Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

YOShlarning ma’naviy qaShShoqlik girdobiga tuShib qoliSh omillari:
24
Is Religious Extremism the Greatest Threat to the World ? Gabrielle Pickard’s article ( 24 september
2011)

---

68
- ruhiy- axloqiy nosog‘lom tarbiya
- ayrim yoShlarning pul topiSh ilinjida xorijga chiqib, qabih to‘dalarga aldanib qoliShi
- moddiy manfaatni ko‘zlaSh, ya’ni pulga, kiyimga, xorij buyumlariga o‘chlik
- qo‘poruvchi va jangari ekstremik guruhlarning yolg‘on va’dalariga iShoniSh
- “moddiy yordam” niqobi ostidagi mablag‘lar
- ba’zida tarbiyaviy tadbirlarning yuzaki taShkil etiliShi va samarasizlik.
4.Missionerlik va prozeletizm faoliyatining salbiy oqibatlari.
Missionerlik haqida gap ketar ekan, avvalo uShbu tuShunchaning lug‘aviy va istilohiy
ma’nolarini tuShunib oliSh muhim ahamiyatga egaligini alohida qayd etiSh lozim.
UShbu so‘z lotin tilidagi «missio» fe’lidan olingan bo‘lib, «yuboriSh», «vazifa
topShiriSh», missioner esa "vazifani bajaruvchi" degan ma’nolarni anglatadi. Missionerlik esa
belgilangan vazifalarni hal qiliShga qaratilgan nazariy va amaliy faoliyat majmuini bildiradi.
Turli lug‘atlar va manbalarda missionerlikka ko‘plab ta’riflar berilgan. Ularning deyarli
barchasida missionerlikka xos xususiyatlar atroflicha tavsiflangan. Jumladan, har yili qayta naShr
etiladigan "Jahon kitobi" ensiklopediyasida "Missioner biror diniy guruh tomonidan boShqalarni
o‘z diniga targ‘ib qiliSh va kiritiSh uchun yuborilgan inson", — degan fikr qayd etilgan. 2005 yilda
Moskvada naShr etilgan "Kirill va Mefodiyning katta ensiklopediyasi"da esa «Missionerlik biror
diniy birlaShma vakillarining o‘z e’tiqodini boShqa din vakillari orasida yoyiSh harakati», — degan
ta’rif keltirilgan.
Umuman olganda, turli lug‘atlar va manbalarda bayon etilgan ta’riflar bir-biriga juda yaqin va
o‘xShaSh bo‘lib, ularga tayangan holda quyidagi xulosani chiqariSh mumkin:
Missionerlik bilan bir qatorda prozelitizm haqida ham gapiriShadi? Uning mohiyati nimada?
U o‘z mohiyatiga ko‘ra missionerlikning tarkibiy qismi hisoblanadi.
Prozelitizm keltirib chiqarayotgan salbiy oqibatlarni ayrim hayotiy misollarda ham
ko‘riSh mumkin. Xususan, bizga qo‘Shni bo‘lgan ayrim davlatlarda xristian dinini qabul qilgan
kiShilar vafot etganda jasadni qabristonga qo‘yiSh bilan bog‘liq muammolar kelib chiqmoqda.
Mayitning musulmon ota-onalari o‘z farzandlarini xristian mozoriga dafn etiShni xohlamaganlari,
musulmonlar esa xristian dini vakili jasadini o‘z musulmon birodarlari yotgan joyga qo‘yiShni
istamaganliklari natijasida keliShmovchiliklar yuzaga kelmoqda.
Миссионерлик
деганда
нимани
тушуниш
керак
?
Миссионерлик
-
бир
динга
эътиқод
қилувчи
халқлар
орасида
бошқа
бир динни
тарғиб
қилишни
англатади
.
Прозелитизм
-
тўғридан
-
тўғри
бирон
бир
динга
ишонган
фуқарони
ўз
динидан
воз
кечишга
ва
ўзга
динни
қабулқилишга
қаратилган
ҳаракатларни
англатади
.

---

69
SHuningdek, xristian dinini qabul qilgan kiShi o‘z o‘g‘lini xatna qildiriShni xohlamagani,
uning otasi esa, o‘z nabirasini musulmon urf-odatlariga ko‘ra xatna qildiriShni istagani tufayli ota-
bola o‘rtasida janjallar kelib chiqqani ham ma’lum.
Xulosa o‘rnida Shuni aytiSh mumkinki, yuqoridagi kabi qaraShlar turli tuShunchalar
mazmunini ataylab chalkaShtirib, tarixiy voqelikni buzib talqin qiliSh natijasidir. CHunki
xristianlik endi paydo bo‘lgan bir Sharoitda faoliyat olib borgan "da’vatchilar" (garchand ularga
nisbatan ham "missioner" so‘zini qo‘llaSh keng tarqalgan bo‘lsa-da) bilan bugungi "missionerlar"
orasida keskin farq borligini va ularni aslo bir qatorga qo‘yib bo‘lmasligini unutmaslik lozim. Zero,
o‘z davrida xristianlikning faol tarafdorlari tomonidan "da’vatchilik" iShlarining olib boriliShi, o‘z
ta’limotlarini tarqatiShga harakat qiliShlari tabiiy bir hol edi. Bugun dunyoning diniy manzarasi
o‘zining aniq Shaklu Shamoyiliga, turli xalqlar asrlar davomida Shakllangan diniy-milliy
qadriyatlariga ega bo‘lgan bir davrda ilk "da’vatchilik"dan farqli raviShda missionerlik millat,
jamiyatni diniy asosda bo‘lib yuboriShga qaratilgan buzg‘unchilikning bir ko‘riniShiga aylanib
qolganini alohida ta’kidlaSh zarur. Missionerlarning aholisining 90 foizdan ortig‘ini islomga
e’tiqod qiladigan O‘zbekistonda faoliyat olib boriShga intilayotgani ham bunday buzg‘unchilikka
yorqin misol bo‘la oladi.
Missionerlar da’vat iShlarini ijtimoiy tarmoqlarda ham amalga oShirmoqdalar.
”Facebook” ijtimoiy tarmoqlaridagi g‘arazli guruhlar yoki to‘dalar o‘zlarining qabih niyatini
amalga oShiriSh uchun hali ongi Shakllanib ulgurmagan yoShlarni aqidalaridan adaShtiriSh uchun
tunu kun harakat qilmoqda. SHunday ekan, insonlar qalbi va ongi uchun kuraShlar kechayotgan
globallaShuv
davrida
yuksak
ma’naviyat,
kelajakni
iShonib
topShirmoqchi
bo‘lgan
yoShlarimizning odob-axloq tarbiyasiga e’tiborni kuchaytiriSh dolzarb vazifadir. YOShlarning
vaqtini to‘g‘ri taShkil etiSh, kasbga, xunarga yo‘naltiriSh iShlarini yanada ShakllantiriSh, ularni
e’tibordan chetda qoldirmaslik lozim, agar bugun biz ular bilan Shug‘ullanmasak, “boShqalar”
Shug‘ullaniShi aniq.
Virtual olamda buzg‘unchi kuchlar targ‘ib etayotgan illatlar ta’siriga qarShi kuraShda
xalqimiz xulq-atvori, diniy-milliy qadriyatlardan mustaxkam joy olgan diyonat, poklik, halollik,
odamiylik, hayo va iffat kabi ko‘plab fazilatlarning o‘rni beqiyos. UShbu fazilatlarni yoSh avlod
qalbi va Shuuriga singdiriSh barobarida ularni xar xil zaxarlovchi unsurlar yomonligidan asraShda
sustkaShlikka aslo yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi.
O‘zbekiston birinchi prezidenti I.A.Karimov “YUksak ma’naviyat- engilmas kuch”
asarida aloxida ta’kidlaganlaridek, “Dunyodagi zo‘ravon va tajovuzkor kuchlar qaysi bir xalq yoki
mamlakatni o‘ziga tobe qilib, bo‘ysundirmoqchi, uning boyliklarini egallamoqchi bo‘lsa,
avvalombor, uni qurolsizlantiriShga, ya’ni eng buyuk boyligi bo‘lmiSh milliy qadriyatlari, tarixi va
ma’naviyatidan judo qiliShga urinadi. Binobarin, ma’naviyatga qarShi qaratilgan xar qanday tahdid
o‘z-o‘zidan mamlakat xavfsizligini, uning milliy manfaatlarini, sog‘lom avlod kelajagini ta’minlaSh
yo‘lidagi jiddiy xatarlardan biriga aylaniShi va oxir oqibatda jamiyatni inqirozga olib keliShi
mumkin”.
Demak, bugungi kunda eng muhim vazifamiz o‘sib kelayotgan yoSh avlodni milliy va
ma’naviy qadriyatlar asosida tarbiyalaSh, ular qalbida o‘z xalqi, Vataniga mehr-sadoqat tuyg‘usini
ShakllantiriSh, ularni xar xil buzg‘unchi kuchlar ta’siridan ogoh etiSh va munosib himoya
qiliShdan iboratdir.