Мазкур ўқув услубий мажмуа фаннинг ишчи ўқув дастури ва ишчи ўқув режасига мувофиқ ишлаб чиқилди

Download 9,72 Mb. bet 123/152 Sana 17.08.2022 Hajmi 9,72 Mb. #847139

Bog'liq
E va sxem 2 majmua

Bu sahifa navigatsiya:

• 5. Назорат саволлари.
• 8 - Лаборатория иши Канали индукцияланган МДЯ транзистор характеристикаларини ўлчаш ва тадқиқ этиш Ишнинг мақсади

UЗИ, В
IС, мА
UСИ=1/3UСИ ЧЕГ	UСИ=2/3UСИ ЧЕГ

Изоҳ: Р_С.ЧЕГ чизиғини қуриш учун U_СИ кучланишининг 0 дан U_СИ.ЧЕГ қийматлари оралиғида ихтиёрий бир нечта қийматлари танланади ва шу нуқталарда сток токи I_С=P_{С ЧЕГ}/U_СИ ҳисобланади.

7.4-расм
Тажрибада олинган нуқталарни 7.2 – жадвалга киритинг ва тайёрланган графикда уларни белгиланг (7.4 - расм). Бунда транзистор учун ишлаш рухсат этилган соҳадан чиқиб кетмасликка эътибор беринг.
7.2 – жадвал

UСИ, В	IС, мА
	UЗИ=0	UЗИ=0,25UБЎС	UЗИ=0,5UБЎС

2.4. Транзистор сток токига температунинг таъсирини тадқиқ этиш. Тадқиқ этилаётган транзисторни термостатга жойлаштиринг ва тегишли температура қийматини ўрнатинг, сток кучланишнинг U_СИ=1/3U_СИ.ЧЕГ қийматида ва Т=40 ⁰С ва 80 ⁰С температураларда иккита бошқарув характеристикаси I_С=f(U_ЗИ) ни ўлчанг.
Ўлчаш натижаларини 7.3 – жадвалга киритинг ва улардан фойдаланиб T=40 ⁰С ва 80 ⁰С температуралардаги иккита бошқарув характеристикаси I_С=f(U_ЗИ) ни қуринг.
7.3 - жадвал

UЗИ, В	IС, мА
	T=40 0С	T=800С

3. Тажрибада олинган натижаларни ишлаш.
3.1. 2.2. бандда ўлчанган бошқарув характерискаларини 7.1 – ифода ёрдамида аппроксимацияланг. Аппроксимация натижаларини қурилган I_С=f(U_ЗИ) графигида акс эттиринг.
3.2. Бошқарув характеристикаларидан фойдаланиб, транзистор тиклигини
U_СИ=1/3U_СИ.ЧЕГ ишчи нуқтада аниқланг

S қийматини худди шу нуқта учун 7.2 – формула ёрдамида ҳам аниқланг.
3.3. 2.3 – бандда ўлчанган чиқиш характеристикалар оиласида U_{СИ ТЎЙ}=U_ЗИ – U_БЎС оралиққа мос келувчи, чизиқли режим билан тўйиниш режими орасидаги чегарани кўрсатинг.
3.4. Чиқиш характеристикалар оиласидан фойдаланиб, қуйидаги ишчи нуқталар учун транзистор чиқиш қаршилигини аниқланг:
- тўйиниш режимида (U_СИ=1/3U_{СИ ЧЕГ}, U_ЗИ=0,25 U_ЧЕГ);
- чизиқли режимда U_СИ=0 ва затвор кучланишининг учта қийматида (U_ЗИ=0; 0,25U_БЎС; 0,5U_БЎС).
Ҳисоблашлар натижаларини 7.4 – жадвалга киритинг ва улардан фойдаланиб чизиқли режим учун r_ЧИҚ нинг U_ЗИ га боғлиқлик графигини қуринг.
7.4 – жадвал

UЗИ,В	RЧИҚ, кОм
	UСИ=1/3UСИ ЧЕГ	UСИ=0
UЗИ=0
UЗИ=0,25UЧЕГ
UЗИ=0,5UЧЕГ

3.5. 2.4 – бандда ўлчанган бошқарув характеристикаларида, турли температураларда ўлчанган бошқарув характеристикалари кесишадиган термо барқарор нуқтанинг I_СТ ва U_ЗИТ координаталарини аниқланг.
4. Ҳисобот мазмуни.
1) тадқиқ этилаётган транзистор паспорт кўрсатмалари;
2) ўлчаш схемаси;
3) ўлчанган боғлиқликлар жадвал ва графиклари;
4) бошқарув характеристикасининг аппроксимация, ҳисобланган транзистор характеристикасининг тиклиги S ва чиқиш характеристикалари r_ЧИҚ натижалари.
5. Назорат саволлари.
1. Затвори р-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзисторни тасвирланг ва ишлаш механизмини тушунтиринг.
2. Майдоний транзистор иш режимларини айтиб беринг. Ҳар қайси режимда транзистор затвори ва стоки орасидаги кучланиш муносабалари қандай бўлади?
3. Майдоний транзисторларда қандай дифференциал параметрлар тизими қўлланилади ва нима сабабли ?
4. Затвори р-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзистор узатиш характеристикасини тасвирланг ва тушунтириб беринг.
5. Затвори р-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзистор чиқиш характеристикалар оиласини тасвирланг ва тушунтириб беринг.
6. Турли температураларда ўлчанган затвори р-n ўтиш билан бошқариладиган майдоний транзистор узатиш характеристикасини тасвирланг. Бу характеристикаларда температурага барқарор нуқталарнинг мавжудлиги нима билан тушунтирилади ?

