Мазкур ўқув-услубий мажмуа Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 019 йил октябрда тасдиқланган ўқув режа ва дастур

 
 
 
 
 
 
 
4-расм. Сифатнинг умумназорат концепцияси 
TQC концепциясининг қўллаш ва ривожлантириш АҚШ ва Европада ҳам 
амалга оширила бошлаган. Шундан сўнг, Британия стандарти BS 7750 пайдо 
бўлиб, у асосида сифат тизимини сертификатлаш масаласи қўйилган. Бу 
маҳсулотни сертификациялаш, унинг сифатини ошишига ҳамда маҳсулотга 
бўлган ишончни оширган.
Сифат менежменти аниқ тамойил ва концепцияларга, уларни ҳаётга 
татбиқ этишнинг амалий моделларига таянади. Энг кўп тарқалган сифати 
Умумсифат назорати
1-босқич. Сифатни ишлаб чиқиш
2-босқич. Сифатни қўллаб қувватлаш
3-босқич. Сифатни такомиллаштириш

---

34 
менежменти модели 9000 сериясидаги ИСО халқаро стандартлар модели 
ҳисобланади. Унинг таркибида таълим муасасаларининг сифат тизими 
Намунавий модели ишлаб чиқилган.
Халқаро 
Стандартлаштириш 
Ташкилоти 
(
ISO- 
International 
Organization for Standardization)
– бутун дунё бўйича Халқаро 
стандартларни ишлаб чиқувчи ва қайта ишловчи ташкилотдир. 
Стандартлаштириш соҳасидаги ишлар халқаро марказ кераклигини тақозо 
қилди. Шу мақсадда 1926 йили стандартлаштириш миллий ташкилотларининг 
Халқаро Ассоциацияси (ИСА) пайдо бўлиб унинг таркибига 20 мамлакат 
вакиллари кирган. Лекин ИСА нинг фаолияти 1939 йили иккинчи жаҳон 
уруши таъсирида тўхтатилган.
1946-47 йиллари Халқаро стандартлаштириш ташкилоти ташкил топди ва 
у қисқача ИСО деб юритила бошланди. Бугунги кунда ушбу ташкилот 
Бирлашган Миллатлар Бош Ассамблеяси таркибида фаолият кўрсатмоқда.
Бу ташкилот бошқарув органи Швейцариянинг Женева шаҳрида 
жойлашган бўлиб, ўз фаолиятини 1948 йилда бошлаган. Ҳозирги кунда 170га 
яқин давлат миллий стандартлаштириш институтларини ўзида бирлаштирган.
У халқаро стандартларни, шу жумладан, 9000 туркумидаги стандартларни ҳам 
ишлаб чиқиш билан шуғулланади.
Тўққиз минг – ушбу стандартга берилган тартиб рақамидир. Стандартлар 
туркуми деб аталишига сабаб, ISO 9000 стандартидан ташқари, ISO 9000 
“Сифат менежменти” оиласига кирувчи яна ISO 9001, ISO 9004, ISO 
9000:2000; ISO 9000:2008; ISO 9000:2015 стандартлари ҳам мавжуд.
Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, дастлаб сифатни бошқариш 
усулларини қўллаш саноатда кенг тарқалди. Лекин ҳозирги вақтда ISO 9000 
халқаро стандартлар сериясига мувофиқ, сифатни бошқариш фалсафаси ва 
уни таъминлаш меъёрлари хизматлар кўрсатиш соҳасида – соғлиқни сақлаш, 
туризм, таълим ва ҳоказоларда қўлланилмоқда.