Mazkur ishchi o‘quv dasturi Bioinjeneriya va oziq-ovqat xavfsizligi fakulteti Kengashining 2020 yil " " dagi yig‘ilishida muhokama qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya etilgan.

Yonlama kesimli tishsiz payvand. Yog’ochga yonlama kesimli payvandga juda o’xshab ketadi. Bu usulning asosiy farqi shundan iboratki, payvandga mo’ljallangan payvandtaglar oldindan shox o’qiga 60-70° burchak ostida payvand joyigacha kesiladi va yonlama kesim juda kichik burchak ostida hosil qilinadi. Payvand uchun qalamcha oldingi holdagidek tayyorlanadi. Kalamcha payvandtag yonlama kesimiga jonlashtiriladi, bunda payvandning tarkibiy qismlari kambiy qatlamlariga mos kelishi zarur. Payvand qalamchasining quyi kurtagi payvandtagning ko’ndalang kesimidan 2-4 mm. past bo’lishi kerak. Shundan so’ng kesimlar plyonka bilan o’raladi va payvandtag hamda payvandning ko’ndalang kesimlari bor niqoblamasi (var) bilan suvaladi. Agar o’ram uchun mochalka ishlatilsa, u xolda o’ram ham suvaladi.
Po’stloq payvand. Bu usul payvand va payvandtag diametrlarining turli munosabatlarida qo’llaniladi. Pustloq payvandning salbiy tomoni — payvandtagdan payvandlangan qalamchalar oson sinib tushadi. Payvandni payvandtag shoxini kesib ham, kesmasdan ham amalga oshirish mumkin. Birinchi holda payvandtagni kerakli balandlikda kesib tashlagandan so’ng, po’stloqni payvandtag o’qi bo’ylab qalamcha qiya kesimi uzunligida yoki undan kamroq uzunlikda kesiladi; ikkinchi xolda payvand o’rnida «T» ko’rinishli shakl hosil qilinadi. Pichoq uchi bilan pustlok ochilib, bir tomonli qiya kesimli qalamcha joylashtiriladi. Payvand uchun 2-5 kurtakli qalamcha olinadi. Agar payvandtag sezilarli yo’g’on bo’lsa, u xolda yaraning tszroq bitishi uchun, payvandtag aylanasi bo’yicha bir necha qalamcha bir-bnrndan 7-10 sm. dan ko’p bo’lmagan masofada joylashtiriladi. Shuningdek, payvandtag juda yo’g’on bo’lsa, uni o’ramasdan qalamchalarni ingichka mixlar (0,8X15 mm) bilan qoqib qo’yish ham mumkin.
Ochiq yerda yozda payvandlashdan tashqari, o’simliklarni qishda xam payvandlasa bo’ladi. Qishki payvand manzarali yog’ochsimon va butasimon o’simliklar navini yaxshilash uchun payvandtagning ildizi yaqinida amalga oshiriladi. Payvandtag va qalamchalar kuzda tayyorlanadi. Payvandgacha ular sovuq, lekin muzlamaydigan yerto’lada nam qumga ko’mib qo’yiladi.
Qishki payvand — yaxshilangan qalamchali payvand, tilchali qo’ndoq payvand, yonlama kesimli tishsiz va boshqa usullar bilan amalga oshiriladi. Payvanddan so’ng o’simliklar qiya qilib, qalamchalar o’rtasigacha nam qumga ko’mib qo’yiladi. Payvandlarni qirindili yoki torfli yashiklarda saqlaganda tezroq birlashib o’sadi. Ularni saqlashning birinchi davrida (18-20 kuncha) yerto’la xarorati 8-10° chegarasida ushlab turiladi, bunda kambiy xujayralar faoliyati va payvandlangan negizlar birlashib o’sishi ta’minlanadi, keyinchalik xarorat 2-4°gacha, baxorda esa 0° gacha pasaytiriladi. Erta baxorda payvandlangan payvandtaglar ochik yerga ekiladi.