8 - Лаборатория иши
Канали индукцияланган МДЯ транзистор характеристикаларини ўлчаш ва тадқиқ этиш
Ишнинг мақсади: МДЯ транзисторларни статик режимда ишлаш хоссаларини ўрганиш.
1. Лаборатория ишини бажаришга тайёргарлик кўриш:
Бу ишни бажаришда сток токи занжиридаги қаршилик қийматининг узатиш характеристикаси кўринишига таъсирини ўрганиб чиқинг. Квази чизиқли юклама сифатида турли майдоний транзисторлар қўлланилганда узатиш характерискалар турлича бўлишига аҳамият беринг.
Мантиқий сигналлар сатҳларини аниқлашда калитнинг узатиш характеристикаси U_ЧИҚ=f(U_КИР) дан фойдаланилишига эътибор беринг. (8.1- расм)

8.1-расм
Мантиқий ноль U⁰ ҳамда мантиқий бир U¹ сатҳлар узатиш характеристикаси ва унинг кўзгули акси (пунктир чизиқ) кесишган нуқталардан аниқланади.
_ΛU = U¹ – U⁰ мантиқий сигналларнинг сатҳлар фарқи деб аталади.
2. Лаборатория ишини бажариш учун топшириқ:
2.1. МДЯ транзисторда ясалган калит узатиш характеристикасига юклама қаршилигининг таъсирини U_ЧИҚ=f(U_КИР) тадқиқ этиш.
n- турдаги канали индукцияланган МДЯ транзисторда бажарилган калит схемаси 8.2- расмда келтирилган. Схема Е2 = 9В манбадан таъминланади. Кириш кучланиши U_КИР росланувчи Е1 кучланиш манбаидан берилади. Чиқиш кучланиши U_ЧИҚ ва истеъмол қилинаётган токни ўлчаш учун рақамли вольтметр ва амперметрлардан фойдаланинг. VТ1 сифатида К176ЛП1 микросхемадаги n-каналли транзисторларнинг бирини олинг. Ишлаш қулай бўлиши учун иловада келтирилган микросхема принципиал схемасини чизиб олинг ва электродлари рақамларини белгилаб олинг.


8.2-расм
Тажрибани қуйидаги тартибда олиб бориш тавсия этилади:
- МДЯ транзистор сток занжирига чизиқли резистор R=51 кОм ни уланг;
- кучланиш манбаи қийматини Е2=9 В қилиб ўрнатинг;
- кириш кучланишини 0 дан 9В гача ўзгартириб бориб, U_ЧИҚ=f(U_КИР) ва I_ИСТ=f(U_КИР) боғлиқлигини ўлчанг;
- қаршиликнинг R=10 кОм ва 3,5 кОм қийматлари учун ўлчашларни такрорланг;
- тажриба натижаларидан фойдаланиб U_ЧИҚ=f(U_КИР) боғлиқлик графикларини қуринг.
3. Тажрибада олинган натижаларни ишлаш.
3.1. 2- бандда олинган узатиш характеристикаларни қуринг.
3.2. Ҳар бир калит учун мантиқий сигнал U⁰ ва U¹ сатҳлари ва мантиқий сигналлар сатҳлар фарқи _ΛU = U¹ – U⁰ни аниқланг.
Олинган натижаларни 7.1 – жадвалга киритинг.
8.1 – жадвал

Параметр Юклама тури	U0, В	U1, В	ΛU, В	PЎРТ, мВ
Қаршиликли юклама
Rю=51кОм
Rю=10кОм
Rю=3,5кОм

3.3. Мантиқий ноль ва мантиқий бир ҳолатларида манбадан истеъмол қилинаётган қувватнинг ўртача қийматини аниқланг:
; .
4. Ҳисобот мазмуни.
1) ўлчаш схемалари;
2) олинган боғлиқликлар жадваллари ва графиклари;
3) ўлчаш ва ҳисоб натижаларининг таҳлили.
5. Назорат саволлари.
1. Юклама сифатида қаршилик уланган калит параметрларининг юкламадаги қаршилик қийматига боғлиқлигини тушунтиринг.
2. Нима сабабли КМДЯ транзисторларда ясалган калит статик ҳолатларда манбадан қувват истеъмол қилмайди ?

Download 9,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: