Мазмуны: тил ҳӘМ Әдебият

6. Мусиқий асарлар танлашни босқичма-босқич мураккаблаштириб бориш 
муҳим аҳамиятга эгадир. Чунончи: ўсмирлар учун таълимий ва тарбиявий аҳамиятга эга 
асарлардан фойдаланиш оддийдан мураккабликка қараб ривожланиб бориш шаклида 
бўлиб назарий билимларга асосланган, тизимлашган, фикрлаш, идрок қилиш ва 
хулосаларни чиқаришни талаб қиладиган мусиқий асарлар тавсия этилади. Масалан: 

---

53 
доира тўгараги қатнашчилари билан олиб бориладиган машғулотларни режалаштириш 
тартиби оддий “бак” ва “бум” ижро услубини ташкил қиладиган “Андижон полькаси”, 
“Қўқонча”, “Сарвоз” каби усулларни ижро этишни ўзлаштириш жараёнини оддийдан 
мураккабга қараб ривожланиб борувчи “Терма усуллар”, “Тантана”, “Олтин қўл”, 
“Шодлик”, “Қўш ҳарс” каби мураккаб усулларга ўтиш мақсадга мувофиқ. Бу асарлар 
нафақат ижрочилик жиҳатидан балки, мазмунан ривожланиб борувчи тизимлашган 
шаклда тавсия этилади.
7. Мусиқий асарларни ўзлаштиришда ўсмирлар фаоллигини ошириш.
Бу 
услуб аввало, халқ оғзаки ижодиёти, бастакорлик ижодиёти ва санъатнинг турли 
йўналишларига қизиқиш уйғотиш билан белгиланади. Чунки ҳар қандай фаолликнинг 
замирида қизиқиш ётади. Қизиқиш орқали ўсмир ривожланишга интилади. Интилиш 
шахснинг психик ҳолати бўлиб, у номаълумдан маълумга қараб бориш йўли саналади. 
Танланадиган мусиқий асарлар ўсмирларда қизиқиш уйғотсагина, улар фаоллашади. 
Қизиқиш, танланадиган асарнинг мураккаблик даражаси, идрок қилиш қобилятлари ва 
назарий билим доирасига мослиги билан узвий боғланган. 
Ўрганилаётган мусиқий асарнинг мазмуни устида ишлаш орқали ўсмирлар 
ҳаётдаги ижтимоий-сиёсий ва иқтисодий ҳодисаларнинг моҳиятини англай бошлайдилар.
Адабиётлар: 
1.
Йўлдашева С. «Халқ урф-одатлари ва маросимлари»Т. 2003. 7-8 бетлар 
2.
Мактабгача ёшдаги болаларни ақлий тарбиялашнинг мазмуни ва методлари. 
Н.П.Поддьякова тахрири остида. М., 1982. 10-бет 
3.
Омонуллаев Д.Ф ва бошқалар “Биринчи синфда мусиқа дарслари”, Учебно-
методическое пособие.Т., 1987, “Иккинчи синфда мусиқа дарслари”. Учебно-методическое 
пособие. Т., 1988. 
4.
Разимова З.Р. Музикали дидактик ўйинлар. Метод. тавсиянома. Т., УзНИИИН. 
1988. 
5.
Рахимова З.Р. Тарбиявий усулларнинг узвийлиги. 1990. № 6. 
РЕЗЮМЕ 
Мақолада мусиқий асарлар орқали ўсмирларнинг руҳий - маънавий оламини 
ривожлантириш, миллий ғоя ҳақидаги тушунчаларини шакллатириш, шунингдек, миллий 
қадриятларга ҳурмат руҳида тарбиялашга қаратилган таълим принциплари ҳақида сўз юритилади. 
РЕЗЮМЕ 
В статье рассматриваются принципы образования, направленные на воспитание духовный 
мир молодежи посредством музыкальных произведений, формирование представлений о 
национальной идеологии и воспитание в духе уважения к национальным ценностям. 
SUMMARY 
The article discusses the principles of education, aimed at educating the spiritual world of youth 
through musical works, the formation of ideas about the national ideology and education in the spirit of 
respect for national values.