Мбт педагогика мажмуа 2020 21 Йил лотинча docx

Tayanch tuShunchalar:Pedagog, zamonaviy o‘qituvchi, pedagogik faoliyat, pedagogik
fazilat, kommunikativlik, kreativlik, pedagogik mahorat, muloqot vositalari. kompetentlilik, standart
kompetensiya, asosiy kompetensiya, etakchi kompetensiya, insonning kompetentligi, pedagogning
kasbiy kompetentligi, maxsus kasbiy kompetentlik, kompetentlik tuShunchasi va uning mazmun-
mohiyati
Key words: pedagogic, modern teacher, pedagogical activity, communicativeness,
creativity, pedagogical ability, means of communication. competativity, standart competativity,

---

114
main competativity, leader competativity, human competativity, proficient competativity of
pedagogue, special competativity of pedagogue, the notion of competativity
O‘zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan xalq ta’limi sohasi bo‘yicha o‘rtaga
quyilayotgan vazifalarni bajariSh ko‘p jihatdan o‘qituvi Shaxsiga bog‘liq. Bozor iqtisodiyotiga
o‘tiSh Sharoitida ta’lim- tarbiyadan ko‘zda tutilayotgan maqsadga eriShiSh, o‘quvchilarning xilma-
xil faoliyatini uyuShtiriSh, ularni bilimli, odobli, e’tiqodli, mehnatkaSh, iShbilarmon, barkamol
inson qilib o‘stiriSh o‘qituvchi zimmasiga yuklatilgan. Xalqimizning kelajagi, O‘zbekistonning
istiqboli ko‘p ejihatdan o‘qituvchiga, uning saviyasi, tayyorgarligi, fidoyiligiga, yoSh avlodni
o‘kitiSh va tarbiyalaSh iShiga bo‘lgan munosabatiga bog‘liq.
O‘qituvchilik Sharafli, lekin juda
murakkab kasbdir. YAxShi o‘qituvchi bo‘liSh uchun pedagogik nazariyani egallaShning o‘zigina
etarli emas. CHunki pedagogik nazariyada bolalarni o‘qitiSh va tarbiyalaSh haqida umumiy qonun-
qoidalar, tamoyillar, umumlaShtirilgan metodik g‘oyalar bayon etiladi, o‘quvchilarning yo Shva
individual xususiyatlarini e’tiborga oliSh ta’kidlanadi. Maktab hayoti, amaliy pedagogik jarayon
esa juda xilma- xil, murakkabdir. Pedagogik nazariyaga mos kelmaydigan vaziyatlar ko‘p uchrab
turadi. Bu esa o‘qituvchidan keng bilimdonlikni, puxta amaliy tayyorgarlik va yuksak pedagogik
mahorat hamda ijodkorlikni talab etadi.
Biror kasbning haqiqiy ustasi bo‘liSh uchun kiShida tabiiy qobiliyat, ma’lum jismoniy va
ruhiy xislatlar, puxta tayyorgarlik, ayrim Shaxsiy sifatlar bo‘liShi kerak.
Pedagoglik kasbini tanlagan kiShi avvalo sog‘lom bo‘liShi, so‘zlarni to‘g‘ri va yaxShi
talaffuz qila oliShi, bosiq va asablari joyida bo‘liShi, boShqalar bilan muomalada o‘zini tuta oliShi
zarur. SHuningdek, o‘qituvchida bolalarni
yoqtiriSh, ular bilan iShlaShga mayli borlik,
xuShmuomalalik, kuzatuvchanlik, keng fikrlay oliSh, taShkilotchilik, o‘ziga va boShqalarga
nisbatan talabchanlik kabi Shaxsiy sifatlar mavjud bo‘liShi zarurdir.
Pedagogik faoliyat – yoSh avlodni hayotga, mehnatga tayyorlaSh uchun xalq, davlat oldida
javob beradigan, bolalarga ta’lim- tarbiya beri ShiShi Bilan Shug‘ullanadigan va bu iShga maxsus
tayyorlangan odamlarning mehnat faoliyatidir. «TegiShli ma’lumoti, kasb tayyorgarligi bor va
yuksak axloqiy fazilatlarga ega bo‘lgan Shaxslar pedagogik faoliyat Bilan Shug‘ullaniSh huquqiga
ega», - deyiladi «Ta’lim to‘g‘risida»gi qonunda. O‘qituvchilik faoliyati inson Shaxsini
ShakllantiriShga qaratilgandir. O‘qituvchining barkamol insonni tarbiyalaSh, unda milliy va
umuminsoniy fazilatlarni tarkib toptiriSh vazifasi eng olijanob, yuksak va Shu bilan birga eng
murakkab vazifadir. Har bir bola o‘z xulq- atvoriga, xarakteriga ega. Bolalarni tarbiyalaShda
ularning anna Shu o‘ziga xos xususiyatlarini xisobga oliSh, o‘rganiSh nihoyatda murakkab. Bunda
odamlar o‘rtasidagi ijtimoiy munosabatlarning murakkabligiga mos keladigan maxsus usullardan
foydalaniladi. Pedagogik faoliyatga tayyorgarlik ko‘rayotgan yoShlar uning anna Shunday
xususiyatlarini biliShlari lozim. O‘qituvchilik ixtisosining bu xususiyatlari uning kasbnomasida
ifodalanadi.
«Kadrlar tayyorlaSh milliy dasturi»da ko‘tarilgan barcha tadbiru - amallar respublikamizning
aqliy salohiyatini oShiriShga qaratilgan ekan. Bu eng avvalo o‘qituvchi kasbiga bo‘lgan
munosabatni tub jihatdan o‘zgartiriShni, uning ma’naviy - axloqiy va aqliy kamolotini oShiriSh
lozimligini taqozo etadi.
Demak, bu fikrlarni ilmiy – nazariy tahlil qiliSh, Shunday xulosalarga olib keladi: