Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

Psixik rivojlaniShi ortda qolgan bolalar bilan korreksion iShlar olib boriShning
xususiyatlari.
O‘zbekistonda XX asrning 60-yillarida ilk bor psixik rivojlaniShdan ortda qolgan
bolalar bilan maxsus pedagogik iShlar amalga oShirilgan.
Bolalarni korreksion muassasalarga qabul qiliSh PTPKning xulosasi bo‘yicha ota-onalari yoki
ularning o‘rnini bosuvchi Shaxslarning roziligiga ko‘ra amalga oShiriladi. Sinf 12 nafar
o‘quvchidan iborat bo‘ladi. Ular rivojlaniShidagi nuqsonlarning bartaf etiliShiga ko‘ra ommaviy
umumiy o‘rta ta’lim muassasalariga o‘tkaziliShlari mumkin.
Ikkinchi bosqichda ta’lim (V-IX sinflar) ayrim o‘zgartiriShlar (muayyan o‘quv mavzulari
yoki ulardagi materiallar hajmini qisqartiriSh) bilan ommaviy umumiy o‘rta ta’lim maktablarining
dasturlari asosida amalga oShiriladi. Korreksion-rivojlantiruvchi sinflarda, ta’limning 1-bosqich
muddati zarur holatlarda 1 yoki hatto 2 yilga uzaytiriliShi mumkin.
Ular bilan iShlaShda asosiy vazifa - bolalar tomonidan atrof-muhit haqidagi bilimlarni egallab
oliniShiga yordam beriSh, ularda kuzatuvchanlik va amaliy o‘quv faoliyati tajribasini hosil qiliSh,
mustaqil
raviShda,
bilimlarni
egallaSh
va
amaliyotda
ulardan
foydalaniSh
malakasini
ShakllantiriShdan iborat.
Bunday o‘quvchilar individual yondaShiShni talab etadilar. Ularni Korreksion o‘qitiSh
davolaSh-sog‘lomlaShtiriSh tadbirlari bilan birga amalga oShiriliShi zarur. O‘quv materiali hamda
ta’lim metodi PROQ bolalarning rivojlaniSh darajalariga mos holda tanlaniShi zarur.
Aqli zaiflikning psixologik-pedagogik xususiyatlari, uning paydo bo‘liShi sabablari.
Aqli
zaiflikni o‘rganiSh bilan bog‘liq masalalar korreksion pedagogikada (defektologiyada) eng muhim
masalalar qatoriga kiradi.
Aqliy rivojlaniShi buzilgan bolalarni o‘qitiSh, tarbiyalaSh, ijtimoiy moslaShtiriSh va
o‘rganiSh muammolari korreksion (maxsus) pedagogikaning muhim sohasi - oligofrenopedagogika
tomonidan o‘rganiladi. “Oligofreniya” (YUnoncha olygos – kam va phren - aql) termini XIX asrda
maShhur nemis psixiatri Emil Krepelin tomonidan qo‘llanilgan.
Oligofreniyaning
sabablari
boSh
miyani buziliShiga olib keluvchi ekzogen
(taShqi) va endogen (ichki) omillar bo‘liShi
mumkin. Ekzogen omillar sirasiga onaning
homiladorlik
davrida
turli
infektsion
kasalliklar
bilan
kasallaniShi
(virusli
kasalliklar, qizilcha, qizamiq, kor, Botkin
kasalligi va boShqalar), chaqaloqning ona
organizmidagi
turli
parazitlar
bilan
zararlaniShi
(toksoplazmos)
hamda
turli
tug‘ma Shikastlar (asfiksiya) kiradi. Onaning
YUrak-qon
tomir
tizimi,
buyrak,
jigar
kasalliklari bilan og‘riShi, homiladorlik davrida ruxsat etilmagan dori-darmonlarni qabul qiliShi,
homiladorlik davrida turli jismoniy va psixik jarohatlarni oliShi, ayollarning zararli iShlab
chiqariShda iShlaShlari, atrof-muhitning yomon Sharoitlari, chekiSh, alkogolizm, ota-onalari
Ҳозирги кунда
психик
ривожланишдан
ортда
қолган
болалар
учун
мактаб
интернатлар
ва
махсус
таълим
муассасалари
фаолият
олиб
бормоқда
. 
Шунингдек
, 
улар
оммавий
умумий
ўрта
таълим
мактабларида
ташкил
этилган
коррекцсион
-
ривожлантирувчи
синфларда
ҳам
ўқитишлари мумкин
.
Таълим
жараёни
қуйидаги
босқичларда
амалга
оширилади
:
1. 
Бошланғич
умумий
ўрта
таълим
(
таълим
муддати
– 4-5 
йил
).
2. 
Асосий
умумий
ўрта
таълим
(
таълим
муддати
- 5 
йил
).