Mazkur ishchi o‘quv dasturi Bioinjeneriya va oziq-ovqat xavfsizligi fakulteti Kengashining 2020 yil " " dagi yig‘ilishida muhokama qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya etilgan.

Ekish tartibi. Kamroq miqdordagi urug’lar qo’lda, ko’p miqdordagi urug’lar esa mexanizatsiya yordamida ekiladi.
Stratifikatsiyalangan urug’larni ekishdan oldin qumdan yaxshilab tozalanadi. Qo’lda ekilganda esa urug’lar markyor yoki ip bilan reja chizig’i olingan egatlarga qumi bilan birga ekiladi. Bahorda yaxshi nishlagan urug’lar ekiladigan kuni namlanadi va oldindan rejalab olingan egatlarga qo’lda ekiladi. Urug’lar yumshoq tuproqqa sekin tashlab ustiga nam tuproq tortiladi. Ekish tugagandan keyin oldindan tayyorlab qo’yilgan egatlardan suv beriladi. Kuzda olma, nok, antipka, olchaning quruq urug’lari ekiladi.
Ekish texnikasi
Ko’chatlar ko’chatzorning plantaj yoki oddiy plug bilan chuqur haydalgan va tuprog’iga o’g’it solingan birinchi dalasiga o’tqaziladi. Agar birinchi dalaning tuprog’i oriq bo’lsa, unga albatta (gektariga 20-40 t) chirigan go’ng solinishi, mineral o’g’itlar me’yori esa bir yarim baravar oshirilishi lozim.
Dala yaxshilab tekislanadi, urug’ ekish va ko’chat o’tqazish oldidan boronalanadi. Urug’lar mexanizmlar bilan yoki qo’lda sochilishi mumkin. Olcha, gilos va tog’olcha urug’i motilkoviy apparati bo’lgan lavlagi seyalkasi, shuningdek, LS-4 markali o’rmon seyalkasi bilan ekiladi. O’rik va shaftoli urug’i g’o’za yoki makkajo’xori seyalkasi bilan ekiladi. Keyingi yillarda sanoat SPN-4 markali maxsus bog’ seyalkasini ishlab chiqarmoqda.
Urug’li meva o’simliklari urug’i Guzerov g’altak apparatli oddiy don seyalkasi bilan, shuningdek SON-2,8 sabzavot seyalkasi bilan yoki traktorga tirkaladigan SAN seyalkasi bilan ekiladi. Stratifikatsiyalangan urug’lar seyalkalarda ekilganda qumdan sinchiklab tozalanadi.
Qo’lda ekilganda qumlangan urug’lar marker bilan oldindan olib qo’yilgan egatlarga qumi bilan birga ekiladi va o’sha tuproq bilan ko’miladi. Ekib bo’lgandan keyin egatlar ustiga 1-2 sm qalinlikda chirigan go’ng yoki qipiq solinadi. Undan keyin sug’orish egatlari olinadi. Yong’oq 8 sm chuqurlikdagi egatlarga qo’lda ekiladi. Fermer xo’jalikdagi qator oralarini ishlaydigan mavjud mexanizmlarni hisobga olib, yong’oq bir qatorli qilib va qator oralarini 70-80 sm qoldirib ekiladi. Tog’li mintaqalarda nishabligi katta bo’lgan hududlarda qator oralari ot qo’shiladigan kultivatorda ishlanadigan bo’lsa, yong’oq qator oralari 80 sm qoldiriladi.
Seyalkaning urug’ sepadigan apparatiga qum tiqilib qolsa, urug’lar elanadi va salqin joyga yoyib bir oz quritiladi. Urug’ni ekib bo’lgandan keyin ot yoki traktorga tirkaladigan egat olgich bilan 10-12 sm chuqurlikda sug’orish egatlari olinadi. Bu ishni kechiktirib bo’lmaydi, chunki shamol hamda yomg’irlar ekish chizig’ini yo’qotib yuboradi va sug’orish egatlarini bu holda olish qiyinlashadi. Qatqaloq hosil bo’lmasligi va urug’li egatlardagi namni saqlash uchun chirindi yoki qipiq sepiladi.
Yaxshi nish otgan va ekiladigan kuni namlanadigan urug’lar bahorda reja tortib olingan egatlarga qo’lda ekiladi. Urug’lar yumshoq tuproqqa asta-sekin ko’miladi va ustiga nam tuproq solinadi. Urug’larni ekib bo’lgandan keyin oldindan tayyorlab qo’yilgan egatlardan sug’oriladi. Urug’ ekiladigan egatlarga nish otgan urug’larni ekib bo’lgandan keyin usti poxolli go’ng yoki boshqa material bilan soyalatiladi. Kuzda quruq urug’lar ekiladi, lekin ba’zan olma, nok va behi urug’larini ekkanda bir tekis taqsimlanishi uchun bir hissa urug’ga ikki hissa qum aralashtiriladi.