Зарар куриш икки \олатга боглиц

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   265




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish