Мазкур ўқув-услубий мажмуа Олий ва ўрта махсус таълим

 
2.1. Педагогларга хос креатив сифат ва ижодий-педагогик фаолият 
малакалари 
Бошқа ҳар қандай сифат (фазилат) каби креативлик ҳам бирданига 
шаклланмайди. Креативлик муайян босқичларда изчил ривожлантирилиб 
борилади. Хўш, шахс фаолиятида креативлик хусусиятлари қачондан 
намоён бўлади?
Болаларда креативликни ривожлантиришда қуйидагиларга эътибор 
қаратиш зарур: 
Одатда креативлик болаларнинг фаолиятида тез-тез кўзга ташлансада, 
бироқ, бу ҳолат болаларнинг келгусида ижодий ютуқларни қўлга 
киритишларини кафолатламайди. Фақатгина улар томонидан у ёки бу 
1)
улар томонидан кўп саволлар берилишини рағбатлантириш ва бу 
одатни қўллаб-қувватлаш; 
2)
болаларнинг мустақиллигини рағбатлантириш ва уларда 
жавобгарликни кучайтириш; 
3)
болалар томонидан мустақил фаолиятни ташкил этилиши учун 
имконият яратиш; 
4)
болаларнинг қизиқишларига эътибор қаратиш

---

37 
ижодий кўникма, малакаларни ўзлаштиришлари зарур деган эҳтимолни 
ифодалайди. 
Тадқиқотчи Н.Файзуллаева педагогик тафаккурга эга бўлиш учун 
талабалар педагогика оид билимларни пухта ўрганиш асосида қуйидаги 
кўникма, малакаларни ўзлаштира олишлари зарур деб ҳисоблайди: 
педагогиканинг асосий ғоялари, концепциялари, қонуниятларини ва 
педагогик 
ҳодисаларнинг 
ривожланиш 
қонуниятларини 
билиш; 
педагогиканинг энг муҳим назарий ғоялари, асосий категориялари ва 
тушунчаларини билиш; асосий педагогик фактларни билиш; таълим ва 
тарбиянинг умумий услуби ҳақидаги амалий билимларни эгаллаш
6
.
Психологияда П.Торренс томонидан шахс креативлигини аниқловчи 
тест ишлаб чиқилган. П.Торренснинг фикрича, шахс креативлиги ўзида 
қуйидаги белгиларни намоён қилади: 
Бугунги кунда психологияда шахс креативлиги унинг фаолиятига хос 
икки жиҳатга кўра аниқланмоқда. Бунда фаолиятнинг икки жиҳатини 
ёритувчи тестлардан фойдаланилади. Улар қуйидагилардир (6-расм): 
Талабаларда креатив фикрлаш кўникмасини шакллантиришдан олдин 
синфда қулай муҳитни яратиш лозим. Креатив муҳитда таълим олаётган 
талабаларда аста-секин креатив вазифаларни бажаришга нисбатан қизиқиш 
ортади, шунингдек, креатив тафаккурга эга ўқитувчини кузатиш натижасида 
6
Файзуллаева Н. Педагогик билимлар – ўқитувчи касбий маҳоратининг назарий асоси //Uzluksiz ta’lim ж. 
– Т.: 2006. 6-сон. – 102-бет 
1) саволлар, камчиликлар ва бир-бирига зид
маълумотларга эътиборсиз бўлмаслик;
2) муаммоларни аниқлаш учун ҳаракат қилиш, илгари сурилган
тахминлар асосида уларнинг ечимини топишга интилиш
Турлари 
Ижодий тафаккур ва унинг 
натижалари (тезкорлк, 
самарадорлик, маҳсулдорлик ва 
б.)ни аниқловчи тестлар
Шахснинг ҳаётий
тажрибаси ва шахсий сифатларини 
аниқловчи тестлар