Mazkur ishchi o‘quv dasturi Bioinjeneriya va oziq-ovqat xavfsizligi fakulteti Kengashining 2020 yil " " dagi yig‘ilishida muhokama qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya etilgan.

Takrorlash uchun savollar:

Topshiriq.
15-MAVZU: URUG’ChILIK MAYDONLARIDA FYeNOLOGIK KUZATIShLAR


1. Ishning maqsadi: Dorivor o’simliklarni ekish, unib chiqish muddatlari, ko’chat qalinligi, o’suv fazalarini o’tash muddatlari (shonalash, gullash, urug’lash yoki meva tugish h), o’simliklarni uzunligi, shoxlanishi, kasalliklarga chalinish darajasini o’rganishdir.
Dorivor o’simliklar selektsion materiallarni o’rganishda tegishli fenologik kuzatishlar va hisoblashlar olib boriladi. Selektsiya materiallarini, o’simlik shakillari va navlarga baho berish uchun ularning o’sish va rivojlanish davrlarining boshlanishini, davomiyligi shoxlanish, gullash, urug’ini pishib yetilishi, ildiz tizimi, ildiz mevalarini shakillanishi, yetilish muddatlari. Har bir dorivor o’simligining kasalliklariga, issiq-sovuq haroratga chidamliligi. Hosildorligi (o’t, gul, meva, urug’, ildiz, ildizmeva va h) o’rganish.
Dorivor o’simliklar bo’yicha fenologik ko’rsatishlar olib borishda har bir o’simlikning o’ziga xosligi ya’ni o’simlikning qaysi organidan dorivor sifatida foydalanishligi (er usti qismi, guli, urug’i, mevasi, ildizi, ildiz meva va h) hisobga olinishi kerak.
Fenologik kuzatishlarni bir kishi doimo ma’lum bir vaktda o’tkazish kerak. Kuzatishlar olib borish uchun eng avvalo dala jurnali tutiladi. Dala jurnaliga ekish uchun ajratilgan namunalarning tartib nomeri har namuna ekiladigai paykalchalarning tartib nomeri yoziladi.
Fenologik kuzatuvlar olib borishda barcha dorivor o’simliklar uchun ko’p ko’rsatkichlar umumiydir.
Masalan,
1.O’simliklar nomi, navning nomi.
2. Ekish muddati.
3. Urug’ni unib chiqish tezligi (maydonchaga ekilgan urug’ga nisbatan 10-75%).
4. Unib chiqqan va saqlangan ko’chat soni.
5. O’simlikni o’suv fazalarini (unib chiqish, shoxlanish, shonalash, gullash, meva tugish yoki urug’lanish, pishib yetilish) o’tash muddatlari. (umumiy o’simliklarga soniga nisbatan 75% bo’lganda o’suv fazasiga kirgan hisoblanadi).
6. O’simlikning o’sishi-butun o’suv davri davomida har oyning boshlanish kunida o’tqaziladi. Bunda kamida 25 ta o’simlik hisobga olinadi.
7. O’simlikni shoxlanish yoki to’planish soni.
8. Gullarning tipi (to’p gul, boshoqli gul, soyabongulli, gulbosh va h).
9. Urug’ ko’rsatkichlari (1000 dona urug’ og’irligi, unuvchanligi)
10. Ildiz tipi (o’q ildizli, popuk ildizli, ildiz bachkili, ildizmevali).
11. O’simliklarni kasalliklarga chidamliligi (5 ball shkala bo’yicha).
12. O’simliklarni qurg’oqchilikka ta’siriga chidamliligi (5 ball shkala bo’yicha).
13. Hosildorligi (tub-kg yoki s-ga).